OSMANLI DÖNEMİ TÜRK MÜZİĞİNİN WOLFGANG AMADEUS MOZART’IN ESERLERİNE ETKİSİ

Yıl 2018, Sayı: 5, 57 - 66, 30.09.2018

Tutu Aydınoğlu

https://doi.org/10.31455/asya.462858

Öz

Osmanlı İmparatorluğu ile Avrupa devletleri
yüzyıllar boyunca politika, siyasi ve birçok konuda birbirlerinden etkilendiği
gibi sanat alanında da fikir alışverişi yapmışlardır. Osmanlı sanatının gelişim
sürecinde batılılaşma yolunda önemli adımlar sağlanırken, Batı’nın da özellikle
Osmanlı dönemi Türk müziğinin ritim anlayışından etkilendikleri bilinmektedir.
Viyana klasikleri olarak bilinen ve çocuk yaştan beri çok önemli eserler
besteleyen Mozart, Osmanlı dönemi Türk müziğinden oldukça etkilenmiş bir bestecidir.
Bugün neredeyse tüm dünyanın bildiği ‘Türk Marşı’ Mozart’ın Osmanlı dönemi Türk
müziğine ilgisinin bir örneği olarak değerlendirilebilir. Bu araştırmanın
amacı, W. A. Mozart’ın eserlerinde kullanmış olduğu Türk izlerini belirlemek,
hangi alanda ve ne kadar etkilendiğini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda
Mozart’ın eserleri içerisinde Türk müziği etkilerini görebilmek için içerik ve
müzikal yönlerden incelenmiştir. Bu araştırma betimsel bir araştırma olup,
durum tespiti yapılmıştır. Araştırmada nitel araştırma tekniklerinden doküman
analizi yöntemi kullanılmış olup konu ile ilgili kaynaklar taranmıştır. Kaynak
tarama ve eser analizleri sonucunda Mozart’ın beş eserinde Türk müziği
etkilerinin görüldüğü tespit edilmiştir. Saraydan Kız Kaçırma operasında
yoğunlukla mehter takımına benzer ritimler kullanan Mozart, Alla Turca adı
altında bilinen La majör Piyano Sonatı’nın son bölümünde ise Türk izlerini
zirveye ulaştırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Zaide operasında ise her ne kadar
mehter müziğine benzer ritimleri kullanmış olsa da özellikle konu olarak
Osmanlı haremini ele alması, Mozart’ın Osmanlı dönemi Türk müziği ve Osmanlı
saraylarında yaşanan olayları yakından takip ettiği söylenebilir. 

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Dönemi Türk Müziği, Mozart, Müzik, Doğu-Batı İzleri

THE EFFECT OF TURKISH MUSIC IN THE OTTOMAN PERIOD ON THE WORKS OF WOLFGANG AMADEUS MOZART

Öz

       Throughout the
centuries, the Ottoman Empire and European
states exchanged ideas on politics, policy and many other
subjects as well as on art. In the development process of the Ottoman
art, it is known that while the West are affected especially by
the rhythm of Ottoman music ,affinity for Western show itself
inOttoman art ,as well. Mozart, known as the classics of Vienna, has composed
many important works since his childhood, is a composer who
is greatly innfluenced by Ottoman period Turkish
music. Today Turkish Anthem isknown to the world  can be
seen as an example of Mozart's interest in Ottoman music. The aim of
this research is to determine the traces of the Ottoman which V. A.
Mozart used in his music, and to reveal how much and what areas
he was affected. For this purpose, Mozart's works were examined in terms
of content and musical aspects in order to see the effects of East in
the works of Mozart. This research is a descriptive study and
the statusis detected. Document analysis method which is one of the
qualitative research techniques was used in the research and the
sources related to the topic were scanned. As a result of the
literature review and analysis of works, Ottoman music effects
were determined in Mozart's five works.Mozart, which uses
similar rhythms as the janissary band rhythms in
the Abduction from Seraglio opera reached the peak in Turkish
trace in his Piona Sonata No.11 which is known as Alaturca.In Zaide opera,
although he used similar rhythms as janissary band, it can be said that he
took the Ottoman harem as a subject and Mozart followed the Ottoman period
Turkish music and the events in the Ottoman palaces closely.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Turkish Music, Mozart, Music, East - West Traces

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• 1. Szabolci B, (1956). Exotism in Mozart // Music and Letters. Vol. 37. Issue 4.2. Моцарт В. А, (2006). Сонаты для фортепиано. В 2 т. Том II / Подготовка текста и коммент. В. Плата и В. Рема. М.: РМИ, 192 с. (Беренрайтер-Уртекст)3. Duruskin, М.С.(1983) Друскин история зарубежной музыки 6-е изд. — М.: Музыка.4. http://www.concertsociety.com/statii-o-muzyke/132-mozart-piatyi-skripichnyi-koncert.html Erişim Tarihi: 23.07.2018.5. Eynshteyn A. (1977), Mocart –Lichnost, tvorchestvo. Moskova.6. Музыкальная, A. (2013) Даже если ни вес журнал можно и только статью Гамбургский театр эпохи Барокко Опера Кара Мустафа / Автор Андрушкевич стр 117-123. 7. Büke, A. (2012), Mozart, Bir Yaşam Öyküsü, Can Yayınları, İstanbul.8. Feridunoğlu L (2004) Müziğe giden yol İnkilap kitabevi s 87-899. İyiat, B. (2017), Kuruluştan İtibaren Kronolojik Sırayla Osmanlı Tarihi, Kripto Yayınevi, İstanbul.10. Özden, E. (2015), Osmanlı Maarifi’nde Musiki, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara. 11. Bahar, M. Yücetoker, İ. (2012), İzler, Eğitim Kitapları Yayınevi, Konya.