THE PLACE OF DISABILITIES IN THE TURKISH SOCIAL SECURITY SYSTEM

Yıl 2019, Sayı: 7, 79 - 92, 31.03.2019

Ertuğrul Evlice

https://doi.org/10.31455/asya.482766

Cited By: 2

Öz

Everyone
has a social environment that is born from social life. Persons work life is
also included in this social environment. In case of an accident in business
life, it becomes a disability to become disabled. In this context, it would not
be wrong to say that everyone is a disabled candidate.

Increasing
growth in our country has brought mobility to the business world. In this
context, increasing occupational accidents and occupational diseases make
people unable to work. Everyone has the right to social security in our
Constitution. The social security of the insured who are covered by our state
is provided by state support. Many of the state-sponsored assistance to
disabled people is provided by Social Service institutions as a
non-contributory system. In addition, the rights provided by the premium system
should be known. Short-term work accidents, occupational disease, such as; and
social security is ensured with insurance, which is defined as long term, such
as invalidity and death. The aim of this study is to raise awareness in the
society with the mentioned insurances and rights provided to disabled
individuals.

In this
study, the concept of disability is discussed extensively and various
definitions are given. place was given to the disabled in the world and Turkey.
In addition, the premium services given to people with disabilities are briefly
mentioned. On the other hand, the help and discounts provided to the disabled
in public and private sectors are briefly explained.

Anahtar Kelimeler

Disabled, Disability, Disability Concept, Social Security, Insurance

ENGELLİLERİN TÜRK SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNDEKİ YERİ

Öz

Herkesin
toplumsal yaşamaktan doğan bir sosyal çevresi bulunmaktadır. Kişiler iş yaşamı
da bu sosyal çevreye dahildir. İş yaşamında gerçekleşen bir kaza sonucunda iş
göremez duruma düşmesi kişinin engelli hale gelmesi olarak nitelendirilir. Bu
bağlamda herkesin bir engelli adayı olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.

Ülkemizde
günden güne artan büyüme iş dünyasına da hareketlilik getirmiştir. Bu bağlamda
artan iş kazaları ve meslek hastalıkları, kişileri iş göremez duruma
düşürmektedir. Anayasamızda herkesin sosyal güvenlik hakkına sahip olduğu
belirtilmiştir. Devletimiz tarafından sigorta kapsamına alınan sigortalıların
sosyal güvencesi yine devlet desteği ile sağlanmaktadır. Engelli bireylere
Devlet destekli olarak yapılan yardımların birçoğu primsiz sistem olarak Sosyal
Hizmet kurumları tarafından sağlanmaktadır. Bunun yanında primli sistemden
sağlanan hakların da bilinmesi gerekmektedir. İş kazası, meslek hastalığı gibi
kısa vadeli olarak nitelendirilen; malullük, ölüm gibi uzun vadeli olarak
nitelendirilen sigortalılık ile kişilerin sosyal güvenliği sağlanmaktadır.
Bahsedilen sigortalılıklar ile engelli bireylere sağlanan hakların anlatıldığı
bu çalışma ile toplumda farkındalık yaratılması amaçlanmıştır.

Bu
çalışmada engellilik kavramı kapsamlı bir şekilde ele alınarak çeşitli
tanımlara yer verilmiştir. Dünya ve Türkiye’de engellilik durumlarına
değinilerek sosyal güvenlik sistemi ile engelli bireylere sağlanan haklar
anlatılmış.  Bunun yanında engelliler
için sağlanan primsiz hizmet yardımlarına kısaca değinilmiştir. Diğer taraftan
kamu ve özel sektörde engellilere sağlanan yardım ve indirimler kısaca
aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

engelli, engellilik, özürlü kavramı, sosyal güvenlik, sigorta

Kaynakça

• • 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu: Madde 18. RG Sayı 26200, 16.6.2006• 5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanun: Madde 3. RG Sayı 25868, 7.7.2005 • 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu. RG Sayı 26200, 16.6.2006• 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu: Madde 14. RG Sayı 26200, 16.6.2006• 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu: Madde 19. RG Sayı 26200, 16.6.2006• 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu: Madde 19. RG Sayı 26200, 16.6.2006• 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu: Madde 25: 1 ve 2. Fıkra. RG Sayı 26200, 16.6.2006• 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu: Madde 26: 1.fıkra: (a),(b) ve (c) bentleri. RG Sayı 26200, 16.6.2006• 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu: Madde 27: 1.ve 2.fıkra: (a),(b) ve (c) bentleri. RG Sayı 26200, 16.6.2006• 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu: Madde 28: 2. Fıkra: (a) ve (b) bentleri. RG Sayı 26200, 16.6.2006• 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu: Madde 28: 5. Fıkra. RG Sayı 26200, 16.6.2006• 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu: Madde 28: 5.Fıkra. RG Sayı 26200, 16.6.2006• 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu: Madde 29: 3 ve 4. Fıkra. RG Sayı 26200, 16.6.2006• 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu: Madde 3: 29. Fıkra. RG Sayı 26200, 16.6.2006• 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu: Madde 34. RG Sayı 26200, 16.6.2006• Arıcı, Kadir. (2015). Türk Sosyal Güvenlik Hukuku. Ankara: Gazi Kitapevi.• BİANET. (2018, 11 14). Haber Sayfası. BİANET-Bağımsız İletişim Ağı: http://m.bianet.org/bianet/saglik/26957-sakat-kisilerin-haklari-beyannamesi adresinden alındı• Engelli ve Yaşlı Hizmetler Genel Müdürlüğü. (2018). İstatistik Bülteni. Ankara: Aile, Çalışma Ve Sosyal Hizmetler BakanlığI.• Engelliler İçin Sağlanan Maddi ve Sosyal Yardımlar. (2018, 10 19). 10 19, 2018 tarihinde Türkiye Down Sendromu Derneği: https://www.downturkiye.org/engelliler-icin-saglanan-maddi-ve-sosyal-yardimlar adresinden alındı• Engelliler İçin Sağlanan Maddi ve Sosyal Yardımlar. (2018, 10 19). Türkiye Down Sendromu Derneği. adresinden alındı• EtimolojiTürkçe. (2018, 11 4). Özür Kelime Kökeni. 11 4, 2018 tarihinde Etimoloji Türkçe: https://www.etimolojiturkce.com/kelime/%C3%B6z%C3%BCr adresinden alındı• Güneş, Ferit. (2018, 11 6). İşitme Engelli Bireylerin Tanımı ve Özellikleri. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı İstanbul Fatih Mimar Sinan İşitme Engelliler Ortaokulu: -(erişim 06.11.2018)http://mimarsinanisitmeengelliler.meb.k12.tr/icerikler/isitme-engelli-bireylerin-tanimi-ve-ozellikleri_2951619.html adresinden alındı• İştar Işıklı, Emel. (2018). Kendi anlatımlarıyla Engellilerin Sorunları ve Çözüm Önerileri. Ankara: Akademisyen Kitabevi.• Şen, Mustafa. (2017). Çalışma Yaşamında Engelliler, Çalışma Yaşamında Özel Gruplar (s. -). Bursa: Ekin Yayınevi.• Özel Niyazi Ersoy Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi. (2018, 11 6). Zihinsel Engelliliğin Tanımı. Özel Niyazi Ersoy Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi: http://www.zihinselengellilervakfı.org/zengeltanimi.html adresinden alındı• Öztürk, Mustafa. (2011). Türkiye’de Engelli Gerçeği. İstanbul: MÜİSAD Cep Kitapları:30-I .• Rehabilitasyon.com. (2018, 11 6). Konuşma Engelli. Rehabilitasyon.com: https://www.rehabilitasyon.com/hastaliklar/detay/Konusma_Engeli adresinden alındı• Seyyar, A. (2015). Dünyada ve Türkiye’de Engelli Dostu Sosyal Politikalar. İstanbul: Rağbet Yayınları.• SGK Rehberi. (2018, 10 20). Türkiye’de ki Engellilere İlişkin En Detay Bilgiler. 10 20, 2018 tarihinde SGK Rehberi: http://www.sgkrehberi.com/haber/11037/türkiye_deki_engellilere_iliskin_en_detay_bilgiler.html adresinden alındı• T.C. Anayasası: RG Sayı 17863, 9.11.1982• TÜİK. (2011).• Ünal, C. (2012). Özürlülerin Sosyal Güvenlik Hakları. İstanbul: Beta Yayınları.• WHO. (2011). Dünya Engellik Raporu.