Öz
Masal, halk edebiyatı ürünleri içerisinde en eski türlerden biridir. Masallar verdikleri mesajlar, işledikleri konular itibariyle evrensel nitelikler taşımaktadır. Dünyanın birçok farklı coğrafyasında üretilen masallar incelendiğinde bunların birçok ortak unsuru taşıdığı görülmektedir. Masalların sınıflandırılmasında halk bilimi alanında birkaç önemli yöntem mevcuttur. Bunlar içerisinde Stith Thomson’un yöntemi öne çıkmaktadır. Stith Thomson masalların en küçük unsurunun motif olduğunu ifade etmektedir. Thomson masallardaki motifleri ele alarak analizler yapmıştır. Dünyanın muhtelif yerlerindeki birçok masalı inceleyen Stith Thomson bunlardan 4500 ortak motifi tespit etmiş ve bu motifleri The Motif İndex of Folk Literature adlı eserinde toplamıştır. Thomson’un tespit ettiği bu motifler vasıtasıyla masalların ortak yanları belirlenebilir. Biz de çalışmamızda edebiyatımızda daha çok polisiye romanlarıyla öne çıkan Ahmet Ümit’in Masal Masal İçinde adlı masal kitabını Motif İndekse göre inceleyip burada yer alan motifleri tespit ettik. Tarama modelini kullandığımız bu çalışmamızda elde ettiğimiz bu verileri doküman analizi yoluyla sınıflandırdık. İncelediğimiz masallarda tespit ettiğimiz motifleri Stith Thomson’un Motif İndeksleri sıralamasına göre sıraladık. Çalışmamızda elde ettiğimiz tespitlere göre Masal Masal İçinde adlı eserin motifler açısından zengin olduğunu gördük. En çok görülen motifler ise; Çeşitli Motif Grupları(20), Cemiyet(17), Şans ve Kader (9) vs. dir. Masal Masal İçinde adlı eserde yer alan motiflerin dünyanın diğer masallarındakilerle ortak olması masalların ortak kaynaklardan beslenmiş olabileceğinin göstergesidir.
Anahtar Kelimeler
Masal Motif Stith Thomson Motif İndeks Ahmet Ümit Masal İçinde Masal
Kaynakça
- Aslan, F. (2013). Naki Tezel’in İstanbul’dan Derlediği Masallar (İnceleme-Metin). İstanbul: Bilgi Kültür Sanat Yayınları
- Bilkan, A. F. (2009). Masal Estetiği. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Boratav, P. N. (2000). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı. İstanbul: Gerçek Yayınları.
- Günay, U. (2011). Elazığ Masalları ve Propp Metodu. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Güzel, A. (2010). Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Karasar, N. (2002). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Karasar,N.(1998). Bilimsel Araştırma Yöntemi.Ankara: Nobel.
- Oğuz, M. Ö. vd. (2007). Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
- Sakaoğlu, S. (1980) Anadolu-Türk Efsanelerinde Taş Kesilme Motifi ve Bu Efsanelerin Tip Kataloğu. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Sakaoğlu, S. (2002). Gümüşhane ve Bayburt Masalları. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Şimşek, E. (2001). Yukarıçukurova Masallarında Motif ve Tip Araştırması. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları.
- Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Ümit, A. (2018). Masal Masal İçinde. İstanbul: Everest Yayınları.
Öz
It is one of the oldest genres among fairy tale folk literature products. Fairy tales have started to be created since ancient times. Although fairy tales are created in different geographies, they also contain many common elements. There are several important methods in the field of folklore in the classification of fairy tales. Among them, Stith Thomson's method stands out. Stith Thomson states that the smallest element of fairy tales is the motif. Thomson analyzed the motifs in fairy tales and made analyzes. Stith Thomson, who examined many tales in various parts of the world, identified 4500 common motifs and collected them in his work The Motif Index of Folk Literature. With these motifs determined by Thomson, common aspects of fairy tales can be determined. In our study, we tried to determine the motifs in Ahmet Ümit's fairy tale book titled “In Fairy Tale” according to Motif Index. These data obtained in this study using the scanning model were classified through document analysis. We listed the motifs we found in the tales we examined according to Stith Thomson's Motif Indexes. According to the findings we obtained in our study, we found that the work titled Tale of Fairy Tale is rich in motifs. The most common motifs are; Various Motif Groups (20), Society (17), Luck and Destiny (9) etc. d. The fact that the motifs in the book called Fairy Tale is common with those in other fairy tales of the world is an indication that fairy tales may be fed from common sources.
Anahtar Kelimeler
Tale Motif Stith Thomson Motif Indeks Ahmet Umit Fairy Tale in Fairy Tale
Kaynakça
- Aslan, F. (2013). Naki Tezel’in İstanbul’dan Derlediği Masallar (İnceleme-Metin). İstanbul: Bilgi Kültür Sanat Yayınları
- Bilkan, A. F. (2009). Masal Estetiği. İstanbul: Timaş Yayınları.
- Boratav, P. N. (2000). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı. İstanbul: Gerçek Yayınları.
- Günay, U. (2011). Elazığ Masalları ve Propp Metodu. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Güzel, A. (2010). Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Karasar, N. (2002). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Karasar,N.(1998). Bilimsel Araştırma Yöntemi.Ankara: Nobel.
- Oğuz, M. Ö. vd. (2007). Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
- Sakaoğlu, S. (1980) Anadolu-Türk Efsanelerinde Taş Kesilme Motifi ve Bu Efsanelerin Tip Kataloğu. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Sakaoğlu, S. (2002). Gümüşhane ve Bayburt Masalları. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Şimşek, E. (2001). Yukarıçukurova Masallarında Motif ve Tip Araştırması. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları.
- Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Ümit, A. (2018). Masal Masal İçinde. İstanbul: Everest Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Eğitim Üzerine Çalışmalar |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Mart 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 4 Şubat 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 4 Sayı: 11 |
Asya Studies dergisinde yer alan eserler Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.