CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA KAYSERİLİ KADINLAR (FERRUHA GÜPGÜP, JALE BAYSAL, LEMAN CEVAD TOMSU, İLMİYE BERGMAN AKKADIN SIRCAN)

Yıl 2020, Sayı: Special Issue (Özel Sayı) 1 - Prof. Dr. Bayram Bayrakdar Özel Sayısı, 19 - 28, 25.12.2020

Neslihan Altuncuoğlu

https://doi.org/10.31455/asya.781159

Cited By: 1

Öz

Kayseri şehri, tarihi ipek yolunun önemli bir kolu üzerinde bulunması nedeniyle dış dünya ile kesintisiz ilişkide bulunan, bütün zamanlarda büyük önem arz eden bir şehirdir. Yirmibirinci yüzyılda bile şehir sakinlerinin tahıl ihtiyacını komşu şehirlerden sağlayan Kayseri şehrinin, bu yönüyle neden bir kültür, ticaret ve sanayi üssü olduğu bu noktada kolayca anlaşılabilir. “Mancestır halı’ya gelinceye değin Kayseri’de elişi Kayseri halıları, bu şehrin kadınlarının maharetli ellerinde vücut bulmuştur. Bu durum, Kayseri şehrinin kadınlarının Anadolu’daki diğer emsalleri gibi, henüz “ sanayi inkılâbına” geçmiş olan Doğu toplumlarından belki biraz daha ileri bir merhalede, ekonomik etkinliklerde bulunduklarını söyleyebiliriz. Ancak, böyle bir etkinlikte bulunuyor olmalarının onların hayatın bütün alanlarında, erkekleriyle birlikte sorumluluk üstlendikleri, eşit hak ve ödevlere sahip bulundukları anlamına gelmemektedir. Bu anlamda Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve Türk İnkılâbına özel bir yer ayırmak, hem hak tanırlıktır, hem de kadir bilirliktir. Kayseri şehri de bu bağlamda, kadının eğitimden başlayarak, toplumsal hayattaki rolünün giderek ve kalıcı olarak artış gösterdiği bir şehir olmuştur. Bu çalışmada, Türkiye Büyük Millet Meclisinde beşinci dönem Kayseri milletvekili olan Ferruha Güpgüp, Türk ve dünya kamuoyuna malolmuş olan Prof. Dr. Jale Baysal (Kütüphaneci), Prof.Dr. Leman Tomsu (Mimar), dağcılık sporunun öncüsü İlmiye Bergman ve Anadolu’nun ilk kadın fotoğrafçısı olan Akkadın Sırcan hakkında bilgi verilmeye gayret gösterilecektir.

Anahtar Kelimeler

Kayseri, Ferruha Güpgüp, Jale Baysal, Leman Tomsu, İlmiye Bergman, Akkadın Sırcan

WOMAN OF KAYSERI IN THE FIRST YEARS OF THE REPUBLIC (FERRUHA GUPGUP, JALE BAYSAL, LEMAN CEVAD TOMSU, ILMIYE BERGMAN AKKADIN SIRCAN)

Öz

Kayseri is an important city that has uninterrupted relations with the world by being located on an important branch of the historical silk road. It can be easily understood why Kayseri, which supplies its grain needs from neighboring cities even in the 21st century, is a cultural, commercial and industrial base. Until “the mancestır carpet”, hand-made rugs in Kayseri were embodied in the skilled hands of the women of this city. In this case, we can say that women in Kayseri, like their counterparts in Anatolia, are engaged in economic activities at a slightly higher stage than the Eastern societies that have just gone through the "industrial revolution". However, the fact that they participate in such an activity does not mean that they assume responsibility and equal rights and duties in all areas of life with their men. In this context, the Republic of Turkey and the Turkish Revolution is to reserve a special place in both the securities giving the right to know both. In this sense, the city of Kayseri has become a city where the role of women in social life has been increasing gradually and permanently, starting from education. In this study, Ferruha Güpgüp, Fifth Term Kayseri Deputy, contributed to Turkish and world public opinion. Dr. Jale Baysal (Librarian), Prof.Dr. Efforts will be made to give information about Leman Tomsu (Architect), the pioneer of mountaineering sport Ilmiye Bergman and the first woman photographer of Anatolia, Akkadın Sırcan.

Anahtar Kelimeler

Kayseri, Ferruha Güpgüp, Jale Baysal, Leman Tomsu, İlmiye Bergman, Akkadın Sırcan

Kaynakça

• BCA, 490-1-307-1250-2.
• Akbaş, Seyit Burhanettin; 47 yaşında, gazeteci ve araştırmacı aynı zamanda edebiyat öğretmeni.
• Akkadın Sırcan’ın Gelini, 1928 doğumlu. Ayten Sırcan ile 2012 yılında yaptığımız söyleşi.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri II (1981). (Toplayan: Nimet Unan), Türk Ankara: İnkılâp Tarihi Enstitüsü Yayını, III. Baskı.
• Duroğlu, S. (2007). Türkiye’de İlk Kadın Milletvekilleri. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• Erciyes Üniversitesi İletişim Fakültesi Sekreteri Yaşar Elden’in İlmiye Bergman ile yaptığı mülakat.
• Ferruha Güpgüp’ün torunu Abdullah Güpgüpoğlu ile 2012 yılında yaptığımız söyleşi.
• Gülle, M. ( 2009). Prof. Dr. Jale Baysal. Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 23( 3): 444-445.
• Güneş, İ.(1995). Türk Parlemento Tarihi (1935- 1939). Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakfı.
• Güpgüpoğlu. A.( 2010). Ferruha Güpgüp. Prestij Dergisi, (1): İstanbul: Esen Ofset Matbaacılık.
• Kars, Z. (1999). Millî Mücadele’de Kayseri, Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Keseroğlu, H. (2010). Akıl ve Yürek: Bir Cumhuriyet Kadını Jale Baysal’ın Tanıklığı. İstanbul: Hiperlink Yayınları.
• Sıvacı, A. (2010). Kayseri’de İz Bırakanlar. Kayseri: Op. Dr. Seyfi Şahin Kulak Burun Boğaz Merkezi Kültür Yayınları.