HALİDE EDİB ADIVAR’IN HİNDİSTAN KONFERANSLARININ TÜRKİYE VE HİNDİSTAN’DAKİ YANSIMALARI

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 16, 255 - 264, 30.06.2021

Cihat Aydın

https://doi.org/10.31455/asya.909100

Öz

Halide Edib Adıvar, Hindistan’ın bağımsızlık sürecinde, 1935 yılında Hindistan’a bir dizi konferans vermek üzere yakın dostu Dr. Ensari tarafından davet edilmiştir. 1935 yılı Hindistan tarihi açısından önemli gelişmelerin yaşandığı bir döneme denk gelmektedir. Hindistan’da gelişen bağımsızlık hareketleri içerisinde “Hindistanlı” üst kimliği altında Hindistanlıların eşitlik ve barış içerisinde yaşayabileceğini savunan, hem Hinduların hem de Müslümanların içerisinde yer aldığı ve ortak gelişen bağımsızlık hareketi, Halide Edib Adıvar’ın konferansları bağlamında önem arz etmektedir. Bu bağımsızlık hareketine öncülük edenler Mahatma Gandhi, Jawaharlal Nehru, Dr. Ensari ve Mevlana Ebu’l Kelam Azad gibi Hindistan’ın kuruluşunda aktif rol oynamış aydınlardır. Halide Edib Adıvar’ın konferanslarını verdiği üniversite, Hindistanlı Müslüman aydınlar tarafından kurulan Jamia Millia Islamia Üniversitesidir. Üniversiteyi kuran Hindistanlı Müslüman aydınlar, Hindistan’ın manevi önderi olarak kabul edilen Mahatma Gandhi’nin fikirlerini paylaşan ve Hindistan’da dini kimlikleriyle “Hindistanlı” üst kimliği altında yaşamayı istemişlerdir. Halide Edib Adıvar da Hindistan’da verdiği konferanslarla bu bağımsızlık hareketine katkı sağlamıştır. Ayrıca, Türkiye’nin de bağımsızlığını kazanmış ve yeni kurulmuş bir devlet olmasından ve Halide Edib Adıvar’ın da Türkiye’nin bağımsızlık sürecinde önemli bir aydın olarak destek vermesinden ötürü, Halide Edib Adıvar’ın Hindistan’da konferanslar vermesi Hindistanlı aydınlar için önem arz etmiştir. Bu bağlamda, bu çalışmada Halide Edib Adıvar’ın Hindistan ziyareti süresince paylaştığı gözlemleri, verdiği konferanslar ve bu konferansların Türkiye ve Hindistan’daki yansımaları ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Halide Edib Adıvar, Hindistan, Bağımsızlık Hareketleri, Hindistanlı Müslümanlar

REFLECTIONS OF HALIDE EDIB ADIVAR'S INDIA CONFERENCES IN TURKEY AND INDIA

Öz

Halide Edib Adivar was invited by her close friend Ensari to give a series of conferences in India during the independence process of India in 1935. The year 1935 coincides with a period of important developments in Indian history. In the context of Halide Edib Adıvar's conferences, the independence movement, which advocates that all Indian people can live in equality and peace under the upper identity of "Indian" among the developing independence movements in India, and which includes both Hindus and Muslims, is important. The leaders of this independence movement are Mahatma Gandhi, Jawaharlal Nehru, Dr. Ensari and Mevlana Abu'l Kalam are intellectuals who played an active role in the establishment of India, such as Azad. The university where Halide Edib Adıvar gave her lectures is Jamia Millia Islamia University, which was founded by Indian Muslim intellectuals. The Indian Muslim intellectuals who founded the university wanted to live under the "Indian" upper identity with their religious identity in India, sharing the ideas of Mahatma Gandhi, who is accepted as the spiritual leader of India. Halide Edib Adıvar also contributed to this independence movement with the conferences she gave in India. In addition, Halide Edib Adıvar's giving conferences in India was important for Indian intellectuals, since Turkey is a newly established state that gained its independence and Halide Edib Adıvar supported Turkey's independence process as an important intellectual . In this context, in this study, the observations of Halide Edib Adıvar during her visit to India, the conferences she gave and the reflections of these conferences in Turkey and India will be discussed.

Anahtar Kelimeler

Halide Edib Adivar, India, Independence Movements, Indian Muslims

Kaynakça

• Adak, H. (2016). Halide Edib ve Şiddetsizlik: Ermeni Kırımı, Diktatörlük ve Şiddetsizlik. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Adıvar, Halide Edib (1935). Conflict of East and West in Turkey. Delhi: Maktaba Jamia Millia Islamia.
• Adıvar, Halide Edib (2014). Hindistan’a Dair. İstanbul: Can Yayınları.
• Adıvar, Halide Edib (1937). Inside India. Londra: Oxford University Press.
• Adıvar, Halide Edib (1927). Turkey and America: The Ghazi’s Speech. Londra: The Times.
• Adıvar, Halide Edib (2009). Türkiye'de Şark-Garp Meselesi ve Amerikan Tesirleri. İstanbul: Can Yayınları.
• Ak, E. (2014). Halide Edib’in İlk Kez Kitaplaşan Metni: Hindistan’a Dair. http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/kitap/104567/Halide_Edib_in_ilk_kez_kitaplasan_metni___Hindistan_a_Dair_.html adresinden 11.08.2014 tarihinde erişilmiştir.
• Bilkan, A. F. (2011). Halide Edib Adıvar’ın Hindistan’daki Konferansları. Bilig Dergisi, 0(56), 33-44.
• Enginün, İ. (2000). Araştırmalar ve Belgeler, İstanbul: Dergah Yayınları.
• Enginün, İ. (2019). Halide Edib Adıvar. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Enginün, İ. (2007). Halide Edib Adıvar'ın Eserlerinde Doğu ve Batı Meselesi. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Haliloğlu, N. (2019). Halide Edib Hampstead’de: İngilizlerin İşgalci ve Ev Sahibi Olarak Temsili. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 59(1), 67-88.
• Karakılıç, S. (2014). Halide Edib ve Hilkatin Atölyesi: Hindistan. Türk Dili, 0(11), 122-131.
• Kazıcı, H. M. (2016). Halide Edib Adıvar'ın Akşam Gazetesindeki Yazıları (1946-1951), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Sinan Çitçi), İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiyat Araştırmaları Anabilim Dalı.
• Nas, A. (2013). Inside India, Outside of Kemalism: Analysis of Halide Edib’s Writings on Anti-Colonialism. International Journal of Humanities and Social Science, 3(79), 187-193.