OMİCRON’UN TANIMI, YAZIMI VE OKUNUŞUNA DAİR DÜŞÜNCELER

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 19, 95 - 100, 29.03.2022

Ebubekir Eraslan

https://doi.org/10.31455/asya.1079907

Cited By: 1

Öz

Çin’de başlayıp tüm dünyaya yayılan korona virüsünün üzerinden üç seneye yakın bir zaman geçmiştir. Bu sürede insanlık hem korona virüsünden hem de onun varyantlarından derinden etkilenmiş, pek çok insan hayatını kaybetmiş ve kalıcı/geçici sağlık sorunları yaşamıştır.

Korona virüsü ve onun varyantları konusunda Dünya Sağlık Örgütü başından beri kamuoyunu bilimsel olarak uyarmakta ve insanlığı derinden etkileyeceğini düşündüğü varyantları isimlendirmektedir. Dünya Sağlık Örgütünün, korona virüsünün varyantlarından birisi olarak tanımladığı beşinci büyük varyant; Kasım 2021’de Güney Afrika’da ortaya çıkmıştır. Bu varyant tüm dünyayı etkileyerek COVID-19’un en bulaşıcı ve dirençli son varyantı olarak küresel salgın hâline gelmiştir.

Dünya Sağlık Örgütü, tespit ettiği büyük ve etkili varyantlara Yunan alfabesinin harflerini sırasıyla isim olarak vermektedir. Omicron adı da bu alfabenin on beşinci harfi olarak diğer dört büyük varyanttan sonra verilen son isimdir.

Dünyada yeni bir terim hâline gelen Omicron varyantıyla ilgili olarak bir alanyazını oluşsa da Türkiye’de bu alanda henüz bir çalışma yok gibidir. Belki de bu yüzden olsa gerek Türkiye’de Omicron’un tanımı basılı ve elektronik sözlüklerde yapılmamış, yazım bilgisine değinilmemiş, okunuşuyla ilgili herhangi bir malumata erişilememiştir. Özellikle Omicron’un yazımı ve okunuşu, gizli anlaşmalar sistemine terk edilmiştir.

Tüm dünyayı etkileyen küresel salgın hastalıklarda Türkiye’de ve dünyada dil uzmanlarının ve mikrobiyologların disiplinlerarası çalışarak kamuoyunda oluşabilecek yanlış/eksik tanım, yazım ve okunuşların önüne geçmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Omikron, Korona, Korona virüsü, COVID-19, Virüs, Varyant

DEFINITION OF OMICRON, THOUGHTS ON SPELLING AND READING

Öz

It has been nearly three years since the coronavirus started in China and spread throughout the world. In the process, humanity was deeply affected by both the coronavirus and its variance, many people lost their lives and experienced permanent/temporary health problems.
World Health Organization has been scientifically stimulating public opinion about the coronavirus and its variants, naming the variants that it thinks will have a profound impact on humanity. The fifth largest variant, defined by the World Health Organization as one of the variations of the coronavirus, emerged in South Africa in november 2021, affected the world and became the global epidemic as the last contagious and resilient variant of COVID-19.
The World Health Organization names the major and influential variance that it detects, in turn, the letters of the Greek alphabet. The name Omicron is the last name given after the other four major variance as the fifteenth letter of this alphabet.
Although there is a literature about the Omicron variant, which has become a new term in the world, there is still no study in this field in Turkey. Perhaps that's why Omicron’s definition was not made in the printed and electronic dictionaries in Turkey, no writing information was mentioned, no information was accessed. In particular, Omicron’s writing and reading has been left to the secret agreements system.
In global pandemics affecting the world, in Turkey and around the world, linguists and microbiologists must work interdisciplinary to prevent the false/incomplete definition, spelling and reading of the public.

Anahtar Kelimeler

Omicron, Corona, Coronavirus, COVID-19, Virus, Variant

Kaynakça

• Ahmed, S. F.; Abdul Quadeer A. ve McKay, M. R. (2022). SARS-CoV-2 T Cell Responses Elicited by COVID-19 Vaccines or Infection Are Expected to Remain Robust Against Omicron. Viruses 14(79), 1-6.
• Chen, J.; Wang, R.; Gilby, N. B. ve Guo-Wei (2021). Omicron (B.1.1.529): Infectivity, Vaccine Breakthrough, and Antibody Resistance. Quantitative Biology. January 24; 62(2), 412-422.
• Çelgin, G. (2011). Eski Yunanca-Türkçe Sözlük. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Demirel, S. (2021). Türkçe Telaffuz Sözlüğü. İstanbul: RTÜK.
• Dökmeci, İ. ve Dökmeci, H. (2011). Türkçe Okunuşlu Tıp Terimleri Sözlüğü. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi.
• Eraslan, E. (2021). Korona, Korona Virüsü, Kovid-19, Pandemi, Virüs Sözcüklerinin Tanımı, Kökeni ve Yazımı. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 0(25), 231-249.
• Erdemir, A. D. (2011). Güncel Tıp Sözlüğü. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Eren, H. (2000). Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Google (2022) February Covid-19 Death https://www.google.com/search?q=februaray+covid-19+dead&oq=februaray+covid-19+dead&aqs=chrome..69i57j0i8i13i30l3.6691j1j9&sourceid=chrome&ie=UTF-8#colocmid=/m/02j71&coasync=0 adresinden 26.02.2022 tarihinde erişildi.
• Güler, Ç. (2012). Latince Tıp Terimleri Sözlüğü. Ankara: Palme Yayıncılık.
• He. X.; Hong, W.; Pan, X.; Lu, G. ve Wei X. (2022). SARS-CoV-2 Omicron Variant: Characteristics and Prevention, MedComm. 2021 Dec 16; 2(4), 838–45.
• Hemşirelik Terimleri Çalışma Grubu (2015). Hemşirelik Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• İlaç ve Eczacılık Terimleri Çalışma Grubu (2014). İlaç ve Eczacılık Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• İşcan, A. (2011). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Önemi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 29-36.
• Kabaağaç, S. ve Alova, E. (1995). Latince Türkçe Sözlük. İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karol, S.; Suludere, Z. ve Ayvalı, C. (1998). Biyoloji Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Kocatürk, U. (1999). Açıklamalı Tıp Terimleri Sözlüğü İngilizce, Latince, Grekçe Tıp Terimlerinin Dilimizdeki Açıklamalı Karşılıkları, (8. Baskı). Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Mete, Ş. (2020). Konuşturan Sözlük Vurgulu Teleffuz Sözlüğü, (2. Cilt). Ankara: TRT Yayınları.
• Newsnation (2022). There Are Several COVİD-19 Variants You Haven’t Heard of. https://www.newsnationnow.com/health/coronavirus/there-are-several-covid-19-variants-you-havent-heard-of/ adresinden 22.02.2022 tarihinde erişildi.
• NPR (2022). The Mystery of Where Omicron Came From-and Why it Matters. https://www.npr.org/sections/goatsandsoda/2021/12/01/1055803031/the-mystery-of-where-omicron-came-from-and-why-it-matters?t=163898816 adresinden 26.02.2022 tarihinde erişildi.
• Pulliam, J. R.C.; Schalkwyk, C. V.; Govender, N.; Gottberg, A. V.; Cohen, C.; Groome, M. J.; Dushoff, J.; Mlisana, K. ve Moultrie H. (2021). Increased Risk of SARS-CoV-2 Reinfection Associated With Emergence of the Omicron Variant in South Africa, medRxiv, 376(6588), 1-14.
• Sinanoğlu, S. (1953). Yunanca-Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2022). Covid-19 Bilgilendirme Sayfası, Covid-19 Sözlüğü. https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66394/covid-19-sozlugu.html adresinden 15.02.2022 tarihinde erişildi.
• The New York Times (2022). How Omicron, the New Covid-9 Variant, Got Its Name. https://www.nytimes.com/2021/11/27/world/africa/omicron-covid-greek-alphabet.html adresinden 22.02.2022 tarihinde erişildi.
• Tian, D.; Y. S.; H. X.; Q, Y. (2022). Theemergence and Epidemic Characteristics of The Highly MutatedSARS CoV-2 Omicron Variant. Journal of Medical Virology, 0(3 February 2022), 1-8.
• TRT (2022). Telaffuz Sözlüğü. https://trttelaffuz.com/ adresinden 26.02.2022 tarihinde erişildi.
• Tuğlacı, P. (1983) Tıp Sözlüğü İngilizce-Türkçe. İstanbul: Ar Basım Yayım.
• Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Türk Dil Kurumu (2022). Yazım Kuralları. https://www.tdk.gov.tr/icerik/yazim-kurallari/alinti-kelimelerin-yazilisi/ adresinden 17.02.2022 tarihinde erişildi.
• Türk Dili Kurumu (2022). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/ adresinden 25.02.2022 tarihinde erişildi.
• Türk Tabipleri Birliği (2021). Pandemi Bülteni #19 Pandeminin Omicron Dönemi: Ne Yapmalı? https://ttb.org.tr/haber_goster.php?Guid=d77da988-68a9-11ec-ae18-f82f027b6380 adresinden 24.03.2022 tarihinde erişildi.
• Ülker, S. (2004). Tıp Terimleri Sözlüğü Latince-Türkçe Türkçe-Latince, (3. Baskı). İstanbul: Erkam Matbaası.
• WHO (2022). Classification of Omicron (B.1.1.529): SARS-CoV-2 Variant of Concern. https://www.who.int/news/item/26-11-2021-classification-of-omicron-(b.1.1.529)-sars-cov-2-variant-of-concern adresinden 22.02.2022 tarihinde erişildi.
• Zülfikar, H. (2020). Gündemi Meşgul Eden Sağlık Terimleri. Türk Dili Dergisi, 69(821), 10-16.