TÜRKİYE'DE VATANDAŞLIĞIN ÜST KİMLİK OLMA MESELESİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 21, 239 - 247, 30.09.2022

Ak Muammer

https://doi.org/10.31455/asya.1077877

Öz

Yeni ve sivil bir anayasa yapılması, uzun süredir Türkiye’nin gündemindedir. Konu üzerinde birçok tartışma yapılmaktadır. Bu tartışmalardan biri de anayasal vatandaşlıktır, yani onun üst kimlik olup olamayacağı meselesidir. Bu çerçevede bazılarına göre üst kimlik, anayasal vatandaşlık olmalıdır. Diğer taraftan bazıları ise bunun olamayacağını söylemektedir. Kimlik, üst kimlik ve vatandaşlık kavramları arasında karşılıklı bir ilişkinin olduğu açıktır. Öncelikle bu ilişkinin merkezinde bireyin olduğunu belirtmek gerekir; çünkü birey, hem kimliği hem de vatandaşlığı kendisinde birleştirmiştir. Yani her ikisinin de sahibi aynı kişidir. Birey, vatandaş statüsünü ancak devletle hukuki bir sözleşme yapınca veya bağ kurunca kazanmaktadır. Buna göre vatandaş, devletle vatandaşlık sözleşmesi olan kişidir. Ancak aynı bireyin bir de kültürel kimliği vardır ve birey onu toplumla arasındaki ilişki yolu ile kazanır. Öyleyse vatandaşlık bireyin devletle, kimlik ise toplumla bağını ifade eder. Diğer taraftan, toplum ve devlet arasında da bir ilişki vardır, çünkü devleti toplum kurar veya devlet topluma dayanır. Dolayısıyla vatandaşlık, birey-toplum-devlet arasındaki karşılıklı ilişki ile yakından alakalıdır. Türkiye’deki vatandaşlık tartışmaları daha çok siyasi veya ideolojik olarak yapılmakta olup konu bir üst kimlik meselesi olarak gündeme gelmektedir. Hâlbuki vatandaşlık bir kimlik değil, hukuki statüdür. Kimlik kültürel, vatandaşlık ise hukuki bir durumdur. İşte makalenin temel problemi, hukuki bir statü olan vatandaşlığın Türkiye’de neden bir kimlik meselesi olarak tartışıldığı ve anayasal vatandaşlığın bir üst kimlik olup olamayacağı hususudur.

Anahtar Kelimeler

Vatandaşlık, Ulus Devlet, Kimlik, Üst Kimlik, Türkiye

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

THE ISSUE OF CITIZENSHIP BEING THE UPPER IDENTITY IN TURKEY

Öz

Making a new and civil constitution has been on Turkey's agenda for a long time. One of the many debates on this subject is whether constitutional citizenship can be an upper identity; Because for some, citizenship may be an upper identity, while for others, it cannot. There is a reciprocal relationship between the concepts of identity, supra-identity and citizenship, and at the center is the individual who owns both identity and citizenship. An individual acquires the status of a citizen only when he concludes a legal contract with the state. However, the individual also has a cultural identity and he gains it through his relationship with the society. Therefore, citizenship expresses the individual's bond with the state, and identity with the society. However, there is also a relationship between society and the state, because society establishes the state or the state is based on society. Therefore, there is a relationship between citizenship and individual-society-state. Citizenship debates in Turkey are made politically or ideologically and come to the fore as a supra-identity issue. However, citizenship is not identity, but legal status; Identity is cultural, citizenship is legal. The main problem of the article is why citizenship, which is a legal status, is discussed as an identity issue in Turkey and whether constitutional citizenship can be a super identity.

Anahtar Kelimeler

Citizenship, Nation State, Identity, Upper Identity, Turkey

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Ağırdır, B. (2020). Hikayesini Arayan Gelecek. İstanbul: Doğan Kitap.
• Akyol, T. (2014). Türkiye’nin Hukuk Serüveni. İstanbul: Doğan Kitap.
• Akyol, T. (2017). İnsan Hakları. https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/taha-akyol/insan-haklari-40675268 adresinden 11.01.2022 tarihinde erişildi.
• Althusser, L. (2006). Yeniden Üretim Üzerine, (Çev: A. I. Ergüden ve A. Tümertekin). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Anthony, S. (1999). Milli Kimlik, (Çev: B. Sina Şener). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Arslan, A. (2014). İbni Haldun. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bauman, Z. (2017). Kimlik, (Çev: M. Hazır). Ankara: Heretik Yayınları.
• Berkes, N. (2016). Türk Düşününde Batı Sorunu. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bilgin, N. (2013). Tarih ve Kolektif Bellek. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Bora, T. (2021). Türk Sağının Üç Hali. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bostancı, M. N. (1999). Bir Kolektif Bilinç Olarak Milliyetçilik. İstanbul: Doğan Yayınları.
• Chambers, I. (2014). Göç, Kültür, Kimlik, (Çev: İ. Türkmen ve M. Beşikçi). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Dellaloğlu, B. F. (2020). Poetik ve Politik. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Dellaloğlu, B. F. (2021). Modernleşmenin Zihniyet Dünyası. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Drake, M. S. (2016). Siyaset Sosyolojisi, (Çev: H. İnaç). İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• Dürüşken, Ç. (2021). Antikçağ Felsefesi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Erich, F. (2016). Özgürlükten Kaçış, (Çev: Ş. Yeğin). İstanbul: Say Yayınları.
• Erkal, E. M. (2011). Aydınlar Ocağı’nın Yeni Anayasa Teklifleriyle İlgili Görüşleri. İstanbul: Aydınlar Ocağı Yayınları.
• Göka, E. (2017). Türklerin Psikolojisi. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Göze, A. (1995). Siyasal Düşünceler ve Yönetimler. İstanbul: Beta Yayınları.
• Habermas, J. (2018). Küreselleşme ve Milli Devletlerin Geleceği, (Çev: M. Beyaztaş). İstanbul: Yarın Yayınları.
• Kadıoğlu, A. (2012). Vatandaşlığın Dönüşümü. İstanbul: Metis Yayınları.
• Kapani, M. (2012). Politika Bilimine Giriş. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Köktürk, M. (2005). Birey, Toplum ve Siyaset. Ankara: Tekağaç Yayınları.
• Köktürk, M. (2016). Millet ve Milliyetçilik. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Köktürk, M. (2017). Devlet ve Siyaset. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Özlem, D. (2015). Türkiye’de/Türkçede Felsefe Üzerine Konuşmalar. İstanbul: Küre Yayınları.
• Russell, B. (1998). Sorgulayan Denemeler, (Çev: N. Arık). Ankara: Tübitak Yayınları.
• Sarıbay, A. Y. (1994). Siyasal Sosyoloji. İstanbul: Der Yayınları.
• Soykan, Ö. N. (2016). Felsefe ve Dil. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• Touraine, A. (2000). Demokrasi Nedir? (Çev: O. Kunal). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Üstel, F. (1999). Yurttaşlık ve Demokrasi. Ankara: Dost Kitapevi.
• Weber, M. (1996). Sosyoloji Yazıları, (Çev. T. Parla). İstanbul: İletişim Yayınları.