YETİŞKİN BİREYLERDE BÜYÜME KORKUSU, AYRILIK ANKSİYETESİ VE SAVUNMA MEKANİZMALARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 21, 287 - 302, 30.09.2022

Zeynep Gümüş Demir Bahar Akoğlu

https://doi.org/10.31455/asya.1128484

Öz

Bu çalışmanın amacı, yetişkin bireylerde büyüme korkusu, ayrılık anksiyetesi ve savunma mekanizmaları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu 171 yetişkin birey oluşturmaktadır. Katılımcıların %56,73’ü kadın %43,27’si erkektir. Katılımcılara Sosyodemografik Bilgi Formu, Büyüme Korkusu Ölçeği, Yetişkin Ayrılma Anksiyetesi Anketi ve Savunma Biçimleri Testi uygulanmıştır. Veri toplama işlemi uygun örneklem yoluyla çevrim içi (Google Forms) olarak gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada elde edilen verilerin analizi SPSS 25.00 ile yapılmış olup demografik değişkenlere göre fark analizleri için Tek Yönlü Varyans Analizi (One-way ANOVA) ve bağımsız örneklemler T Testi yapılmıştır. Ölçek puanları arasındaki ilişkinin ortaya konulmasında Pearson Korelasyon Analizi uygulanmıştır. Elde edilen araştırma bulgularının sonucunda büyüme korkusu, yetişkin ayrılık ansiyetesi ve savunma mekanizmaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklar (p<.05) olduğu saptanmıştır. Ayrılık anksiyetesi yüksek olan katılımcıların immatür ve nevrotik savunmalarının da yüksek olduğu bulunmuştur. Aynı zamanda ayrılık anksiyetisi yüksek olan katılımcıların büyüme korkusu düzeyleri de yüksektir. İmmatür savunmalar ile büyüme korkusu ve sosyal duygusal yalnızlık değişkenleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen diğer bir bulgu ise sosyal duygusal yalnızlık ile nevrotik savunmalar ve ayrılık ansiyetesi değişkenleri arasında pozitif ilişkinin olmasıdır. Sosyodemografik değişkenler arasında da istatistiksel olarak anlamlı farklar tespit edilmiştir. Bu çalışmanın klinik alanda geliştirilecek psikoterapötik müdahaleler de dâhil olmak üzere ilgili alanda çalışan araştırmacılara katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Büyüme korkusu, Ayrılık Anksiyetesi, Savunma Mekanizmaları

INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN GROWTH FEAR, SEPARATION ANXIETY AND DEFENSE MECHANISMS IN ADULTS

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between growth fear, separation anxiety and defense mechanisms in adults. Relational screening model was used in the research. The sample group of the study consists of 171 adult individuals. 56.73% of the participants were female and 43.27% male. Sociodemographic Information Form, Growth Fear Scale, Adult Separation Anxiety Questionnaire and Defense Styles Test were administered to the participants. Data collection was carried out online (Google Forms) through convenient sampling. The analysis of the data obtained in this study was made with SPSS 25.00, and One-way Analysis of Variance (One-way ANOVA) and independent samples T-Test were performed for difference analysis according to demographic variables. Pearson Correlation Analysis was applied to reveal the relationship between scale scores. As a result of the research findings, it was determined that there were statistically significant differences (p<.05) between growth fear, adult separation anxiety and defense mechanisms. Participants with high separation anxiety were also found to have high immature and neurotic defenses. At the same time, participants with high separation anxiety have high levels of fear of growth. There were positive and significant relationships between immature defenses, fear of growth and social emotional loneliness variables. Another finding obtained from the study is that there is a positive relationship between social emotional loneliness and neurotic defenses and separation anxiety variables. Statistically significant differences were also found between sociodemographic variables. It is thought that this study can contribute to researchers working in the relevant field, including psychotherapeutic interventions to be developed in the clinical field.

Anahtar Kelimeler

Growth Fear, Separation Anxiety, Defense Mechanisms

Kaynakça

• Ak, A. H. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Dayanıklılığının Kişilik Özellikleri ve Farklı Bağlanma Türleri ile İlişkisinin İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Şaziye Senem Başgül), Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akhun, M. (2012). Üniversite Öğrencilerinde, Algılanan Ebeveynlik Biçimleri, Erken Dönem Uyumsuz Şemaları, Benlik Kurguları, Ayrılma-Bireyleşme ve Duygu Düzenleme Güçlüğünün Psikolojik Belirtilerle İlişkisi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi) (Danışman: Prof. Dr. Gonca Soygüt Pekak), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aksu, B. (2019). Psikolojik Savunma Mekanizmaları ile Sosyodemografik Değişkenler Arasındaki İlişki, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Mehmet Kemal Arıkan), İstanbul: Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aktan, E. A. (2021). Sınırda Kişilik Bozukluğunda Bağlanma, Empati, Benlik Saygısı. İstanbul: İKSAD Yayınevi.
• Arnett, J. J. (2000). Emerging Adulthood: A Theory of Development From the Late Teens Through the Twenties. American Psychologist, 55(5), 469-480.
• Atak, H. ve Çok, F. (2010). İnsan Yaşaminda Yeni Bir Dönem: Beliren Yetişkinlik. Çocuk ve Gençlik Ruh Saǧlıǧı Dergisi, 17(1), 39-50.
• Ateş, N. ve Özden Yıldırım, M. S. (2018). Büyüme Korkusu Ölçeği'nin (BKÖ) Geliştirilmesi: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(24), 159-175.
• Ateş, N. ve Özden-Yıldırım, M. S. (2020). Büyüme Korkusu ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(1), 402-410.
• Atlı, Ö. (2011). Panik Bozukluğu ve Yetişkin Ayrılma Anksiyetesi Bozukluğu Hastalarında CO2 Duyarlılığı, (Tıpta Uzmanlık Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Tunç Alkın), Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi.
• Cramer, P. (2000). Defense Mechanisms in Psychology Today: Further Processes for Adaptation. American Psychologist, 55(6), 637-646.
• Creswell, J. W. (2019). Eğitim Araştırmaları. İstanbul: Edam.
• Çakar, B. (2015). Hemşirelerin Dürtüsellik, Anksiyete ve Öfke Düzeyleri ile Savunma Biçimleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Yrd. Doç. Birgül Özkan), Ankara: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Çelebi, G. Y. (2020). COVID 19 Salgınına İlişkin Tepkilerin Psikolojik Sağlamlık Açısından İncelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 0(8), 471-483.
• Demir, V. (2022). Sanat Terapisi. Temel Psikoloji Kuramları ile Sanatın Bütünleştirilmesi. İstanbul: Nobel Yayınları.
• Diehl, M.; Chui, H.; Hay, E. L.; Lumley, M. A.; Grühn, D. ve Labouvie-Vief, G. (2014). Change in Coping and Defense Mechanisms Across Adulthood: Longitudinal Findings in A European American Sample. Developmental Psychology, 50(2), 634-648.
• Diriöz, M. (2010). Ayrılma Anksiyetesi İçin Yapılandırılmış Klinik Görüşme, Çocukluk ve Yetişkinlik Ayrılma Anksiyetesi Ölçekleri'nin Geçerlik ve Güvenirliği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Tunç Alkın), İzmair: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Faraji, H. ve Özen, Z. D. (2022). Yetişkin Ayrılık Anksiyetesinin, Ayrılık Anksiyetesi ile Beliren Yetişkinlikte Bireyleşme Düzeyi Arasındaki Aracı Rolü. Mavi Atlas, 10(1), 47-69.
• Finzi-Dottan, R. ve Karu, T. (2006). From Emotional Abuse İn Childhood To Psychopathology in Adulthood: A Path Mediated By İmmature Defense Mechanisms And Self-Esteem. The Journal of Nervous And Mental Disease, 194(8), 616-621.
• Geçtan, E. (1990). Varoluş ve Psikiyatri. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Güler, K. ve Akoğlu, B. (2021). Neden Şimdi? Kaygı Bozukluklarına Klinik Bir Bakış. Ankara: Eğiten Kitap Yayıncılık.
• Hudson, J. I.; Hiripi, E.; Pope Jr, H. G. ve Kessler, R. C. (2007). The Prevalence and Correlates of Eating Disorders in the National Comorbidity Survey Replication. Biological Psychiatry, 61(3), 348-358.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Benlik, Aile ve İnsan Gelişimi Kültürel Psikoloji. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Karakuş, Ç. (2017). Lise Öğrencilerinde Psikolojik Savunmalar Açısından Narsisizm ve Benlik Saygısının Karşılaştırılması, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Enver Demirel Yılmaz), İstanbul: Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kiley, D. (2017). Peter Pan Sendromu: Hiç Büyümeyen Erkekler. Ankara: HYB Yayıncılık.
• Klein, M. (1996). Notes on Some Schizoid Mechanisms. The Journal of Psychotherapy Practice and Research, 5(2), 160-179.
• Korkmaz, E. (2019). Çocukluk Çağı Ruhsal Travmaları ve Affetmenin Kişilerin Savunma Mekanizmalarıyla İlişkisi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Dr. Öğr. Üyesi İpek Güzide Pur Karabulut), İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Massie, H. ve Szajnberg, N. (2002). The Relationship Between Mothering in Infancy, Childhood Experience and Adult Mental Health. The International Journal of Psychoanalysis, 83(1), 35-55.
• Masterson, J. F. (2000). The Personality Disorders: A New Look At The Developmental Self and Object Relations Approach: Theory, Diagnosis, Treatment. Arizona: Zeig Tucker & Theisen Publishers.
• McWilliams, N. (2011). Psychoanalytic Diagnosis: Understanding Personality Structure in the Clinical Process. America: Guilford Press.
• Öz, F. (2010). Sağlık Alanında Temel Kavramlar. Ankara: Mattek Matbaacılık.
• Parekh, M. A.; Majeed, H.; Khan, T. R.; Khan, A. B.; Khalid, S.; Khwaja, N. M. ve Jehan, I. (2010). Ego Defense Mechanisms in Pakistani Medical Students: A Cross Sectional Analysis. BMC Psychiatry, 10(1), 1-8.
• Shear, K.; Jin, R.; Ruscio, A. M.; Walters, E. E. ve Kessler, R. C. (2006). Prevalence and Correlates of Estimated DSM-IV Child And Adult Separation Anxiety Disorder in The National Comorbidity Survey Replication. American Journal of Psychiatry, 163(6), 1074-1083.
• Sukul, Y. R.; Birkenhäger, T. K.; Van Den Broek, W. W.; Mulder, P. G. ve Bruijn, J. A. (2009). Trait Anxiety and Defensive Functioning in Relation to Antidepressant Treatment Outcome. Psychopathology, 42(6), 387-393.
• Taşkent, A. (2010). Alkol ve/veya Madde Bağımlıları ile Bağımlılığı Olmayan Bireylerin Savunma Mekanizmaları Açısından Karşılaştırılması, Çocukluk Çağı Travmaları, Disosiyatif Yaşantılar ve Bağımlılık Şiddetinin Savunma Mekanizmaları Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Figen Karadağ), İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Topçuoğlu, V. (2003). Obsesif Kompulsif Bozuklukta Psikanalitik Görüşler. Klinik Psikiyatri, 6(1), 46-50.
• Vaillant, G. E. (2000). Adaptive Mental Mechanisms: Their Role in A Positive Psychology. American Psychologist, 55(1), 89-98.
• Yabacı, S. (2018). 17 Ağustos 1999 Gölcük Depremini Yaşayan Yetişkinlerdeki Ayrılık Anksiyetesi ve Bağlanma Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Sevda Asqarova), İstanbul: Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yalom, I. (2011). Varoluşçu Psikoterapi, (Çev: Z. İ. Babayiğit). İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Yaşar, Ö. S. (2014). Yetişkin Yakın İlişkilerde Bağlanma Stilleri ile Kullanılan Savunma Mekanizmalarının Arasındaki İlişki, (Yayımlanmamış Tezi), (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Oğuz Tan), İstanbul: Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yeler, Z. (2021). Çeyrek Yaşam Krizinde Büyüme Korkusu ve Psikolojik Esnekliğin Rolü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Galip Yüksel), Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım, M. S. Ö. ve Ceren, Y. A. Ş. A. (2019). Ebeveynleri Boşanmış Yetişkin Bireylerin Kişilerarası İlişkilerinde Bağlanma Modelleri ile Ayrılma Kaygısının İlişkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(4), 267-278.
• Yılmaz, N.; Gençöz, T. ve Ak, M. (2007). Savunma Biçimleri Testi'nin Psikometrik Özellikleri: Güvenilirlik ve Geçerlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 18(3), 244-253.