Öz
The story of melikzade city and erdewan shah, which belongs to methi dervish Hasan, is a work written at the end of the 16th and the beginning of the 17th century. Methiy, who was one of the meddahs and anecdotes close to the palace, is a poet who was nourished by the tradition of divan poetry as well as folk and lodge cultures. He arranged this story in his own style and rendered it in verse. The text, which is a mixture of verse and prose in the form of masnavi, has 3 known copies in Egypt, Konya and in the library of Hacı Selim Ağa. The Konya copy was introduced by Adnan İNCE in 1998 under the title of "Rıdvan Shah story". No study has been done on the language features of the text. In this study, information is given about the language and stylistic features of the Egyptian copy registered as 9 ez-Zekiyye Mahtūtât Turkey and Farsiye in the National Library of Egypt. In the introduction part of the study, information about the external text features of the one-hundred-leaf and seventeen-line copy is given, and then the language and stylistic features are emphasized. In the external text properties; author, subject, reason for writing and stylistic features of the text; In spelling features, spelling of vowels and consonants, phonetic events and the use of suffixes are explained. Both Turkish and Arabic spellings of the examples taken from the text are given.
Anahtar Kelimeler
Medhi Derviş Hasan Shahriyar Rıdvân Şhah Mısır Copy Language and Style
Kaynakça
- Çağıran, Ö. (2000). Tıbb-ı Nebevi'de İsim Çekimi Ekleri. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı – Belleten. 45 (1997), 354-384.
- Eraslan, K. (1999). Çıkma Hâli (Ablativ) Ekinin Oluşumu. III. UTDKB. Ankara: TDK Yayınları.
- Ergin, M. (1998). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım Yayım Tanıtım.
- Gülsevin, G. (2011). Eski Anadolu Türkçesinde Ekler. Ankara: TDK Yayınları.
- Hacıeminoğlu, N. (1974). Türk Dilinde Edatlar. İstanbul: Millî Eğitim Yayınları.
- İlhan, N. (2009). Türk Dilinde Çokluk. Elazığ: Manas Yayıncılık.
- İnce, A. (1998). Medhî’nin Rıdvan Şah Hikâyesi. Bir: Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi. Prof. Dr. Kemal Eraslan Armağan Sayısı, (9-10), 273-308.
- Korkmaz, Z. (2010). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi). Ankara: TDK Yayınları.
- Özkan, M. (2013). Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi. İstanbul: Filiz Kitabevi Yayınları.
- Parlatır, İ. & Şahin, H. (2010). Türk Dili. Bursa: Ekin Yayınları.
- Şahin, H. (2015). Eski Anadolu Türkçesi. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Yıldız, Ö. (2000). “Orta Türkçe Lehçeleri’nde Karşılaştırmalı İsim Çekim Ekleri ve Eski Anadolu Türkçesinin Yeri”. Dil Dergisi, Ankara, 88, 14-28.
Öz
yüzyılın başlarında yazılmış bir eserdir. Dönemin saraya yakın meddah ve kıssahân-larından olan Medhî, divan şiiri geleneğinin yanında halk ve tekke kültürlerinden de beslenmiş bir şairdir. Yedi yüz yetmiş tarihinde yazılan bu hikayeyi de kendi üslubuna uygun bir şekilde düzenleyip manzum hâle getirmiştir. Mesnevi nazım biçiminde nazım-nesir karışımı olan metnin, Mısır, Konya ve Hacı Selim Ağa Kütüphanesinde olmak üzere bilinen üç nüshası bulunmaktadır. Bunlardan Hacı Selim Ağa Kütüphanesinde yer alan Hikâye-i Rıdvân Şâh hikayesi, kitabın eksik bir nüshasıdır. Konya nüshası ise 1998 yılında Adnan İnce tarafından “Medhî’nin Rıdvan Şah hikayesi” başlığı altında tanıtılmış ancak metnin dil özellikleri üzerine herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Bu çalışmada, Mısır Milli Kütüphanesine 9ez-Zekiyye Mahtūtât Türkiye ve Farsiye şeklinde kayıtlı olan Mısır nüshasının dil ve üslup özellikleri incelenmiştir. Çalışmanın giriş bölümünde yüz varak ve on yedi satırdan oluşan nüshanın dış metin özellikleri hakkında bilgi verilmiş daha sonra dil ve üslup özellikleri üzerinde durulmuştur. Dış metin özelliklerinde; metnin yazarı, konusu, yazılma sebebi ve üslup özellikleri; imlâ özelliklerinde ise ünlü ve ünsüz harflerin yazılışları, ses olayları ve eklerin kullanımları açıklanmıştır. Metinden alınan örneklerin hem Türkçe hem Arapça yazılışları verilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Medhî Derviş Hasan Şehriyâr Rıdvân Şâh Mısır Nüshası Dil ve Üslup
Kaynakça
- Çağıran, Ö. (2000). Tıbb-ı Nebevi'de İsim Çekimi Ekleri. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı – Belleten. 45 (1997), 354-384.
- Eraslan, K. (1999). Çıkma Hâli (Ablativ) Ekinin Oluşumu. III. UTDKB. Ankara: TDK Yayınları.
- Ergin, M. (1998). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım Yayım Tanıtım.
- Gülsevin, G. (2011). Eski Anadolu Türkçesinde Ekler. Ankara: TDK Yayınları.
- Hacıeminoğlu, N. (1974). Türk Dilinde Edatlar. İstanbul: Millî Eğitim Yayınları.
- İlhan, N. (2009). Türk Dilinde Çokluk. Elazığ: Manas Yayıncılık.
- İnce, A. (1998). Medhî’nin Rıdvan Şah Hikâyesi. Bir: Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi. Prof. Dr. Kemal Eraslan Armağan Sayısı, (9-10), 273-308.
- Korkmaz, Z. (2010). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi). Ankara: TDK Yayınları.
- Özkan, M. (2013). Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi. İstanbul: Filiz Kitabevi Yayınları.
- Parlatır, İ. & Şahin, H. (2010). Türk Dili. Bursa: Ekin Yayınları.
- Şahin, H. (2015). Eski Anadolu Türkçesi. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Yıldız, Ö. (2000). “Orta Türkçe Lehçeleri’nde Karşılaştırmalı İsim Çekim Ekleri ve Eski Anadolu Türkçesinin Yeri”. Dil Dergisi, Ankara, 88, 14-28.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Edebi Çalışmalar (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 3 Temmuz 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 26 Nisan 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 7 Sayı: 24 |
Asya Studies dergisinde yer alan eserler Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.