Halka Türkçe Öğretmede Halkevlerinin Rolü: Muş, Bitlis, Bingöl Örneği

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 199 - 224, 30.12.2020

Osman Akış

Öz

Halkevleri, kurulan yeni hükümetin ve Kemalist rejimin getirdiği yenilikleri halka aktarmada ve anlatmada devlet ile toplum arasında bir çeşit köprü görevi görmüş önemli kurumlardandır. Ülkeyi ekonomik ve kültürel açıdan muasır medeniyetler seviyesine çıkarmak ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP)’nin ilkelerini halka anlatarak ulusal bir kimlik yaratma amaçlanmıştır. Halkevleri bünyesinde açılan dokuz alt şube ile konferanslar düzenlenmiş, kurslar, konserler, müzik dersleri verilmiş, tiyatro ve sinema gösterileri ile halka ulaşılmaya çalışılmıştır. Halkevlerinde açılan kursların en önemlisi ise Türkçe okuma-yazma kursları olmuştur. Harf inkılâbı ile beraber halka yeni alfabeyi öğretmek ve devlet ile toplum arasındaki kopukluğu gidermek için Vilayeti Şarkiye denilen doğu illerinde birçok okuma yazma kursu açılmıştır. Tüm diğer doğu illerinde olduğu gibi Bitlis, Bingöl ve Muş’ta da bu kurslar açılmış ve Atatürkçü düşünce halkevleri aracılığı ile halka aktarılmaya çalışılmıştır. Bitlis, Bingöl ve Muş halkevleri zor koşullar altında çalışmalarını yürütmüş ve halkın farklı bir kültüre sahip olması, Kürtçe konuşması halkevlerinin karşılaştığı sorunlar olmuştur. Bu yüzden Bitlis, Bingöl ve Muş halkevlerinin çalışmaları genellikle Türkçe dil kursları ve Türk kültürünü konu alan konferanslar ve temsiller üzerinden gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

halkevleri, uluslaşma, bingöl, muş, bitlis, türkçe

Kaynakça

• Yuca, İ. Ş. (2015). “Muş Halkevi ve Faaliyetleri”, The Journal of AcademicSocial Science Studies-JASSS. Sayı: 35, s. 227-246.
• Sarınay, Y.(2004). Türk Milliyetçiliğinin Tarihi Gelişimi ve Türk Ocakları (1912-1931). İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Arıkan, Z. (1999). “Halkevlerinin Kuruluşu ve Tarihsel İşlevi”, Atatürk Yolu Dergisi. Cilt. 6, Sayı.23, s.261-281.
• Akçura, Y. (2001).Yeni Türk Devletinin Öncüleri; 1928 Yılı Yazıları, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları,
• Altan,Bilal.(2019). “Hakkâri Halkevi ve Halkodaları.” Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.7, S.4, s. 101-110.