ÇİVRİL’DE ŞEKER PANCARI TARIMININ COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ

Yıl 2009, Cilt: 14 Sayı: 22, 107 - 124, 13.09.2011

Yahya Kadıoğlu

Öz

Çivril, Denizli ilinde şeker pancarı tarımının en yoğun olduğu ilçedir.
Verimli ovası ve sulamalı tarım imkanı sayesinde Çivril’in tarım potansiyeli
oldukça yüksektir. 1926 yılında kurulan Uşak Şeker Fabrikası’na bağlı olarak
başlayan şeker pancarı tarımı 1956’da Burdur Şeker Fabrikası’nın kurulmasıyla
önem kazanmaya başlamıştır. Zamanla sulamanın gelişmesi ve makineleşmesinin
yaygınlaşmasıyla yöre halkının temel geçim kaynaklarından biri olmuştur. Ancak
şeker üretimindeki arz fazlalığı ve ihracatta yaşanan sıkıntılar ülke genelinde
olduğu gibi Çivril’de de şeker pancarı tarımını olumsuz etkilemiştir. 1999 yılında
başlatılan kota uygulamasıyla ekim alanları daralmış ve üretim azalmıştır.
Gelişmelere paralel olarak üretim maliyetleri yükselmiş ve pancar fiyatlarındaki
artış sınırlı kalmıştır. Doğal şartların uygun olmasına rağmen beşeri faktörlerden
kaynaklanan sorunlar pancarın ekonomik önemini azaltmıştır. Buna rağmen
2007 yılında yörede üretilen 78 775 ton pancar karşılığında 7 641 175 YTL gelir
elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Şeker pancarı, iklim, üretim

Kaynakça

• AVCI, S.,1993-1996, Türkiye’de Şeker Pancarı Ziraatinin Coğrafi Esasları, İstanbul Üniversitesi Ed. Fak. Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi sayı :4, İstanbul (S.267- 270).
• BİRİCİK, A.S., 1995, Gediz Havzasının Su Potansiyeli, Türk Coğrafya Dergisi, sayı: 30, İstanbul (S.16).
• CEYLAN, A.,1998, Baklan-Çivril Havzası ve Yakın Çevresinin Hidrojeomorfolojik Etüdü, Marmara Üniversitesi Sos. Bil. Enst. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul (S.151- 152).
• DOĞANAY, H.,1992, Türkiye Ekonomik Coğrafyası, Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 737, Erzurum (S.171)
• DOĞANAY, H., 2007, Ziraat Coğrafyası, Ekonomik Coğrafya 3, Aktif Yayınevi, Ankara (S.150-151).
• DURAN, M. - AKYILDIZ, G.K. - ÖZDEMİR, A., 2007, Çal Bölgesi (Denizli) Sulak Alanlarının Faunasına Genel Bir Bakış ve Su Kirlilik Derecesinin Değerlendirilmesi 21. Yüzyıla Girerken Geçmişten Günümüze Çal Yöresi, Çal Sempozyumu Bildirileri, Çal Yöresi Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Yayın No: 3, Denizli (S.138).
• ELVERENLİ, A. - İNAN H., 2002, Şeker Pancarı Verim ve Kalitesine Ekim Zamanı, Bitki Sıklığı ve Sulamanın Etkileri, II. Ulusal Şeker Pancarı Üretim Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Ankara, (S.110-116).
• GEDİZ, A., 1953, 1952 Senesi Almanya, Hollanda, Fransa, İspanya ve İsviçre’de Şeker Pancarı Ziraatinin Son Durumu, T.Ş.F.A.Ş. Neşriyatı No: 24, Doğan Kardeş Yayınları A.Ş. Basımevi, Ankara, (S.21).
• GÜRAY, R., 1972, Türkiye’de Şeker Pancarının Vejetasyon Seyri özellikleri ile İklim ve Kampanya İlişkileri, Şeker Enstitüsü Zirai Araştırma Bölümü, T.Ş.F.A.Ş Genel Müdürlüğü, Yayın No: 175, Ankara, (S.:22-47).
• KESKİN, G., 2003, Şeker ve Tatlandırıcılar, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, T.E.A.E-Bakış, Sayı :2, Nüsha : 7, Ankara, ( S.1).
• MALKOÇ, S., 1962, Şeker Pancarının Sulanması, T.Ş.F.A.Ş Neşriyatı No: 96, Ankara, (S.29).
• OAKES, H., 1958, Türkiye Toprakları, Türk Yüksek Ziraat Mühendisleri Birliği Neşriyatı No :18, Ege Üniversitesi Matbaası, İzmir, (S.93-95)
• ÖZÇAĞLAR, A., 1992, Türkiye’de Şeker Pancarı Ekim Alanlarının Coğrafi Dağılışı, Türkiye Coğrafyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Dergisi, sayı :1, Ankara, (S.18- 30).
• ÖZGÜR,O.E, 2003, Şeker Pancarı Ekim Alanlarında İklim, Toprak ve Münavebe, T.Ş.F.A.Ş Genel Müdürlüğü Yayın No:220, Ankara, (S.9).
• PANKOBİRLİK, 2008, Dünya Şeker Pancarı Üretimi ve Şeker Sanayine Bir Bakış, Sayı: 92, Ankara, (S.35).
• ŞİRAY, A., 1979,Türkiye Şeker Sanayi ve Şeker Pancarı Tarımı,T.Ş.F.A.Ş Yayını No:214, Ankara, (33-40).
• TÜMERTEKİN, E., 1994, Ekonomik Coğrafya, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, No:2926, İstanbul, (S.118).
• YALÇINLAR, İ.,1955, Banaz Çayı Havzası ve Uşak Civarında Bünye ve Morfoloji Araştırmaları, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı:13-14, İstanbul, (S.60-61).
• YAVUZ, M.L.,1970 Orta Anadolu ve Marmara İklim ve Toprak Şartlarında Su ve Azotun Şeker Pancarının Verim ve Kalitesine Etkileri Üzerine Bir Araştırma, T.F.Ş.F. Yayını Ankara, (S.21-22).
• T.Ş.F.A.Ş 2007 Yılı Faaliyet Raporu
• http://www.pankobirlik.com.tr
• http://www.turkseker.gov.tr