MERKEZİ YAYLALARA BİR ÖRNEK; BİLBİLAN YAYLASI

Yıl 2017, Cilt: 22 Sayı: 38, 87 - 110, 18.07.2017

Mehmet Tuncer Rızvanoğlu

https://doi.org/10.17295/ataunidcd.301572

Öz

ÖZET

Doğu
Karadeniz Bölümü ile Erzurum- Kars Bölümü arasında sınır oluşturan Yalnızçam
Dağları Türkiye’nin en verimli yaylarından biri olan  Bilbilan (Bülbülhanları) Yaylasına ev
sahipliği yapmaktadır..Arazinin aşırı engebeli olup ormanlık alanların geniş
yer tuttuğu yaylacılığın zorunlu bir ekonomik faaliyet olarak ortaya çıktığı
yörede ortalama 2400 m. yükseltideki bu yayla, onlarca yaylanın merkezi
konumundadır

Son
30-40 yıllık  sürede yaşanan aşırı göçler
nedeniyle yaylacılık faaliyetleri eski ye nazaran daha az yapılmaktadır. Yakın
zamana kadar hemen hemen her ailenin yaz aylarında çıktığı köylere ait
yaylaların bir çoğu günümüzde terk edilmiş durumdadır. Yaylacılık
faaliyetlerinin azalmasında besi hayvancılığının az da olsa yaygınlaşmaya
başlamasının da payı bulunmaktadır. Bunlara rağmen bu yörede hayatını devam
ettiren insanlar için yaylacılık faaliyetleri günümüzde dahi oldukça cazip
gelmektedir. Tarımsal alanların darlığı ve elde edilen gelirin düşük olması
nedeniyle hayvancılık yapmak zorunda olan bölge insanı yaz aylarında uzun süre
yeşil kalabilen subalpin ve alpin çayırları hayvanların otlak alanı olarak
kullanmaktadır. Böylece üretimdeki girdi maliyetleri düşürülmekte daha fazla
gelir elde edilmeye çalışılmaktadır.

Artvin
ve Ardahan’da eskiye nazaran azalan yaylacılık faaliyetlerine rağmen Bilbian
Yaylası gittikçe daha fazla önem kazanmaktadır. Bunda merkezi yayla konumunda
olmasının yanı sıra üstlendiği ticari fonksiyonunun da payı bulunmaktadır.
Daimi yerleşme için çok sayıda konut ve hanın bulunduğu yaylaya Derehanları
yaylası  adı da bu nedenle verilmiştir.
Yaz aylarında her cumartesi günü çevredeki yayla ,il ve ilçelerden canlı hayvan
alım ve satımı için çok sayıda insanın geldiği Bilbilan Yaylası büyük bir pazar
alanına dönüşmektedir.Artvin ile Ardahan arasındaki en kısa karayolunun yayla
içerisinden geçiyor olması da yayladaki ticari aktiviteyi artırmakta hafta
olarak adlandırılan cumartesi günleri Bilbilan Yaylasında panayır havasında
geçmektedir. Son yıllarda söz konusu karayolunun standardının yükseltme
çalışmalarına büyük önem verilmektedir. Yolun tamamlanmasıyla  Bilbilan Yaylasına ulaşım daha kolay  olacağı için var olan öneminin daha da
artacağı kuşkusuzdur.

Anahtar Kelimeler

Bilbilan, , Yaylacılık, Hayvancılık

Kaynakça

• ALAGÖZ, C.A.(1941) Birinci Coğrafya Kongresi, Raporlar, Müzakereler, Kararlar, Maarif Vekilliği, Ankara.
• ATALAY,İ., TETİK, M., YILMAZ, Ö.(1985) Kuzeydoğu Anadolu'nun Ekosistemleri. Ormancılık Arş. Enst. Yay. Teknik Bülten Seri No: 141, Ankara.
• CEYLAN, S.(1995) Artvin Yöresinin Coğrafi Etüdü, Basılmamış Doktora Tezi Atatürk, Univ. Sos. Bil. Enst., Erzurum.
• DARKOT, B.(1968) Türkiye İktisadî Coğrafyası. İst. Univ. Coğ. Enst. Yay. No: 51, İstanbul.
• DOĞANAY, H.(1994) Türkiye Ekonomik Coğrafyası. Atatürk Univ. Yay. No: 767. K.K.E.F. Yay. No: 39, Ders Kitapları Serisi, No: 33, Erzurum.
• EMİROGLU, M.(1977) Bolu'da Yaylalar ve Yaylacılık. Ankara Univ. D.T.C.F. Yay. No: 272, Ankara.
• İZBIRAK, R.( 1986) Coğrafya Terimler Sözlüğü. Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• KETİN, İ.( 1966) Anadolu'nun Tektonik Birlikleri. MTA Der. No: 66, s. 20-43, Ankara.
• KIRZIOĞLU, M.F.( 1953) Kars Tarihi. I. Cilt, Işık Matbaası, İstanbul.
• RIZVANOĞLU,M.(2003) Ardanuç İlçesinin Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası, Basılmamış Doktora Tezi,Atatürk Üniv.Sos.Bil.Enst.,Erzurum.
• RIZVANOĞLU,M.(2012) Yalnızçam Dağları’nın Merkezi Yaylası; Bilbilan (Bülbülhanları),Tam Metin Ulusal Coğrafya Sempozyumu,Atatürk Üniv.Erzurum.
• SEVER, R.(2001) Berta (Okçular) Çayı Havzasının Fiziki Coğrafyası, Basılmamış Doktora Tezi, Atatürk Univ. Sos. Bil. Enst., Erzurum.
• YILMAZ, B.S., GÜLİBRAHİMOĞLU, İ., YAZICI, E.N, YAPRAK, S., SARALOĞLU, A., KONAK, O., KÖSE, Z., ÇUVALCI, F., TOSUN, C.(1998) Artvin İlinin Çevre Jeolojisi ve Doğal Kaynakları, MTA Genel Müd. Jeoloji Etütleri Dairesi, Ankara.
• ZAMAN,M.(2007) Doğu Karadeniz Kıyı Dağlarında Yaylalar ve Yaylacılık.Atatürk Üniv. Yay. No:960,Erzurum.