Non-hodgkin lenfomada radyoterapi ve kemoterapi sonucu görülen mikrodonti: 2 olgu sunumu

Yıl 2012, Cilt: 2012 Sayı: 1, 77 - 82, 01.01.2012

Özgül Baygin (phd Tamer Tüzüner (phd) Mehmet Tanriver (research Assistant)

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

Microdontia associated with the use of radıotherapy and chemotherapy of a non-hodgkın lymphoma: report of two cases

Öz

Çocukluk döneminde görülen malignensilerden birisi non-Hodgkin lemfoma olarak adlandırılabilir. Bunlar çocukluk ve ergenlik döneminde 3. en sık görülen malignensilerdir. Burkitt lemfoma zor teşhis edilen, nadir ve agresif bir non-Hodgkin lemfomadır. Klinik olarak, bu hastalık en çok çocuklarda görülür. İnsidansı 3-8 yaş arasında zirve yapar. Kemoterapi ve radyoterapi işlemlerinin bu malignant hastalıklarda sağ kalım oranını yükselttiği iyi bilinmektedir. Ancak, tedaviler Dentofasiyal anomaliler büyüme çağındaki hastalarda kemoterapi ve/veya radyoterapi kullanımı sonrası en çok görülen yan etki olarak bilinmektedir. Bu bozukluklar kök gelişiminin durması, mine oluşumunda bozukluk, renklenmeler, mikrodonti, anodonti, diş sürmesinde bozukluk ve mandibuler/maksiler hipoplazi gibi değişik şekillerde görülebilir. Aslında hastanın yaşı, tedavi zamanı, kemoterapinin ve radyasyonun dozu/süresi gibi birkaç faktör bu yan etkilerin sonuçlarını etkileyebilir. Bu tür çalışmalarda, 5-6 yaşından önce tedavi edilen çocuklarda dental bozukluklar gösterilmiştir. Bu makale 3-6 yaş arasında antineoplastik tedavi edilen 2 hastada dental gelişimdeki uzun dönem değişiklikler bildirilmektedir. Takip periyotlarında her iki hastada premolar dişlerinde mikrodonti ve kök gelişiminde durma tespit edilmiştir. Bu vaka raporları kemoterapi ve/veya radyoterapi işlemlerine maruz kalan hastaların gelişimsel diş bozuklukları yönünden artmış bir riske sahip olduklarını ve gelişim sırasında dentisyonun dikkatlice takip edilmesine işaret etmektedir

Anahtar Kelimeler

Kemoterapi, radyoterapi

Kaynakça

• Shad A, Magrath I. Malignant non-Hodgking’s lymphomas in chilren.In: Pizzo PA, Poplack DG, eds. Principles and practice of pediatric oncology.3rd edn. Philadelphia: Lipincott-Raven 1997; 545-587.
• Boerma EG, van Imhoff GW, Appel IM, Veeger NJ, Kluin PM, Kluin-Nelemans JC. Gender and age- related differences in Burkitt lymphoma-- epidemiological and clinical data from The Netherlands. Eur J Cancer 2004;40:2781-7.
• Bregani ER, Balzarini L, Cabibbe M. African Burkitt lymphoma successfully treated with CEOP polychemotherapy. Acta Trop 2004;92:91-4.
• Ardekian L, Rachmiel A, Rosen D, Abu-el-Naaj I, Peled M, Laufer D. Burkitt's lymphoma of the oral cavity in Israel. J Craniomaxillofac Surg 1999;27:294-7.
• Folwaczny M, Hickel R. Impaired dentofacial development after radiotherapy of a non-Hodgkin lymphoma: report of case. ASDC J Dent Child 2000;67:428-30.
• Kaste SC, Hopkins KP, Jenkins JJ 3rd. Abnormal odontogenesis in children treated with radiation and chemotherapy: imaging findings. AJR Am J Roentgenol 1994;162:1407-11.
• Larson DL, Kroll S, Jaffe N, Serure A, Goepfert H. Long-term effects of radiotherapy in childhood and adolescence. Am J Surg 1990;160:348-51.
• Alpaslan G, Alpaslan C, Gögen H, Oğuz A, Cetiner S, Karadeniz C. Disturbances in oral and dental structures in patients with pediatric lymphoma after chemotherapy: a preliminary report. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 1999;87:317-21.
• Hölttä P, Alaluusua S, Saarinen-Pihkala UM, Peltola J, Hovi L. Agenesis and microdontia of permanent teeth as late adverse effects after stem cell transplantation in young children. Cancer 2005;103:181-90.
• Näsman M, Forsberg CM, Dahllöf G. Long-term dental development in children after treatment for malignant disease. Eur J Orthod 1997;19:151-9.
• Minicucci EM, Lopes LF, Crocci AJ. Dental abnormalities in children after chemotherapy treatment for acute lymphoid leukemia. Leuk Res 2003;27:45-50.
• Nawrocki L, Libersa P, Lambilliotte A, Pichon F, Turck D, Lafforgue P, Libersa JC. Dental anomalies following anticancer chemotherapy. Arch Pediatr 2001;8:754-6.
• Goho C. Chemoradiation therapy: effect on dental development. Pediatr Dent 1993; 15: 6-12.
• Kaste SC, Hopkins KP. Micrognathia after radiation therapy for childhood facial tumors. Report of two cases with long-term follow-up. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1994;77:95-9.
• Sonis AL, Tarbell N, Valachovic RW, Gelber R, Schwenn M, Sallan S. Dentofacial development in long-term survivors of acute lymphoblastic leukemia. A comparison of three treatment modalities. Cancer 1990;66:2645-52.
• Näsman M, Björk O, Söderhäll S, Ringdén O, Dahllöf G. Disturbances in the oral cavity in pediatric long-term survivors after different forms of 1994;16:217-23. Pediatr Dent
• Kaste SC, Hopkins KP, Bowman LC, Santana VM. Dental abnormalities in children treated for neuroblastoma. Med Pediatr Oncol 1998;30:22-7.
• Koppang HS. Autoradiographic investigations on the effect of cyclophosphamide on dentinogenesis of the rat incisor. Scand J Dent Res 1973;81:397- 405.
• Adatia AK. Direct evidence of epithelial- mesenchymal interdependence in situ. J Anat. 1980;130:469-78.
• Näsman M, Hammarström L. Influence of the antineoplastic agent cyclophosphamide on dental development in rat molars. Acta Odontol Scand 1996;54:287-94.
• Macleod RI, Welbury RR, Soames JV. Effects of cytotoxic chemotherapy on dental development. J R Soc Med 1987;80:207-9.
• Fromm M, Littman P, Raney RB, Nelson L, Handler S, Diamond G, Stanley C. Late effects after treatment of twenty children with soft tissue sarcomas of the head and neck. Experience at a single institution with a review of the literature. Cancer 1986 15;57:2070-6.
• Bruce KW, Stafne EC. The effect of irradiation on the dental system as demonstrated by the roentgenogram. J Am Dent Assoc 1950;41:684-9.
• Larheim TA, Svanaes DB. Reproducibility of rotational panoramic radiography: mandibular linear dimensions and angles. Am J Orthod Dentofacial Orthop 1986;90:45-51.
• Hölttä P, Alaluusua S, Saarinen-Pihkala UM, Wolf J, Nyström M, Hovi L. Long-term adverse effects on dentition in children with poor-risk neuroblastoma treated with high-dose chemotherapy and autologous stem cell transplantation with or without total body irradiation. Bone Marrow Transplant 2002;29:121-7.
• Ooshima T, Ishida R, Mishima K, Sobue S. The prevalence of developmental anomalies of teeth and their association with tooth size in the primary and permanent dentitions of 1650 Japanese children. Int J Paediatr Dent 1996;6:87-94.