NECİP FAZIL’DA “AYNA” İMGESİ

Yıl 2010, Sayı: 34, 167 - 185, 30.06.2010

Adem Can

Öz

Geleneksel şiirde tabiat geniş yer tutar. Modern şiirde ise tabiatın yerini
eşya almaya başlamıştır. Modern şairler için bazı eşya isimleri özel bir anlam ifade
eder. Cumhuriyet Dönemi şairlerinden Necip Fazıl Kısakürek‟in sıklıkla kullandığı
eşya isimlerinden oluşan hususi bir lügati vardır. Bu lügatte yer alan “ayna” kelimesi
geleneksel anlam ve çağrışım değerlerinden de yararlanılarak yeni ve zengin bir
imgeye dönüştürülmüştür. Şairin kendi duyuş tarzına has trajik anlamlar yüklediği
ayna imgesi, şiirinin önemli temlerinden biri olmuştur. Bu çalışmada Necip Fazıl‟ın
Şiirinde tematik bir nitelik kazanan ayna imgesinin anlam değerleri üzerinde
durulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Necip Fazıl‟ın Şiiri, Ayna İmgesi, Ayna

Kaynakça

• Ayvazoğlu, Beşir, “ „Çile‟ Penceresinden Necip Fazıl”, Doğumunun 100. Yılında Necip Fazıl Kısakürek, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2004.
• Banarlı, N. Sami, Edebiyat Sohbetleri, Kubbealtı Neşriyat Yayınları, İstanbul, 2004.
• Çebi, Hasan, Bütün Yönleriyle Necip Fazıl Kısakürek‟in Şiirleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1987.
• Doğan, Ahmet, Salih Baba: Hayatı, Edebî Şahsiyeti ve Şiirleri, Akçağ Yayınları, Ankara, 2002.
• Erbay, Erdoğan, Doğumunun 100. Yılında Tanpınar‟ın Huzur‟unda Musikinin Büyülü Dünyası, Aktif Yayınları, Erzurum 2001.
• Karadişoğulları, Ekrem, Dergâh Mecmuası (İnceleme – Fihrist – Metin), (Yayımlanmamış Y. Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi SBE, Erzurum, 1995.
• Kısakürek, N. Fazıl, “Manzara”, Ağaç, 4 – 10, 1936.
• -----------------------, “Poetika: 2 – Şiirin Usulü”, Büyük Doğu, 49, 1946,
• -----------------------, Çile, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 1998.
• -----------------------, İdeolocya Örgüsü, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 2007.
• Levend, A. Sırrı, Divan Edebiyatı, Enderun Yayınları, İstanbul, 1984.
• Metin, Ali K., “Necip Fazıl: Hakikat Peşindeki Şair”, Yedi İklim, 200, 2006.
• Okay, M. Orhan, Necip Fazıl Kısakürek, Şûle Yayınları, İstanbul, 1998.
• Onay, A. Talat, Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar, (hzl. Cemâl Kurnaz), MEB Yayınları, İstanbul, 1996.
• Sabine Melchior-Bonnet, Aynanın Tarihi, (Çev. İsmail Yerguz), Dost Yayınları, Ankara, 2007.
• Suad El-Hakîm, İbnü‟l-Arabî Sözlüğü, (Çev. Ekrem Demirli), Kabalcı Yayınları, İstanbul, 2005.
• Tanpınar, A. Hamdi, Huzur, Dergâh Yayınları, İstanbul, 1996.
• -----------------------, Mücevherlerin Sırrı: Derlenmiş Yazılar, Anket ve Röportajlar, (hzl. İ. Dirin – T. Anar – Ş. Özdemir), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2002.
• Tiken, Servet, “ Cahit Sıtkı Tarancı‟nın Şiirlerindeki „Ayna‟ İmgesine Psikanalitik Bir Yaklaşım”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 41, 2009, 47 – 60.
• Uludağ, Süleyman, “Ayna”, TDV İslam Ansiklopedisi, TDV Yayınları, İstanbul, 1991, IV, 259 – 262.
• Uluç, Tahir, İbn Arabî‟de Sembolizm, İnsan Yayınları, İstanbul, 2009.
• Uslucan, Fikret, “Dergâh Mecmuası” Üzerine Bir İnceleme, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ondokuz Mayıs Üniversitesi SBE, Samsun, 1995.
• Ülken, H. Ziya, İslam Felsefesi, Ülken Yayınları, İstanbul, 1983.