Dialect and Said Discipline of Believers in The Holy Qur’an

Yıl 2014, Sayı: 42, 209 - 244, 31.12.2014

Esra Hacımüftüoğlu

Öz

Dialect and Said Discipline of Believers in The Holy Qur’anWhile to tell-off is just a feature that off to human being, the final decision regarding rumored promise of accuracy or inaccuracy is not human. Allah, who condescendingly sent revelation to human being with kalam attribute, has stated the requirements of speech/fineness in the Holy Qur’an. After a general overview about the said-style-behavior, this study named as “Dialect and Said Discipline of Believers” investigates the subjective usage of “kavl” word in two parts as ordered and prohibited

Anahtar Kelimeler

Tafsir, Dialect and Said Discipline, Kavl

KUR’ÂN-I KERÎM’DE MÜ’MİNLERİN AĞIZ VE SÖZ DİSİPLİNİ

Öz

ÖZ

Söz söylemek canlılar arasında sadece insana mahsus bir özellikken, söylenilen

sözün doğruluğuna veya yanlışlığına dair verilen nihaî karar, insana ait değildir.

Kelam sıfatıyla tenezzül ederek insana vahyi gönderen Allah Teâla, söz söylemenin

gereklerini/inceliklerini Kur’ân-ı Kerîm’de belirtmiştir. Mü’minlerin ağız ve söz

disiplini adı verilen bu çalışmada ise, söz-üslub-davranış hakkında verilen genel

bir bakış açısından sonra, kavl kelimesinin sıfatlı kullanımlarının konuyla ilgili

olanları, emredilen ve nehyedilen olmak üzere iki kısımda değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Tefsir, Ağız ve Söz Disiplini, Kavl

ABSTRACT

Dialect and Said Discipline of Believers in The Holy Qur’an

While to tell-off is just a feature that off to human being, the final decision

regarding rumored promise of accuracy or inaccuracy is not human. Allah, who

condescendingly sent revelation to human being with kalam attribute, has stated

the requirements of speech/fineness in the Holy Qur’an. After a general overview

about the said-style-behavior, this study named as “Dialect and Said Discipline of

Believers” investigates the subjective usage of “kavl” word in two parts as ordered

and prohibited.

Keywords: Tafsir, Dialect and Said Discipline, Kavl

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Ağız ve Söz Disiplini, Kavl

Kaynakça

• Abdulbâkî, M. Fuad, el-Mu’cemu’l-Müfehres li Elfâzi’l-Kur’âni’l-Kerîm, Çağrı Yay., İs- tanbul, 1990.
• Âlûsî, Ebu’l-Fazl Şehabeddin es-Seyyid Mahmud el-Bağdâdî, Rûhu’l-Meâni, Dâr-u İhyai’t-Türasi’l-Arabî, Beyrut, tsz., I-XXX.
• Beğavî, Huseyin b. Meus el-Ferra, Meâlimu’t-Tenzîl, Dâr-u’t-Taybe, Riyad, 2002, I- IV.
• Beydâvî, Nasıruddin Ebu Said Abdullah b. Ömer eş-Şirazi, Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t- Te’vîl, el-Matbaatü’l-Amire (Dar-u’d-Da’ve), İstanbul, h. 1320, I-VI.
• Câhız, Ebu Osman, el-Beyân ve’t-Tebyîn, nşr. Abdüsselam Harun, Mısır, 1975.
• Canan, İbrahim, Peygamberimizin Tebliğ Metotları, Yeni Akademi Yay., İzmir, 2007.
• Çağrıcı, Mustafa, ‘Emir bi’l-Ma’ruf ve Nehiy ani’l-Münker’, DİA., İstanbul, 1995, XI.
• Çakan, İsmail Lütfü, ‘Hitabet ve İrşat Açısından Kur’ân-ı Kerîm’de Söz Çeşitleri’, I. Din Şurası, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1995.
• Dinç, Kadir, ‘Kur’ân’da Kavl Kavramının Sıfatlı Kullanımları’, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 2008. 161 41.Fussilet, 33.
• Ebû Hayyân, Yusuf b. Hayyân, Tefsîru’l-Bahri’l-Muhît, Tah: Adil Ahmed Abdulmev- cud Ali Muhammed, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, h. 1413, I-VIII.
• Ebussuud, Muhammed b. Mustafa el-İmadî, İrşâdu’l-Akli’s-Selîm ilâ Mezâya’l- Kur’âni’l-Kerîm, Dar-u İhyai’t-Türasi’l-Arabi, Beyrut, tsz., I-IX.
• el-Askerî, Ebu Hilâl, el-Furuku’l-Lugaviyye, Tah: Ebu Amr ‘Imad Zeki el-Bârûdî, el- Mektebetü’t-Tevfikıyye, tsz.
• el-Cevziyye, İbn Kayyim Ebu Abdillah Muhammed b. Ebi Bekr, Bedâiü’l-Fevâid, Dâr- u’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, tsz., I-IV.
• el-İsfehânî, Râgıb Ebu’l-Kasım Hüseyin Muhammed, Müfredât fî Garîbi’l-Kur’ân, Kahraman Yay., İstanbul, 1986.
• Esed, Muhammed, Kur’ân Mesajı, İşaret Yay., İstanbul, 1999, I-III.
• Firuzabâdî, Muhammed b. Yakub, Kâmus, Bahriye Matbaası, İstanbul, h.1305, I-IV.
• Gazali, Düşünme, Konuşma ve Söz Üzerine, Haz. ve Çev. Ahmet Kamil Cihan, İnsan Yay., İstanbul, 2002
• Gazali, Ebu Hamid Muhammed, İhyâ-u Ulûmi’d-Dîn, el-Halebî, Mısır, 1939, I-IV.
• Hacımüftüoğlu, Nasrullah, ‘Tebliğcide Nitelik Sorunu’, İslam’ın Güncel Sunumu, TDV., Ankara, 2007.
• Hâzin, Muhammed b. İbrahim el-Bağdadî, Lübâbu’t-Te’vîl fî Meâni’t-Tenzîl, el Matbaatü’l-Amire (Dar-u’d-Da’ve), İstanbul, h. 1320, I-VI.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmail b. Ömer, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, Dâr-u’l-Ma’rife, Beyrut, 1969, I-IV.
• İbn Manzur, Cemaluddin b. Muhammed, Lisânu’l-‘Arab, Dâr-u Lisâni’l-‘Arab, Bey- rut, ts, I-IV.
• İzutsu, Toshihiko, Kur’ân’da Dînî ve Ahlâkî Kavramlar, Pınar Yay., İstanbul, 1997.
• Karaman, Hayreddin, Çağrıcı, Mustafa, Dönmez, İbrahim Kâfi, Gümüş, Sadrettin, Kur’ân Yolu, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2007, I-V.
• Keskin, Hasan, ‘Kur’ân’da Lağv Kavramı’, Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 4, Sivas, 2000, s. 129-150.
• Kılıç, Sadık, ‘Dil ve İnsanın Tarihselliği Bağlamında Dini Metin’, Kur’an ve Dil: Dil- bilim ve Hermenötik Sempozyumu, XV, s. 542, 2002, s. 95-105.
• Kilinçli, Sami ‘Kur’ân-ı Kerîm’de Lağv Kelimesi ve Kullanımı’, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. XIV, Sayı: 1, Adana, 2014. s. 127-149.
• Koç, Ahmet, ‘Dini İletişim Bağlamında Kur’ân-ı Kerîm’de Söz Çeşitleri’, Diyanet İlmi Dergi, c. 44, sayı: 4, 2008.
• Kurtûbî, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed, el-Câmi’ li Ahkâmi’l-Kur’ân, Dâ’r-u İhyâit’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut, 1966, I-XX.
• Mâverdî, Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed b. Habib el-Basri, en-Nüket ve’l-‘Uyûn, Me- tabi-i Makhevî, Kuveyt, 1982, I-IV.
• Nesefî, Ebu’l-Berekat Abdullah b. Ahmed, Tefsîru’n-Nesefî, Eda Neşriyat, İstanbul, 1991, I-IV.
• Özbek, Abdullah, Bir Eğitimci Olarak Hz. Muhammed, Esra Yay., Konya, 1991.
• Râzî, Fahruddin, Tefsir-i Kebîr, Ter: Suat Yıldırım, Lütfullah Cebeci, Sadık Kılıç, C. Sadık Doğru, Akçağ Yay., Ankara, 1992, I-XXIII.
• Reşit Rıza, Muhammed, Tefsîru’l-Menâr, Dar-u’l-Menar, Mısır, 1373, I-XII.
• Suyutî, Celaleddin Abdurrahman, Lübâbu’n-Nükûl fî Esbâbi’n-Nüzûl, Matbaatü’l- Melah, Dımeşk, tsz.
• Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed, Fethu’l-Kadîr, Mektebetü Mustafa el- Bâbî el-Halebî, Mısır, 1964,I-V.
• Tabatabâî, Muhammed Hüseyin, el-Mîzân fî Tefsîri’l-Kur’ân, Müessesetü’l-A’lemî, Beyrut, 1973, I-XVII.
• Taberî, Ebu Cafer Muhammed b. Cerîr, Câmi’u’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, Mekte- betü Mustafa el-Bâbî, el-Halebî, Mısır, 1954, I-XXX.
• Tahir b. Âşûr, Tefsîru’t-Tahrîr ve’t-Tenvîr, Dâr-u Suhnun, Tunus, 1997, I-XXX.
• Topaloğlu, Bekir, ‘Kerim’, DİA., İstanbul, 2002, XV.
• Turgay, Nurettin, ‘Kur’ân’da Söz’, Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. VIII, s.1, Diyarbakır, 2005, s. 115-145.
• Yarımbaş, Emine, ‘Düşünme, Konuşma ve Söz Üzerine’, İslam Araştırmaları Dergisi, Sayı: 8, İstanbul, 2002, s. 129-132.
• Yazır, Elmalılı Hamdi, Hak Dini Kur’ân Dili, Akçağ Yay., Ankara, 2006, I-X.
• Yolcu, Mehmet, ‘Kur’ân-ı Kerîm’in ‘Kelime-i Tayyibe’ ve ‘Kelime-i Habise’ Temsili- nin Çözümlenmesi’, İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. III, sayı: 1, (Bahar 2012), s. 49-85.
• Zebîdi, Muhammed Murtaza, Tâc’u’l-Arûs, Dâr-u Libeya, Bingazi, tsz., I-X.
• Zemahşerî, Ebu’l-Kasım Carullah Mahmud b. Ömer b. Muhammed, el-Keşşâf an Hakâiki’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvil fî Vucûhi’t-Te’vîl, Daru’l-Ma’rife, Beyrut, I-IV.