Zerkeşî İle İbn Hacer’in en-Nüket Adlı Eserlerindeki Yöntemlerin Karşılaştırılması

Yıl 2015, Sayı: 43 - Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 452 - 474, 06.07.2015

Thamer Hatamleh

Öz

İbn’s-Salah’ın Mukaddime adlı eseri, âlimlerin hadis usûlü alanındaki
dayanağı sayılır. Bu eserin hadis usûlündeki öneminden ötürü kimi âlimler
onu şerh ederken, kimileri de özetlemiştir. Bazı âlimler ise onun üzerine
nüket/nükteler tarzında eser yazmıştır. Söz konusu Mukaddime üzerine
nükteler yazan âlimlerden biri de Zerkeşî’dir. İşte bu makale Zerkeşî’nin;
Nüket’indeki metodunu, konuları sıralama tarzını, hadis usûlüne yaptığı
katkıları ve aynı alanda eser veren İbn Hacer’in metodundan farklılığını
işleyecektir.

Anahtar Kelimeler

Hadis usûlü, İlmî nükteler, İmam Zerkeşî, İbn Hacer

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel eş-Şeybânî, el-Müsned, Müessetü Kurtuba, Kahire trz.
• Buhârî, Muhammed b. İsmail, Sahîhu’l-Buhârî, Daru İbn Kesîr, Beyrut 1987.
• Curcânî, Ali b. Muhammed b. Ali, et-Ta’rîfât, Daru’l-Kitabi’l-Arabî, Beyrut 1405.
• Ednervî, Ahmed b. Muhammed, Tabakâtü’l-Müfessirîn, Mektebetü’l- ‘Ulûmi ve’l-Hikem, Medine 1997.
• Hâkim, Muhammed b. Abdillah Ebû Abdillah en-Nîsâbûrî, el-Müstedrek ‘ala’Sahîhayn, Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1990.
• ______, Ma’rifetu ‘Ulûmi’l-Hadis, Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1977.
• Irâkî, Zeynüddin Abdurrahim b. El-Hasan, et-Takyîd ve’l-Îdâh, Darü’l- Fikr, Beyrut 1389.
• ______, Şerhü’t-Tabsira ve’t-Tezkire, Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2002.
• İbn Dakîki’l-‘Îd, Takiyyuddin b. Muhammed b. Ali, el-İktirah fi Beyani’l- Istilah, Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2006.
• İbn Hacer, Ahmed b. Ali el-‘Askalânî, en-Nüket ‘ala Kitabi İbni’s-Salah, el-Câmi’atü’l-İslamiyye, Medine 1984.
• ______, en-Nüket, Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut trz.
• İbn Manzûr, Muhammed b. Mükrim, Lisânu’l-Arab, Daru Sâdır, Beyrut trz.
• İbnü’s-Salah, Ebû Amr b. Osman eş-Şehrezorî, Siyânetü Sahîhi Müslim, Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2003.
• ______, Mukaddimetu İbni’s-Salah, Mektebetü’l-Gurâbî yrz. 1984.
• İbn’ül-‘İmâd, Abdulhay el-Hanbelî, Şezerâtü’z-Zeheb fî Ahbâri Men Zeheb, Mektebetü’l-Kudsî, Kahire 1305.
• İbnü’l-Cârûd, Süleyman b. Davûd, el-Müsned, Hecer li’t-Tibâ’a ve’n- Neşr, yrz. 1999.
• Kanûcî, Sadîk Hüseyin, Ebcedü’l-Ulûm, Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1978.
• Müslim, İbn Hacca en-Nîsâbûrî, Sahîhu Müslim, Daru İhyai’t-Turasi’l- Arabî, Beyrut trz.
• Nesâî, Ahmed b. Şuayb, es-Sünen, Mektebetü’l-Matbe’ati’l-İslamiyye, Halep 1986.
• ______, es-Sünenü’l-Kübrâ, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 2001.
• San‘ânî, Muhammed b. İsmail el-Emir, Tavdîhü’l-Efkâr, el-Mektebetü’s- Selefiyye, Medine trz.
• Sicistânî, Süleyman b. el-Eş’as, es-Sünen, Darü’l-Fikr, Beyrut trz.
• Sirâcü’l-Hadis, Ömer b. Ali el-Ensârî, el-Mukni’ fî ‘Ulûmi’l-Hadis, Daru Fevvâz li’n-Neşr, Suudi Arabistan 1413.
• Suyûtî, Celalüddin Abdurrahman b. Ebî Bekir, Tedrîbu’r-Râvî, Daru İh- yai’t-Turas, Beyrut 2001.
• Tabarânî, Süleyman b. Ahmed b. Eyyub Ebü’l-Kâsım, el-Mu’cemü’l- Kebîr, Mektebetü’l-‘Ulûm ve’l-Hikem, Musul 1983.
• Zerkeşî, Bedrüddin Muhammed b. Abdillah, en-Nüket ‘ala İbni’s-Salah, Mektebetü Advâi’s-Selef, Riyad 1989.
• Ziriklî, Hayruddin, el-A‘lâm, Darü’l-İlm li’l-Melayîn, Beyrut 2002.