BİR DİL USTASI: REFİK HALİT KARAY -ÜSLUBUNA DAİR BAZI DİKKATLER- / A Master of Language: Refik Halit Karay -Some Remarks About His Style-

Yıl 2013, Sayı: 51, 159 - 173, 10.12.2015

Mehmet Törenek

Öz

OZ
Türkçenin ustalarından biri olan Refik Halit, ilk yazılarından itibaren sade Türkçesi, tatlı anlatımıyla dikkatleri çekmiş biridir. Üslûp da, temelde anlatılacak şeye uygun dili seçmektir. O, hikâyelerinde çevreyi, olayı ve kahramanı sezdirecek bir dikkatle tasvir etmiş, insanı karakter özelliğine uygun bir anlatımla somutlaştırmıştır. Gazete yazılarını ise bir sohbet havasında, kendinden bir şeyler katarak ilerleyen, konuşmalarla süsle-nen, hatıralarla zenginleştirilen anlatımlar olarak kaleme almıştır. Bu yazılarda öne çıkan bir başka anlatım özelliği, mizahi yönü ve esprili anlatımıdır. Yine tasvirlerinde renk ve ışık unsurlarını belirgin kılarak sözü daha canlı kıldığı gibi ifadeyi süslemeyi de başar-mıştır.
Anahtar Kelimeler: Refik Halit Karay, sa-natkâr, üslup, mizah.

 

ABSTRACT
Refik Halit, one of the most crucial authors in Turkish Literature, had become remarkable with his plain language and his fine style. Style means selecting the most suitable language for what is essentially going to be expressed. He describes the environment, the event, and the hero with an attention which makes them understandable, and makes human be embodied with vivid character traits. He writes his news-paper articles in a chat format, as a series of narrations which progress by adding something from himself to them, larding, and being en-forced with memories. Another feature of the narration that comes to fore in these articles is humorous sense and witty narration. He suc-ceeds in adorning the expression, and makes the words more vivid by making the elements such as color and light clear.
Key Words: Refik Halit Karay, author, style, humour.

Anahtar Kelimeler

Refik Halit Karay, sanatkâr, üslup, mizah

Kaynakça

• Aktaş, Şerif- Edebiyatta Üslûp ve Problemleri, Ankara, Akçağ yay. 1986
• Aktaş, Şerif- Refik Halit Karay, Ankara, Akçağ yay. 2004
• Banarlı, Nihat Sami- Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul, Milli Eğitim Basıme- vi 1979
• Beyatlı, Yahya Kemal- Siyâsî ve Edebî Portreler, İstanbul, Yahya Kemal Enst. Yay. 1976
• Karay, Refik Halit- Ago Paşa’nın Hatıratı, İstanbul, İnkılap ve Aka kitabevleri 1967
• Karay, Refik Halit- Ay Peşinde, İstanbul, Semih Lütfi kitabevi, (t.yok), (ilaveli ikinci basılış)
• Karay, Refik Halit- Bir İçim Su, İstanbul, Semih Lütfi kitabevi 1939
• Karay, Refik Halit- Bir Ömür Boyunca, İstanbul, İletişim yay.1990
• Karay, Refik Halit- Guguklu Saat, İstanbul, Semih Lütfi kitabevi 1940
• Karay, Refik Halit- İstanbulun Bir Yüzü, İstanbul, İnkılâp ve Aka kitabevleri, (t. yok)
• Karay, Refik Halit- Kirpinin Dedikleri, İstanbul, Ahmed İhsan ve Şürekâsı Matba- acılık Osmanlı Şirketi, 1336/1920
• Karay, Refik Halit- Memleket Hikâyeleri, İstanbul, İnkılâp ve Aka kitabevleri 1984
• Karay, Refik Halit- Sakın Aldanma, İnanma, Kanma, İstanbul, Semih Lütfi kitabe- vi, (t. Yok), (ikinci basılış)
• Karay, Refik Halit- Yezidin Kızı, İstanbul, Semih Lütfi kitabevi 1939
• Solok], Kudret Cevdet- Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman, C.2, İstanbul, Var- lık yay. 1981
• Sevük], İsmail Habib- Türk Teceddüd Edebiyatı Tarihi, İstanbul, Matbaa-i Âmire 1340/ 1924
• Uysal, Sermet Sami- Eşlerine Göre Ediplerimiz, İstanbul, L&M yay. 2004
• Ünaydın, Ruşen Eşref- Diyorlar ki, (Haz. Ş. Kutlu), Ankara, Kültür ve Turizm Bak. yay.1985