TÜRK GÖLGE OYUNU KARAGÖZ’DE ‚BEBERUHÎ‛ TİPİ

Yıl 2014, Sayı: 52, 185 - 202, 11.12.2015

Kenan Topaloğlu

Öz

Geleneksel halk tiyatrosu içinde Karagöz, asırlarca ramazan gecelerinde, kahvehanelerde, sünnet düğünlerinde, evlilik törenlerinde, bayram zamanı halka açık yerlerde ve davet zamanı konaklarda oynatılarak halkı eğlendirmiştir. Toplumun her kesiminden insanını içinde barındıran Karagöz oyunlarında kendini yineleyen ve belli davranışlar sergileyen Beberuhî bir ‚tip‛ olarak karşımıza çıkar. Bu çalışmada Karagöz tasvirleri ve Karagöz oyunları metinlerinden yararlanılarak Beberuhî tipinin analizi yapılmış ‚Beberuhî tipinin işlevi nedir?‛ sorusuna cevap aranmıştır.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel Türk Tiyatrosu, Karagöz, Tip, Beberuhî

Kaynakça

• And, Metin, ‚Karagöz ve Ortaoyununda Kişiler ve Kişileştirme‛, Türk Dili, Ocak 1967.
• Cevdet Kudret, Karagöz, C.I, Bilgi Yayınevi, 1. Basım, Ankara 1968.
• Cevdet Kudret, Karagöz, C.II, Bilgi Yayınevi, 1. Basım, Ankara 1969.
• Cevdet Kudret, Karagöz, C.III, Bilgi Yayınevi, 1. Basım, Ankara 1970.
• Dilaver, Düzgün, ‚Geleneksel Türk Tiyatrosu‛, Türkler Ansiklopedisi, C.15, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara.
• Karagöz Tasvirleri, Hazırlayan: Doğanay Çevik, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü Yayınları, 1. Bakı, Ankara 2010.
• Sevilen, Muhiddin, Karagöz, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2. Baskı, Anka- ra 1986.
• Sevin, Nureddin, Türk Gölge Oyunu, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1968.
• Siyavuşgil, Sabri Esat, Karagöz, Psiko-Sosyolojik Bir Deneme, Maarif Matbaası, İstanbul 1941.
• Taşbaş, Erhan, ‚Gölge Oyunundaki ‘Çelebi’ Tipinin Kıyafeti‛, Acta Turcica Çev- rimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, Yıl 1, Sayı2/2 Temmuz 2009.
• Türkçe Sözlük, TDK Yayınları,10. Baskı, Ankara 2005.