Öz
Özet
Edebiyat alanında şairlere lakap verilme nedenleri çok çeşitlidir. Lakap verme işi bazen küçümseme, bazen alaya alma bazen de ister yergi, ister övgü, ister yüceltme, ister aşağılama gibi nedenlerle birçok şekilde karşımıza çıkmaktadır. Bazı şairlere söyledikleri veya kendileri hakkında söylenen tek bir beyitle, bir kısım şairlere bedensel bir özürleri sebebiyle, bazılarına ahlakî özellikleriyle, bazıları işinden veya mesleğinden dolayı, bazılarına da başından geçen bir olay vb. nedenlerle lakap verilmiştir. Arapların şairleri lakaplandırma konusundaki hassasiyetlerini ve bu konuya verdikleri önemi, sırf bu konuya özgü, şairlerinin buna benzer özellikleriyle tasnif edildiği eserler telif etmelerinden anlamak mümkündür. Aslında sadece şairler değil birçok önde gelen kişilik lakaplar ile bilinmektedir. Bunlar arasında edipler ve devlet adamları olduğu gibi, ister dini alanlarda olsun ister pozitif ilimlerde olsun birçok ilim adamı da yerini almıştır. Çoğu zaman isimler unutulmuş ama lakaplar zihinlerde yerini almıştır. Zira lakap, kişilerin akılda kalmasını sağlama konusunda daha kolay bir yoldur.
Anahtar Kelimeler: Lakap, mahlas, şair, şiir.
Abstract
The reasoning behind poets called with alternative names and titles is varying either intent to humiliate, ridicule, slate; underestimate the poet, or praising, exalting the poet. Pseudonyms given to poets according to single couplet of poems that are written by themselves or written about them and some others are taken their pseudonyms according to their physical weaknesses, moral characteristic, job or profession. Additionally, some others just taken their pseudonyms according to an event that they face it. It seems that Arabians are very sensitive about that, and attach importance to giving poets alternative names because they are publishing books, which sorts out Arab Poets directed towards their pseudonym. Actually, it is not only poets, also prominent figures such as governors, commanders, scholars and scientists in religion or positive sciences are well-known by their alternative names, pseudonym or titles. Even most of the time, their first names forgotten and their alternative names are remained in memories. Yet, alternative names and pseudonym are better way to ensure that they are kept in mind.
Key Words: Pseudonym, appellative, appellation, poem, poetry
Kaynakça
- İbnu’n-Nedîm (Ebu’l-Ferec Muhammed b. Ebi Ya‘kub İshak), el-Fihrist, 1971.
- İmru’u’l-Kays, Dîvânu İmri’i’l-Kays, Mısır 1984.
- Kays b. Mulavvah, Dîvânu Kays b. Mulavvah-Mecnûnu Leylâ, nşr. Yusrî ‘Abdulğınâ, Beyrut 1999.
- Kur’âni Kerîm ve Açıklamalı Meâli, Haz. Ali Özbek vd., DİA, Ankara 1993.
- Leylâ el-Ahyeliyye, Dîvânu Leylâ el-Ahyeliyye, nşr. Vâdıh as-Samed, Beyrut 2003.
- el-Marzubânî (Ebû ‘Ubeydillâh Muhammed b. ‘İmrân), Mu‘cemu’ş-Şu‘arâ’, Beyrut 1982.
- el-Merzûkî (Ebû ‘Alî Ahmed b. Muhammed b. el-Hasan), Şerhu Dîvâni’l-Hamâse li Ebî Temmâm, I-IV, Beyrut 2003.
- Mevlut Sarı, Arapça-Türkçe Sözlük, İstanbul 1982.
- Muhammed ‘Adbdurraûf el-Munâvî, et-Tevkîf ‘alâ Muhimmâti’t-Te‘ârîf, Dâru’l-Fikr 1990.
- Muhammed b. Şâkir el-Ketbî, Fevâtu’l-Vafeyât, I-V, nşr. İhsân ‘Abbâs, Beyrut 1973.
- Muhsin Ebu’l-Kâsımî, Yahyâ ‘Ubeyd Sâlih, İbrâhîm Hudâyâr, “Mukârene Turuki İhtiyâri Elkâbi’ş-Şu‘arâ‘i’l-‘Arab ve’l-Furs”, Mecelletu’l-‘Ulûmi’l-İnsâniyye, Tahran 2006/1427, sa. 13, 1-17, s. 8.
- Munâvî (Tâcu’l-‘Arifîn b. ‘Alî b. Zeyni’l-‘Abidîn el-Haddâdî), et-Tevkîf ‘Ala Muhimmâti’t-Te‘ârîf, nşr. ‘Abdulhâlık Servet, Kahire 1990.
- el-Mutelemmis, Dîvânu’l-Mutelemmis, nşr, Hasan Kâmil es-Sîrâfî, Kahire 1970.
- el-Mutenebbî, Dîvânu’l-Mutenebbî, Beyrut 1983.
- en-Nâbiğa ez-Zubyânî, Dîvânu’n-Nâbiğa ez-Zubyânî, nşr. ‘Abbâs ‘Abdussettâr, Beyrut 1996.
- en-Nişâbî el-İrbilî, Kitâbu’l-Muzâkere fî Elkâbi’ş-Şu‘arâ, nşr. Şâkir ‘Aşûr, 1988.
- Sâmî Mekkî el-‘Ânî’, Mu‘cemu Elkâbi’ş-Şu‘arâ’, Birleşik Arap Emirlileri 1982.
- es-Se‘âlibî (‘Abdullâh b. Muhammed b. İsmâ‘îl Ebû Mansûr), Fıkhu’Luğa ve Sırru’l-‘Arabiyye, nşr. Halid Fehmî-Ramazan ‘Abduttevvâb, I-II, Kahire 1998.
Öz
Kaynakça
- İbnu’n-Nedîm (Ebu’l-Ferec Muhammed b. Ebi Ya‘kub İshak), el-Fihrist, 1971.
- İmru’u’l-Kays, Dîvânu İmri’i’l-Kays, Mısır 1984.
- Kays b. Mulavvah, Dîvânu Kays b. Mulavvah-Mecnûnu Leylâ, nşr. Yusrî ‘Abdulğınâ, Beyrut 1999.
- Kur’âni Kerîm ve Açıklamalı Meâli, Haz. Ali Özbek vd., DİA, Ankara 1993.
- Leylâ el-Ahyeliyye, Dîvânu Leylâ el-Ahyeliyye, nşr. Vâdıh as-Samed, Beyrut 2003.
- el-Marzubânî (Ebû ‘Ubeydillâh Muhammed b. ‘İmrân), Mu‘cemu’ş-Şu‘arâ’, Beyrut 1982.
- el-Merzûkî (Ebû ‘Alî Ahmed b. Muhammed b. el-Hasan), Şerhu Dîvâni’l-Hamâse li Ebî Temmâm, I-IV, Beyrut 2003.
- Mevlut Sarı, Arapça-Türkçe Sözlük, İstanbul 1982.
- Muhammed ‘Adbdurraûf el-Munâvî, et-Tevkîf ‘alâ Muhimmâti’t-Te‘ârîf, Dâru’l-Fikr 1990.
- Muhammed b. Şâkir el-Ketbî, Fevâtu’l-Vafeyât, I-V, nşr. İhsân ‘Abbâs, Beyrut 1973.
- Muhsin Ebu’l-Kâsımî, Yahyâ ‘Ubeyd Sâlih, İbrâhîm Hudâyâr, “Mukârene Turuki İhtiyâri Elkâbi’ş-Şu‘arâ‘i’l-‘Arab ve’l-Furs”, Mecelletu’l-‘Ulûmi’l-İnsâniyye, Tahran 2006/1427, sa. 13, 1-17, s. 8.
- Munâvî (Tâcu’l-‘Arifîn b. ‘Alî b. Zeyni’l-‘Abidîn el-Haddâdî), et-Tevkîf ‘Ala Muhimmâti’t-Te‘ârîf, nşr. ‘Abdulhâlık Servet, Kahire 1990.
- el-Mutelemmis, Dîvânu’l-Mutelemmis, nşr, Hasan Kâmil es-Sîrâfî, Kahire 1970.
- el-Mutenebbî, Dîvânu’l-Mutenebbî, Beyrut 1983.
- en-Nâbiğa ez-Zubyânî, Dîvânu’n-Nâbiğa ez-Zubyânî, nşr. ‘Abbâs ‘Abdussettâr, Beyrut 1996.
- en-Nişâbî el-İrbilî, Kitâbu’l-Muzâkere fî Elkâbi’ş-Şu‘arâ, nşr. Şâkir ‘Aşûr, 1988.
- Sâmî Mekkî el-‘Ânî’, Mu‘cemu Elkâbi’ş-Şu‘arâ’, Birleşik Arap Emirlileri 1982.
- es-Se‘âlibî (‘Abdullâh b. Muhammed b. İsmâ‘îl Ebû Mansûr), Fıkhu’Luğa ve Sırru’l-‘Arabiyye, nşr. Halid Fehmî-Ramazan ‘Abduttevvâb, I-II, Kahire 1998.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 22 Ocak 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Sayı: 55 |
Kaynak Göster
- Makale Dosyaları