DOĞU ALMAN YAZININDA GÖÇ VE SÜRGÜN / Migration and Exile in East German Literature

Yıl 2016, Sayı: 57, 27 - 32, 23.02.2018

Yıldız Aydın

Öz

Öz

Kırk yıllık bir dönemi kapsayan

Demokratik Alman Cumhuriyeti’nde (1949-1989),

başka deyişle Doğu Almanya’da ikamet eden

yazarlar yapıtlarında Almanya’nın ikiye

bölünmesini farklı bir biçimde ele almışlardır. Bu

sebepten ötürü Doğu Alman Yazını’nda göç,

bölünme, sürgün, öteki taraf, sınır, Berlin Duvarı

gibi izlekler sık sık karşımıza çıkmaktadır.

Yaşanan ekonomik duraksama dönemi, işsizliğin

artması ve yazarlara ve sanatçılara karşı yapılan

baskıların artmasıyla pek çok insan Batı’ya göç

etmeye başlar. 1961 yılında Berlin kentini ikiye

bölen Duvar’ın örülmesiyle bu kitlesel göçler

durdurulmak istense de pek başarılı olunamaz

ve pek çok sanatçı ve yazar göç etmek

zorunda kalır. Biz bu çalışmada Doğu Alman

Yazını ekin politikasında izlenen yolun

özelliklerini yazın tarihsel bir yaklaşımla tespit

ettikten sonra, birkaç yapıttan yola çıkarak

kısaca Doğu-Batı sorunsalı, göç, sürgün ve sınır gibi

izleklerin nasıl ele alındığını ve yazınsal metinlere

nasıl yansıdığını ortaya koymayı amaçlıyoruz.

Çalışmamızın sonunda esasen Alman Yazını’nda

Nasyonal sosyalizm bağlamında kullanılan “Alman

Sürgün Edebiyatı” ifadesinin Doğu Alman Yazını

için de geçerli olup olmadığını tartışmak istiyoruz.

Anahtar sözcükler: Doğu Alman yazını, sürgün

yazını, göç, Doğu Alman ekin politikası

Abstract

In the Democratic Republic of Germany

(1949-1989), which comprises a period of forty

years, authors living in Eastern Germany have

treated the division of Germany in different ways.

For this reason, the East German Literature shows

often signs of themes such as migration, division,

exile, the other side, the border and the Berlin Wall.

Many people started to migrate to the West as a

result of the economic recession, the increase in

unemployment and the increase in pressure against

writers and artists. Although these mass

migrations were intended to be blocked through

the Berlin Wall, which dichotomizes the city of

Berlin, it was not successful and many artists and

writers had to migrate. After identifying the

features of the cultural policies in the East

German Literature through a historical approach,

we aim to reveal in this study how the East-West

problem, immigration, exile and border issues

are handled and reflected in literary texts. At the

end of the study, we would like also to discuss

whether the expression "German Exile

Literature", which is mainly used in German

Literature in the context of National Socialism, is

valid for East German Literature.

Keywords: East German Literature, Exile

Literature, migration, East German cultural policy

Anahtar Kelimeler

Doğu Alman yazını, sürgün yazını, göç

Kaynakça

• Emmerich, W. (2000). Kleine Literaturgeschichte der DDR. Berlin: Aufbau.
• Heym, S. (1989). Mein Richard. W. Brettschneider (Dü.) içinde, Arbeitstexte für den Unterricht. Erzaehlungen aus der DDR (s. 42-61). Stuttgart: Reclam.
• Jäger, M. (1995). Kultur und Politik in der DDR 1945-1990. Köln: Edition Deutschland Archiv.
• Krättli, A. (1979). Atemnot. Zur Situation einiger Schriftsteller in der DDR. Schweizer Monatshefte, Bd. 59(Heft 5), S. 352-357.
• Kunze, R. (1981). Die Wunderbaren Jahre. Prosa. Frankfurt am Main: Fischer.
• Poche, K. (1981). Atemnot. Frankfurt am Main: Fischer.
• Schlesinger, K. (1980). Berliner Traum. Frankfurt am Main: Fischer.