TÜRKÇE VE FARSÇADA ORTAK KULLANILAN ATASÖZLERİ / Common Proverbs in Persian and Turkish

Yıl 2016, Sayı: 57, 127 - 138, 23.02.2018

Şeyda Arısoy

Öz

Öz

Atasözleri, bir toplumun yüzyıllar

öncesinden gelen kültürel birikimini

yansıtan kısa, öğüt verici ve kalıplaşmış

anonim sözlerdir. Sosyoloji, felsefe, tarih,

edebiyat gibi birçok bilim dalını ilgilendiren

her milletin kullandığı bu sözler, oldukça

zengin bir anlatım gücüne sahiptir. Arapça

ve Farsçada mesel, Türkçede atasözleri

denmekle beraber eskiye doğru gidildiğinde

atalar sözü, seyrek olarak da atalar sözleri

şeklinde kullanılmıştır. Bu çalışmada, Farsça

ve Türkçede aynı anlama gelen birkaç

atasözü incelenmiş ve bunların ortaya çıkış

hikâyeleri anlatılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Atasözü, Mesel, Türkçe ve Farsça Ortak Atasözleri.

Abstract

Proverbs are the short advice-giving

and stereotyped anonym expressions

reflecting the cultural heritage from the past

period of the society centuries ago. Used by

many nations, these words concerning a

number of disciplines such as sociology,

philosophy, history and literature have a rich

narrative power. Though called "mesel" in

Arabic and Perisan and atasözü in Turkish, at

past, proverbs were used as the words of the

ancestors. In this study, the proverbs having

the same meanings in Persian and Turkish

have been studied, and their the origin

stories have been told.

Key Words: Proverb, Mesel, Common proverbs in Persian and Turkısh.

Anahtar Kelimeler

Atasözü, Mesel

Kaynakça

• Aksoy, Ömer, Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü I, İstanbul 2015, İnkılâp Kitabevi.
• Aksoy, Ömer, Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü II, İstanbul 2007, İnkılâp Kitabevi.
• Bozkurt, Nahide, “Hârûnürreşîd”, DİA, İstanbul 1997, XVI, 258-261.
• Cevâdbân, “Zarbu’l-mesel”, Dânişnâme-i Edeb-i Fârsî (ed. Hasan Enûşe), İntişârât-i Vezaret-i Ferheng-i Îrşad-i İslam Tahran 1381 hş. I-VII, 925-927.
• Değirmençay, Veyis, Fünûn-i Belâgat ve Sınâât-i Edebî, Ankara 2004, Aktif Yayınevi.
• Dihhudâ, Ali Ekber, Lugatnâme, Tahran 1341 hş. I-L.
• Güneş, Sadriye, “Türk ve Rus Atasözleri Arasındaki Benzerlikler” (İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek lisans Tezi), İstanbul, 1999.
• Kanar, Mehmet, Farsça Türkçe Sözlük, İstanbul 2010, Say Yayınları.
• Oy, Aydın, “Atasözü”, DİA, İstanbul 1994, IV, 44-46.
• Öz, Mustafa, “Ca'fer es-Sâdık”, DİA, İstanbul 1993, VII, 1-3.
• Parlatır, İsmail, Deyimler, Ankara 2013, Yargı Yayınevi.
• Somuncu, Samet, Açıklamalı Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, İstanbul 2007, Karçiçeği Yayınları.
• Tuğluk, Mehmet Emin, “Atasözlerinin Sınıflandırılması ve Yapısal Özellikleri” (Dicle Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek lisans Tezi), Diyarbakır 2012.
• Uludağ, Süleyman, “Behlûl-i Dânâ”, DİA, İstanbul 1992, V, 352-353.
• Yavuz, Yusuf Şevki “İbnü'l-Cevzî”, DİA, İstanbul 1999, XIX, 543-549.