KÖROĞLU’NUN DOĞUŞU VARYANTLARINDA KÖROĞLU VE KIRAT’IN ORTAYA ÇIKIŞIYLA İLGİLİ FARKLI VE BENZER UNSURLAR / Different And Similar Elements Related to the Appearance of Koroglu and Kirat in Variants of Koroglu’s Rise

Yıl 2017, Sayı: 58, 231 - 238, 23.02.2018

Filiz Kırbaşoğlu

Öz

Öz

Köroğlu Destanı Türk dünyasında bir takım farklılıklara sahiptir. Bu farklılıklara göre araştırmacılar destanı iki büyük alana ayırırlar. Destanda özellikle Köroğlu ve Kıratın ortaya çıkışı farklılık göstermektedir. Bunun dışında ailelerin tanıtımında da bu fark görülmektedir. Anadolu varyantında halktan biridir ve babasının kör edilmesiyle ortaya çıkar, ondan dolayı Köroğlu adı verilir. Özbek varyantında sultandır ve bu ismi alması, olağanüstü bir şekilde mezarda doğmasıyla ilgilidir. Gor, mezar demektir. Goroğlu da mezarın oğlu anlamına gelmektedir. Bunun dışında kör edilme, atlardan iyi anlama gibi bazı ortak unsurlar da yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler: Köroğlu, Kırat, Çamlıbel (Çembil), seyislik

Abstract

The Epic of Koroglu has several diversities in Turkish World. Researchers divide the epic into two major fields according to these diversities. In the epic, especially emergence of Koroglu and Kirat has some varieties. Except this, there is a variety in the description of families. In Anatolian variant, he is from the public and he appears after the blindness of his father, which gives him this name. In Uzbek variant, he is the sultan and his name is about his extraordinary birth in a grave. “Gor” means grave. Goroglu means the son of the grave. Except this, some common elements are also included such as his blindness and good knowledge of horses.

Key Words: Koroglu, Kirat, Çamlıbel, groom.

Anahtar Kelimeler

Köroğlu, Kırat, Çamlıbel (Çembil)

Kaynakça

• Aşırov, N. Goroğlu, “Goroğlu Destanı Hakkında”, Aşgabat 1958.
• Hasanhan, Miskal Peri, Avazhan, Goroğlu’nun Ölümü- İnceleme, Metinler, (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Erzurum 2000.
• Jirmunskiy, V. M., H. T. Zarifov, Uzbekskiy Narodnıy Geroiçeskiy Epos, Moskova 1947.
• Kaplan, M, Akalın, M, Bali, M. Köroğlu Destanı, Ankara 1973.
• Karriyev, B. A, Epiçeskie Skazaniye o Ker-oglı u Turko Yazıçnuh Narodov, Moskova 1968.
• Kırbaşoğlu, F., Köroğlu Destanı’nın Özbek Varyantları Üzerine Bir Araştırma-Goroğlu’nun Doğuşu, Yunus Peri. Mirzayev, T. Hüseyinova, Z. Goroğlu’nun Doğuşu, Taşkent 1995.
• Muradov, M. Goroğlu Destanlarının Jenr ve Gayavi-Bedii Hususiyetleri, (Doktora Tezi), Taşkent 1975.
• Muradov, M. Goroğlu’nun Doğuşu, Yunus Peri, Taşkent 1967.
• Muradov, M., Özbek Halk Destanlarında Goroğlu Abrazı, (Yüksek Lisans Tezi) Taşkent 1962.
• Muradov, M., Polken Şair Repertuarında Goroğlu Destanlarının Yeri, Taşkent 1976.