Doğu Anadolu ve Kafkasya’da Ermeniler Tarafından Türklere Karşı Yapılan Etnik Temizlik Hareketlerinin İngiliz Belgelerine Yansıyan Yüzü (1918-1919) / Ethnic Cleansing of the Turks by the Armanian in Eastern Anatolia and the Caucasus as Depicted in English Documents (1918-1919

Yıl 2010, Sayı: 45, 29 - 65, 02.04.2018

Tolga Başak

Öz

Ö Z E T

Bu çalışmada I. Dünya Savaşı esnası ve sonrasında Doğu Anadolu, Güney Kafkasya

ve Çukurova’da Ermeniler tarafından Türklere karşı yapılan etnik temizlik

hareketleri Türk arşiv belgeleriyle ortaya koyulmuş ve adı geçen trajedinin İngiliz

Dışişleri ve İstihbarat belgelerine yansıyan yüzü ve bu doğrultuda İngiliz

siyasetinin konuya ilişkin tavrı değerlendirilmiştir. İngiliz Milli Arşivi’nden (The

National Archives of United Kingdom, Public Record Office) temin edilen Dışişleri

Bakanlığı ve İstihbarat belgeleri çalışmanın dayandığı başlıca kaynaklar

arasındadır.

Anahtar Kelimeler: İngiltere, I. Dünya Savaşı, Türk Soykırımı, Milli Mücadele

AB S T R AC T

In this study, the systematic massacres perpetrated by Armenians towards Turkish

people in Eastern Anatolia, Southern Caucasia and Cilicia is revealed, and beside

the reflection of this tragedy on British Forreign Office and Intelligence Service

documents, the attitude of the British policy related to this issue are evaluated at

this context. Among the main sources on which this study based on are the Foreign

Office and Intelligence Service documents obtained from The National Archive of

United Kingdom, Public Record Office.

Keywords: Britain, First World War, Turkish Genocide, Turkish National Struggle

Anahtar Kelimeler

İngiltere, I. Dünya Savaşı, Türk Soykırımı

Kaynakça

• Rustem Bey, Ahmed; La Guerre Mondiale et La Question Turco-Arménienne, Imprimerie Staempfli&cie, Berne, 1918.
• Özer, Fuat, “Osmanlı Devleti’ne Yönelik Ermeni Terörünün Kaynakları ve Gayesi”, Uluslararası Terörizm ve Gençlik Sempozyumu Bildirileri, (24-26 Nisan 1985), Sivas, Emek Matbaası, Sivas, 1986, s.61-67.
• Nalbandian, Ziazan Louisse, The Armenian Revolutionary Movement of the Nineteenth Century: The Origins and Development of Armenian Political Parties, Phd, Stanford University, 1958, USA.
• McCarthy, Justin; Mcarthy, Carolyn, Turks and Armenians, A Manual on the Armenian Question, Washington, 1989.
• Ermeni Komitelerinin Amaçları ve İhtilal Hareketleri, (Meşrutiyetin İlânından Önce ve Sonra), Genelkurmay Başkanlığı, Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüd Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2003.
• McCarthy, Justin, The First Shot, An Approach to the Armenian Question, İzmir, 2003.
• Sonyel, Salahi R., The Ottoman Armenians, Victims of Great Power Diplomacy, Published by K. Rustem&Brother, London, 1987.
• Karakoç, Ercan, Geçmişten Günümüze Ermeni Komiteleri ve Terör Örgütü, (Hınçak- Taşnak’tan Asala ve Jcag-Ara’ya, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 2009.
• Karabekir, Kâzım, 1917-20 Arasında Erzincan’dan Erivan’a Ermeni Mezalimi, Hazırlayan: Ömer Hakan Özalp, Emre Yayınları, İstanbul, 2000.