Gümüşhane’de Tek Nefli Kiliseler / Churches With One Nave in Gümüşhane

Yıl 2010, Sayı: 45, 67 - 87, 02.04.2018

Haldun Özkan

Öz

Ö Z E T

Tek nefli, küçük ölçülere sahip, bu Hıristiyan ibadet yapıları, şapel olarak da

isimlendirilmişlerdir. Erken Hıristiyanlık döneminden itibaren hem dua yeri hem

de mezar olarak kullanılan bu tür yapılar, bağımsız olarak inşa edilebildikleri gibi

kilise yapılarının içerisine veya yanına yerleştirilen örneklerine de

rastlanmaktadır. Çalışmamızda Gümüşhane’de tek nefli otuzüç yapı incelenmiştir.

Bağımsız olarak düzenlenen, bu yapılar genellikle XIX. yüzyılın sonlarında Osmanlı

İmparatorluğu himayesinde yaşayan Rumlar tarafından yapılmıştır. Şapellerin

üzeri tonozla kapatılmıştır. İçlerindeki fresko tekniğinde yapılmış resimleri kalan

izlerinden anlaşılmaktadır. Tamamen taş malzemeden inşa edilmişlerdir.

Anahtar Kelimeler: Gümüşhane, şapel, fresko, Erken Hıristiyanlık dönemi

AB S T R AC T

Such small Christian prayer places with one nave are also called chapels. They

were used both as prayer places and graves from Early Christianity period

onwards. They were sometimes built as separate constructions; however, it is

possible to encounter their samples inside or by churches. This study is intended

to examine 33 one nave chapels in Gümüşhane. Mostly separate buildings, these

architectural structures were generally built by the Greek who lived under the rule

of the Ottoman Empire. The chapels are covered with vaults. There are remains of

frescos inside them. They are all made up of stone material.

Keywords: Gümüşhane, chapel, fresco, Early Christianity period

Anahtar Kelimeler

Gümüşhane, şapel, fresko

Kaynakça

• 1 ÇİĞDEM, S. 2008, Gümüşhane Bölgesinin Tarih ve Arkeoloji Araştırmaları, Erzurum, s.18.
• 2 HONİGMAN, E.1970, Bizans Devletinin Doğu Sınırı (Çev. F.IŞILTAN) İstanbul, s.52.
• 3.DARKOT,B.,“Karahisar” Mad., İslam Ansiklopedisi, C.VI, İstanbul, 1993, s.280.; USLU, G.A.,1991,“Gümüşhane’nin Tarihçesi ve Turistik Değerleri” Geçmişte ve Günümüzde Gümüşhane Sempozyumu (13-17 Haziran 1990) Ankara, s.141-149.
• 4 BRYER, A. - WINFIELD, D.,1985, The Byzantine Monument and Topography of the Pontus, Washington, D.C., s. 314.
• 5 RUNCİMAN, S., 1987, Haçlı Seferleri Tarihi III, (Çev.F.IŞILTAN) Ankara, s.108-112.; OSTROGORSKY,G.,1986, Bizans Devleti Tarihi, (Çev.F.IŞILTAN) Ankara, s.387-416.
• 6 ÇADIRCI, M.,1991, Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapıları, Ankara, s.32-365.