Doğu Harekâtı’nın Türk Basınında Yankıları (Vilayât-ı Şarkiye ve Elviye-i Selâse’nin Kurtuluşu) / Broad Repercussion in Press of Operations on the Eastern Front (Liberation of Eastern Provinces and Three Provinces)

Yıl 2010, Sayı: 44, 1 - 20, 02.04.2018

Selçuk Ural

Öz

Ö Z E T

Rusya Ekim devriminin ardından savaştan çekilince Kafkas cephesindeki askeri ve

siyasi durum Osmanlı devletinin lehine değişmiştir. İttifak devletleri ile Rusya

arasında vuku bulan Brest-Litovsk Antlaşması, doğu vilayetleri ile Elviye-i

Selâse’nin iadesini öngörüyordu. Fakat Rusya’nın antlaşmadan doğan

sorumluluklarını yerine getirmemesi ve Ermeni çetelerinin Türk ahaliyi

katletmeye devam etmesi üzerine Türk ordusu harekete geçmekte tereddüt

göstermedi. Harekât Türk basını tarafından yakından takip edildi. Gazeteler askeri

gelişmeleri resmi bildirilere dayanarak verirken, vilayetlerin sosyal ve iktisadi

durumu ile bölgenin alacağı yeni şekil hakkında çok sayıda yazıya yer ayırmıştır.

Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Rusya, Vilayât-ı Şarkiye, Elviye-i Selâse, Brest-Litovsk

Antlaşması

AB S T R AC T

When Russia retreated from war after October Revolution, the military and

political situation in Caucasian front changed in favour of Ottoman State. Brest-

Litovsk Treaty between Russia and Central Powers envisaged the retrocession of

eastern provinces and Three Provinces. However, Russia did not discharge the

responsibility based on the treaty and the Armenian gangs began to slaughter

Turkish people, so Turkish army did not hesitate to interfere. The operation was

followed up by Turkish press. While the newspapers were giving the military

occasions based on official reports, many details about the social and economic

situation of these provinces were also dealt with.

Keywords: Ottoman State, Russia, Eastern Provinces, Three Provinces, Brest-Litovsk Treaty            

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, Rusya, Vilayât-ı Şarkiye, Elviye-i Selâse

Kaynakça

• ACAR, Kezban, Başlangıçtan 1917 Bolşevik Devrimi’ne Kadar Rusya Tarihi, Ankara 2004.
• AKÇURA, Yusuf, Osmanlı Devleti’nin Dağılma Devri (18. ve 19. Asırlarda), Ankara 1988.
• ALLEN, W.E.D –MURATOFF, Paul, 1828-1921 Türk-Kafkas Sınırındaki Harplerin Tarihi, Ankara 1956.
• ANWELLER, Oskar, Rusya’da Sovyetler (1905-1921), Çev: Temel Keşoğlu, İstanbul 1990.
• KILIÇ, Selami, Türk-Sovyet İlişkilerinin Doğuşu, İstanbul 1998.
• KURAT, Akdes Nimet, Türkiye ve Rusya, Ankara 1990.
• KURAT, Akdes Nimet, Rusya Tarihi, Ankara, 1993.
• MASLOFSKİ, G, Umumi Harpte Kafkas Cephesi (Çev: Nazmi), Ankara, 1935.
• ŞAHİN, Enis, Trabzon ve Batum Konferansları ve Antlaşmaları (1917-1918), Ankara 2002.
• URAS, Esat, Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, İstanbul, 1987.
• YERASİMOS, Stefanos, Milliyetler ve Sınırlar, İstanbul 2000.