BOŞ ZAMAN İŞÇİLİK MALİYETLERİNİN ORTAYA ÇIKIŞ NEDENLERİ, MUHASEBELEŞTİRİLMESİ VE VERGİ MATRAHI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2007, Cilt: 10 Sayı: 2, 353 - 365, 18.02.2010

Enver Bozdemir Yaşar Öz

Öz

Bilindiği gibi, işletmelerde üretim faaliyetleri sırasında çeşitli nedenlerle
üretim yapılmayan zamanlara ait işçilik giderleri “boş zaman işçilikleri” olarak
değerlendirilmektedir. Bu giderler, ortaya çıkış şekillerine göre normal veya
anormal işçilik giderleri olarak ayrılmakta ve muhasebeleştirilmektedirler. Ancak,
bunların üretime yüklenmesi tam bir görüş birliği yoktur ve uygulamalar farklılık
göstermektedir. Bu anlayış farklılığından dolayı, muhasebe açısından yapılması
gereken kayıtlar da farklılık göstermektedir. Dolayısı ile, dönem sonunda elde
edilen maliyet rakamları da farklılaşmakta ve bu da işletmenin ödeyeceği vergi
matrahına etki emektedir. Bunun yanında, üretim maliyetlerinin belirlenmesinde
vergi mevzuatımız tam maliyet yöntemini, UFRS ve TMS ise normal maliyet
yöntemini benimsemiştir.
Bu çalışmada, boş zaman işçiliklerinin nedenleri ve muhasebeleştirilmesi bir
uygulama yardımı ile incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

İşçilik giderleri, boş zaman işçilik giderleri, genel üretim giderleri, vergi matrahı

Kaynakça

• Altuğ, Osman, (2001), Maliyet Muhasebesi, Türkmen Kitapevi, 13. Baskı, İstanbul.
• Atamanalp, Celaleddin, Reşat Karcıoğlu ve M. Suphi Orhan, (2001), Maliyet Muhasebesi, Aktif Yayınevi 2. Baskı, Erzurum.
• Büyükmirza, Kamil, (2006), Maliyet ve Yönetim Muhasebesi, 10. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Civelek, Muzaffer, Azzem Özkan, (2002), “Maliyet Hesaplarının Revize Gerekliliği Ve Çözüm Önerileri”, Yaklaşım Dergisi, Yıl:10 Sayı:115, ss. 33-39.
• Crowningshield, Gerald R. ve Kenneth A. Gorman, (1974), Cost Accounting- Principles And Managerial Applications, Third Edition, Houghton Mifflin Company, Boston.
• Hacırüstemoğlu, Rüstem, (1999), Maliyet Muhasebesi Uygulamaları, Alfa Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.
• Maç, Mehmet, (2000), “Atıl Kapasite (Çalışılmayan Kısım Veya Boşta Geçen Zaman) Maliyeti”, Yaklaşım Dergisi, Kasım, ss. 3-12.
• Orhan, M.Suphi, (1992), “Üretim Sırasında Ortaya Çıkan Boş Zaman İşçilikleri”, Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 3-4, ss. 100-112.
• Örten, Remzi ve Aydın Karapınar, (2007), Dönem Sonu Muhasebe Uygulamaları, 3. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Üstün, Rıfat, (1996), Maliyet Muhasebesi, Bilim Teknik Yayınevi, Eskişehir.
• Yükçü, Süleyman, (1999), Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi, 4. Baskı, İzmir.
• Yükçü, Süleyman,-Türker Susmuş, (2000), “İşletmelerde Çalışılmayan/ Çalışmayan Sürelere İsabet Eden Maliyet Giderleri Ve Muhasebeleştirilmesi”, Yaklaşım Dergisi, Yıl:8 ; Sayı:86; Şubat; ss.19-27.
• Aralık 1992 Tarih Ve 21447 Sayılı Resmi Gazete, 1 Nolu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği.
• Sayılı Vergi Usul Kanunu, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu, 5520 Sayılı
• Kurumlar Vergisi Kanunu.