CANİKLİ ALİ PASA’NIN “TEDBÎR-İ NİZÂM-I MEMLEKET” ADLI RİSÂLESİNDE REÂYÂNIN DURUMUNA DAİR TESPİT VE ÖNERİLER

Year 2008, Volume: 12 Issue: 2, 0 - , 18.02.2010

Songül Çolak

Abstract

Osmanlı devlet adamları devletin isleyisine dair tespit ettikleri aksaklıkları
ve çözüm önerilerini yazdıkları risâleler vasıtasıyla sultana iletmeye
çalısmıslardır. Canikli Ali Pasa’nın 18. yüzyıl Osmanlısına dair kaleme aldığı
risâlesi bunlardan biridir. Bu risâlenin yurt içinde ve dısında çesitli nüshaları
mevcuttur. Bizim makalemizde kaynak olarak kullandığımız Berlin’de varlığını
tespit ve ardından temin ettiğimiz Tedbîr-i Nizâm-ı Memleket adlı risâledir. 1797-
98’de istinsah edilen bu nüshayla birlikte günümüzde, Ali Pasa’nın risalesinin
bilinen nüshalarının sayısının 14 olduğunu söyleyebiliriz. Canikli Ali Pasa,
Tedbîr-i Nizâm-ı Memleket’inde, basta padisah olmak üzere merkezde yönetici
kadrolardan kaynaklanan eksikliklere, askerin durumuna, tasra halkına ve
yöneticilerine varıncaya dek dikkat çekmeye ve yapılması gerekenleri izaha
çalısmıstır. Makalemizde ise reâyânın durumuna dair tespit ettiği problemler ve
sunduğu çözümler ele alınmıstır.

Anahtar Kelimeler: Canikli Ali Pasa, Tedbîr-i Nizâm-ı Memleket, risâle, reâyâ.

 

Abstract : Ottoman statesmen try to send to the Sultan about defect of
government and solution suggestion which they write with reports. One of them
belongs to Canikli Ali Pasha writing in 18. Century of Ottoman Empire. There are
several of copies of this report in foreign an abroad. In our article we use as
source the report whic Tedbîr-i Nizâm-ı Memleket h is existents in Berlin is as
called “Tedbîr-i Nizâm-ı Memleket”. We can say that Ali Pasha’s reports with this
copied reports in 1797-98 are fourteen today. Canikli Ali Pasha in Tebdir Nizam
memleket mention central governor, lack of governing, the statement of military,
rural public and he tries to give the solution suggestion. In our article the problems
and solutions of these problems of villagers are determined.

Key Words:Canikli Ali Pasa,Tedbîr-i Nizâm-ı Memleket, Report, Villagers

Keywords

-