Paul K. Feyerabend’in Bilim Anlayışı: Çoğulcu Bilim Kuramı

Yıl 2011, Cilt: 15 Sayı: 2, 83 - 94, 23.05.2012

Serdar Saygılı

Öz

Paul K. Feyerabend, bilimin insan tarafından geliştirilmiş düşünce şekillerinden
sadece biri olduğunu, yegâne doğru bilgi üretme biçimi olmadığını savunmaktadır.
Ona göre bilim tek ve evrensel bilgi üretme biçimi değildir. Bilim insanların çevreleriyle
başa çıkmak için icat ettikleri birçok araçtan sadece biridir. O, bilginin elde edilme süreci
içerisinde monist bir paradigmadan hareketle bilgiye ulaşmak yerine, alternatif görüşlere olanak tanıyan plüralist bir perspektif benimsemek gerektiğini düşünmektedir. Çünkü
bilim bir yanıyla din veya ideoloji, öbür yanıyla parapsikoloji, astroloji, efsane gibi
uygulamalardan sadece biridir. Bilimin akılcı ve deneysel olma gerekçesiyle yürüttüğü
üstünlük savı da yersizdir. Bilimin alternatif bilgi türleri içerisindeki üstünlük savı onun
günümüz dünyasında kendi başına bırakılamayacak kadar güçlü, dayatmacı ve tehlikeli
bir konuma gelmesine neden olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Disipliner Çoğulculuk, Kuramsal Çoğulculuk, Metodolojik Çoğulculuk

Kaynakça

• Bridgstock, M. ve Burch, B. (1998). Science Technology and Society. Australia: Cambri- dge University Press.Burtt, A.E. ve Hanson, N.R. (2004). “Paul Karl Feyerabend”.
• Ahmet Cevizci (Ed.). Felsefe Ansiklopedisi. (II). İstanbul: Etik Yayınları. Cevizci, A. (2007). Felsefe, İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Chalmers, A. (1997). Bilim Dedikleri. Çev. Hüsamettin Aslan. Ankara: Vadi Yayınları.
• Güzel, C. (1996). Bir Bilgi Anarşisti: Feyerabend. Ankara: Bilim Sanat Yayınları.
• Poincare, H. (1964). Bilimin Değeri. Çev. Fethi Yücel. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Russell, B. (1997). Din ile Bilim. Çev. Akşit Göktürk. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Sunay, C. (2002). “Bilim Felsefesi ve Siyaset Bilimi”. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(5),
• Türkdoğan, O. (2000). Bilimsel Araştırma Metodolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları.