Dinî Tecrübeyi ‘Yaşamayan Bilmez’ mi? (Wayne Proudfoot’un Dinî Tecrübenin İncelenmesini Süjeye İndirgeyen Metodu Üzerine Eleştirel Bir Yaklaşım)

Yıl 2012, Cilt: 16 Sayı: 2, 69 - 76, 10.04.2013

Fatih Topaloğlu

Öz

Dinî tecrübe, tabiatı itibariyle algısal tecrübeden bazı yönleriyle ayrılmaktadır.
Özellikle, süjenin yaşadığı tecrübeyi yorumlamadaki belirgin etkisi (algısal tecrübeye
kıyasla) ve bu yorumu dile getirirken yaşadığı zorluk, dışarıdan yapılacak bir incelemeyi
önemli hale getirmektedir. Dolayısıyla bu durum onun felsefî açıdan değerlendirilmesinde
farklı bazı yöntemlerin geliştirilmesini de gerekli kılmaktadır. Proudfoot, dinî
tecrübeye yönelik çalışmasında yeni bir yöntem arayışına girmektedir. Bu yönteme göre,
dinî tecrübenin doğru bir şekilde incelenmesi ancak onu yaşayan süjenin bakış açısından
mümkündür ve bu inceleme nihayet bir kaynak araştırmasıyla sınırlandırılmalıdır. Bu çalışma
Proudfoot’un Dinî Tecrübe adlı eserindeki görüşleri çerçevesinde hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dinî tecrübe, algı, yorum, süje

Kaynakça

• Aydın, Mehmet. (1999). Din Felsefesi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyât Fakültesi Vakfı Yayınları.
• Broad, C. D. (1964). “The Theory of Sensa”. Perceiving, Sensing and Knowing, Robert J. Swartz (Ed.). California: University of California Press. ss. 85-129.
• Cevizci, Ahmet. (2000). Felsefe Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Dretske, Fred. (2004). “Seeing, Believing and Knowing”. Perception, Robert Schwarts (Ed.). Berlin: Blackwell Publishing. ss. 268-286.
• Düzgün, Şaban Ali. (2005). Allah, Tabiat ve Tarih. Ankara: Lotus Yayınevi.
• Ertürk, Ramazan. (2004). Sûfî Tecrübenin Epistemolojisi. Ankara: Fecr Yayınevi.
• Güngör, Erol. (1996). İslâm Tasavvufunun Meseleleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Koç, Turan (ts.). Din Dili. Kayseri: Rey Yay.
• Karuvelil, George. (1999). “Missing the Wood for the Trees a Critique of Proudfoot’s Explanatory Reduction of Religious Experience”. Oxford: The Heythrop Journal, Blackwell Publishing. ss. 31-43.
• Kuvancı, Cenan. (2009). “Bağlamcılık’a Yönelik Bir Eleştiri”. Adana: Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9 (1), 134-158.
• Mill, J. S. (1965). “Permanent Possibilities of Sensation”. Perception and the External World, R. J. Hirst (Ed.). New York: Macmillan Company. ss.274-282.
• Özcan, Hanifi. (1997). Epistemolojik Açıdan İman. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
• Proudfoot, Wayne. (1985). Religious Experience. London: University of California Press.
• Reid, Thomas. (2004). “Essays on the Intellectual Powers of Man”. Perception, Robert Schwarts (Ed.). Cambridge: Blackwell Publishing. ss. 24-29.
• Rock Irvin. (2004). “Inference in Perception”. Perception, Robert Schwarts (Ed.). Cambridge: Blackwell Publishing. ss. 200-216.
• Warnock, G.J. (1964). “Seeing”. Perceiving, Sensing and Knowing, Robert J. Swartz (Ed.). Los Angeles: University of California Press. ss. 49-67.