İki Öykü, İki Değişim Öğesi: Traktör ve Yel Değirmeni

Yıl 2012, Cilt: 16 Sayı: 2, 123 - 139, 10.04.2013

Hanife Genç

Öz

Karşılaştırmalı incelemeye dayalı bu çalışmada yergi ve mizah ustası Aziz Nesin’in
Medeniyetin Yedek Parçası isimli öyküsü ile Fransız yazar Alphonse Daudet’nin ismiyle
özdeşleşen Değirmenimden Mektuplar isimli kitabından seçtiğimiz Cornille Usta’nın
Esrarı isimli öyküsü ele alınmıştır. Öyküler anlatı yerlemleri, ele aldıkları konular ve
bu konuları yansıtış biçimlerinde kullandıkları benzer anlatım tutumları yönünden incelenmeye
çalışılmıştır. Her iki öykü de ait oldukları toplumun acıklı ve gülünç yanlarını
eleştirel bir tutumla yansıtmışlardır. Ele aldığımız öykülerin pek çok ortak yanı olmasına
karşın bizim özellikle odaklandığımız nokta öykülerin temel izleğinin nasıl ele alındığı ve
yansıtıldığı olmuştur. Her iki yazarın da yergi ve güldürü öğelerini ustalıkla kullanarak
iki farklı kültür ve iki farklı toplum insanının ortak değerlerini sergiledikleri sonucuna
ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aziz Nesin, Alphonse Daudet, Medeniyetin Yedek Parçası, Değirmenimden Mektuplar, yergi, gülmece, tersinleme, eleştiri

Kaynakça

• Aytaç, Gürsel. (1990). “Güdümlü Edebiyat ve Estetik Aziz Nesin’in ‘Büyük Grev’i Üze- rine”. Edebiyat Yazıları I, Ankara: Gündoğan Yayınları, ss. 47-57.
• Aytaç, Gürsel. (1991). “Aziz Nesin’in Yeni Öyküleri Üzerine”. Edebiyat Yazıları II, An- kara: Gündoğan Yayınları, ss.175-178.
• Behramoğlu, Ataol. (2000). Aziz Nesin’li Anılar. İstanbul: Gendaş Yayınları.
• Çakır, Hasan. (2002). Öykü Sanatı. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Daudet, Alphonse. (2008). Lettres de Mon Moulin. Değirmenden Mektuplar. Ankara: Ni- lüfer Yayınları.
• Duru, Orhan. (2008). Öykü Yazmanın Sırları. İstanbul: Karakutu Yayınları.
• Eco, Umberto. (1995). Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti. (Çeviren: Kemal Atakay). İs- tanbul: Can Yayınları.
• Forster, E. M. (1985). Roman Sanatı. (Çeviren: Ünal Aytür). İstanbul: Adam Yayınları.
• Göktürk, Akşit. (1989). Sözün Ötesi. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Kabaklı, Ahmet. (2002). Türk Edebiyatı V. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
• Kurdakul, Şükran. (1992). Çağdaş Türk Edebiyatı IV (Cumhuriyet Dönemi 2. Kitap). Ankara: Bilgi Yayınları.
• Malay, Murat. (2006). Aziz Nesin’le Son Röportaj. İstanbul: Bir Harf Yayınları.
• Mert, Necati. (2006). Öykü Yazmak. Ankara: Hece Yayınları.
• Nesin, Aziz. (1973). Cumhuriyet Döneminde Türk Mizahı “Düzyazı”. İstanbul: Akbaba Yayınları.
• Nesin Aziz. (2011). Yedek Parça. İstanbul: Nesin Yayıncılık.
• Özçelebi, Hüseyin. (2006). Cumhuriyet Döneminde Edebî Eleştiri (1951-1960), (Yayım- lanmamış Doktora Tezi), Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Yeni Türk Edebiyatı Anabilim Dalı.
• Ünlü, Mahir ve Özcan, Ömer. (2003). 20. Yüzyıl Türk Edebiyatı 3 (1940-1960) İkinci Bölüm, İstanbul: İnkılâp.
• Yetkin, Suut Kemal. (2007). Edebiyat Üzerine Denemeler. Ankara: Palme Yayıncılık.