Tahakkuk Esaslı Devlet Muhasebesinde Bütçe Hesapları ve Muhasebeleştirilmesi / Budget Accounts and their Accounting in the Accrual Based Government Accounting

Yıl 2013, Cilt: 17 Sayı: 1, 321 - 334, 18.06.2013

M.suphi Orhan Murat Serçemeli

Öz

Öz: Tahakkuk esaslı muhasebe sisteminde devletin varlıkları ve sorumluluklarıyla ilgili

bilgiler tam ve zamanında kayıt altına alınmakta, bütçe muhasebesi açısından da daha önce

kullanılan nakit esaslı muhasebe kayıt sistemi, yansıtma hesaplarının yardımıyla devam ettirilmektedir.

Tahakkuk esasında giderler, alınan mal ya da yaptırılan hizmet karşılığı ortaya

çıkan bir devlet borcu gerçekleştiğinde, gelirler ise tahakkuk ettiğinde kaydedilmektedir.

Böylelikle muhasebe sistemi hem bütçe uygulamasına ilişkin gelir ve giderleri, hem de bütçe

uygulaması açısından gelir ve gider olarak kabul edilmeyen gelir ve giderleri kavrayıp izlemektedir.

Bu çalışmada nakit esaslı bütçe işlemleri ile tahakkuk esaslı muhasebe arasında bağlantıyı

da sağlayan bütçe hesaplarını ele alınarak tahakkuk esaslı devlet muhasebesine geçiş

süreci incelenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla her bir bütçe hesabı ele alınarak hangi işlemlerde

kullanıldığı örnek yevmiye kayıtları yardımıyla açıklanmıştır. Sonuçta günümüz devlet muhasebe

sisteminde hem bütçeyi ilgilendiren işlemleri hem de devletin diğer faaliyetlerini ayrı hesaplarda

takip edilebilmenin ve raporlamanın mümkün olduğu, devletin mali durumunu doğru

görebilmek açısından da mevcut sistemin son derece yararlı olduğu anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Tahakkuk Esaslı Devlet Muhasebesi, Muhasebe Sistemleri, Bütçe Hesapları.

Abstract: In the accrual based government accounting the information which is related to

government’s assets and responsibilities are recorded completely and in time. At the same

time in terms of budget accounting cash based accounting system, which was used before,

is sustained by the help of reflective accounts. In the accrual based accounting expenses are

recorded when government’s debt appears for purchased good or service and revenues are

recorded when they are accrued. Therefore accounting system can monitor both expenses and

revenues which are related to budget application and expenses and revenues which are not

accepted as expenses and revenues in terms of budget application.

In this study, budget accounts, which provide connection between cash based budget

transactions and accrual based accounting, are addressed to monitor process of transition to

accrual based government accounting. For this purpose every budget accounts were reviewed

to explain in which transaction it was used with the help of sample journal entries. As a result

we can say that it is possible to keep track of both budgets’ transactions and other activities of

governemnt in individual accounts in government accounting system and also we understand

that the current system is extremely beneficial in terms of accurate view of the government

financial situation.

Key Words: Accrual Based Government Accounting, Accounting Systems, Budget

Accounts.

Anahtar Kelimeler

Tahakkuk Esaslı Devlet Muhasebesi, Muhasebe Sistemleri, Bütçe Hesapları.

Kaynakça

• Coşkun, G. (2000), Devlet Bütçesi-Türk Bütçe Sistemi, Ankara: Turhan Kitabevi. Dişli, M., İpek, M. ve Aydın, B. (2009), Merkezi Yönetim Muhasebesi, Ankara.
• Karaarslan, E. (2002), “Kamu Mali Yönetimi ve Tahakkuk Esaslı Devlet Muhasebesi” Maliye Dergisi.
• Karaarslan, E. (2002), “Tahakkuk Esaslı Devlet Muhasebesinde Yansıtma Hesapları ve Dönem Sonu İşlemleri“ Mali Kılavuz Dergisi, no.17.
• Kerimoğlu, B. (2002), ‘’Devlet Muhasebesinde Reform Çalışmaları’’, Mali Kılavuz Dergisi, no.17.
• “Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği”, (2006),. T. C. Resmi Gazete, 26392, 30 Aralık 2006.
• Pinson, L. (2007), Keeping the books: basic recordkeeping and accounting for the successful small business, 7th ed., USA.
• Sürmen, Y. (1996), “Türkiye’de Devlet Muhasebesi ile Ticari Muhasebenin Karşılaştırılması ve Eleştirisi”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:92.
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı (2000), “VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı: Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması ve Mali Saydamlık Özel İhtisas Komisyonu Raporu”, Ankara.
• Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, Mali İzleme Raporu (2007), “2007 Yılı Aralık Ayı Bütçe Sonuçları”.
• Weygandt, J., Kimmel, P., Kieso, D. (2009), Accounting Principles John Wiley & Sons, Inc., USA.
• İnternet Erişimli Kaynaklar http://www.erkankaraarslan.org/bolum/makale/dosya/20.pdf s.13 (25/11/2011) http://tdk.org.tr/TR/Genel/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF437 6734BED947CDE&Kelime=B%C3%BCt%C3%A7e (01/11/2011)