Farklı Yayın Politikalarına Sahip Gazetelerde Kadına Yönelik Şiddetin Sunumu

Yıl 2014, Cilt: 18 Sayı: 3, 23 - 50, 22.03.2015

Besim Yıldırım Esra Dudu

Öz

Gazetelerde kadına yönelik şiddetin haber temsilini ele alan bu çalışma, bir medya
izleme araştırmasıdır. Araştırma, ülkede yayınlanan ciddi ve popüler basın örnekleminden
seçilen 3 gazetenin (Cumhuriyet, Zaman ve Sabah) 01 Ocak - 22 Mayıs 2013
tarih aralığındaki haberlere uygulanan içerik analizi yöntemiyle kadına yönelik şiddet
olaylarını nasıl yansıttığını ele almaktadır. Çalışma, kadına şiddet unsurunun hangi yönünün öne çıkarıldığını ortaya koyarak, kapsamlı bir analiz gerçekleştirmeyi hedeflemiştir.
Çalışma kapsamında (01 Ocak - 22 Mayıs 2013) her bir gazetenin 134 sayısı
olmak üzere toplamda 402 gazetede 312 kadına yönelik şiddet haberi analiz edilmiştir.
Çalışmanın en önemli bulgusu ise farklı yayın politikalarına sahip gazetelerin kadına yönelik şiddeti haberleştirmelerinde önemli bir fark ortaya koymadıkları, bu tür haberleri
toplumsal boyutuyla değil, münferit ve bireysel adli vakalar şeklinde göstererek kadına
şiddet unsurunu sıradanlaştırdığıdır.

Anahtar Kelimeler

Kadına yönelik şiddet, toplumsal cinsiyet, Türkiye yazılı basını, içerik analizi

Kaynakça

• Akkanat, S. (2011). Şiddet ve İktidar: Şiddetin ‘Meşruiyeti’nden ‘Meşruiyet’in Şiddeti- ne. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aktaş, A. M. (2007). “Aile İçi Şiddet”. Doğu-Batı Dergisi. 43,88-9.
• Arıkan, Ç. (1987). “Sosyal Hizmetler Açısından Şiddet ve Bir Türü Olarak Evlilikte Ka- dına Yönelik Şiddet”. H.Ü. Sosyal Hizmetler Yüksek Okulu Dergisi, 5,1- 2.
• Asımgil, S. (1998). Dilara. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Beauvoir, S. (2010). Kadın “İkinci Cins”, Evlilik Çağı. (Çev. Bertan Onaran). İstanbul: PAyel Yayınları.
• Berktay, F. (2000). Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın/Hristiyanlıkta ve İslamiyet’te Ka- dının Statüsüne Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım, İstanbul: Metis Yayınları.
• Bhasin, K. (2003). Toplumsal Cinsiyet “Bize Yüklenen Roller”. (Çev. Kader Ay). İstan- bul: Kadın Dayanışma Vakfı Yayınları.
• Connell, R. W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar. (Çev. Cem Soydemir). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Çakı, S. (2010). “Mekânın Kadınlar Açısından Kurgulanışına Kuramsal ve Tarihsel Süreç İçinden Bakmak”. Ayşen Akpınar, Gönül Bakay, Handan Dedehayır (Ed.). Kadın ve Mekan, (ss. 133-149), İstanbul Turkuvaz Yayıncılık.
• Delaney, C. (2001). Tohum ve Toprak. İstanbul: İletişim Yayınlar.
• Demirer, T. (2011). “Ve Kadınlar…”. Sibel Özbudun, Cahide Sarı, Temel Demirer (Ed.). Liberalizm/Muhafazakârlık Kıskacında Kadın. (ss. 102-131), İstanbul: Kaldıraç Yayınevi.
• Direk, Z. (2012). “Judilt Butler: Toplumsal Cinsiyet ve Bedenin Maddeleşmesi”. Zeynep Direk (Ed.) Cinsiyetli Olmak. (ss. 67-84), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Gökçe, O. (2006). İçerik Analizi Kuramsal ve Pratik Bilgiler, Ankara: Siyasal Yayınevi.
• Göle, N. (1994/2011). Modern Mahrem. İstanbul: Metis Yayınları.
• Habermas, J. (1997). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü. (Çev. Tanıl Bora, Mithat Sancar). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kaya, R. (2009). İktidar Yumağı: Medya-Sermaye-Devlet. Ankara: İmge Yayınları.
• Korkut, O.F., W. Owen D. (2008). Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet. Ankara. KSGM.
• Mavioğlu, E. (2012). Cenderedeki Medya Tenceredeki Gazeteci. İstanbul: İthaki Yayın- ları.
• Merçil, İ. (2012). “İslam ve Feminizm”. Zeynep Direk (Ed.) Cinsiyetli Olmak. (ss. 106- 118), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Öğülmüş, S. (1991). İçerik Analizi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Der- gisi, Anakara, 24/1, s:213-228.
• Özbudun, S. (2011). “Serbest Piyasa Kadınları Neden Özgürleştirmez”. Sibel Özbudun, Cahide Sarı, Temel Demirer (Ed.). Liberalizm/Muhafazakârlık Kıskacında Kadın. İstanbul: Kaldıraç Yayınevi.
• Özer, Ö. (2010). Medyada Şiddet Kültürü. İstanbul: Literatürk Yayınevi.
• Özer, Ö. Ve Üçer, N. S. (2010). Güldünya Tören Örneğinde Töre Cinayetleri. İstanbul: Literatürk Yayınevi.
• Rahte, E. Ç. (2010). “Aile İçi Şiddet ve Medya: Gündüz Kuşağı Televizyonunda Şiddetin Görünürlüğü ve Yeniden Üretimi”. İletişim Dergisi. 30, 6-7.
• Şahingeri, N. A. (2006). Modernizm ve İslamiyet’in Kadın Anlayışlarının Karşılaştırıl- ması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Şimşek, L. (2000). Günümüz Basınında Kadınlar. İstanbul: Alt Kitap.
• Taşlıçukur, Ç. (2009). Namus Bahaneli Cinayetlerin Türkiye’deki Basında Haber Olarak Yapılandırılışının Analizi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tez.). Eskişe- hir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tekin, M. (2011). “Feminizmin Kadın Algısında Beden İmgesi ve Din”. Kadir Canatan (Ed.), Beden Sosyolojisi. İstanbul: Açılım Kitap.
• Tezcan, S. (2010). Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet. Ankara: KSGM.
• Williams, R. (2007). Anahtar Sözcükler. (Çev. S. Kılıç). İstanbul: İletişim Yayınları.
• www.milliyet.com.tr. “Meclis’te Kadın Sayısı Arttı”. Erişim Tarihi: 31 Temmuz 2013.
• http://siyaset.milliyet.com.tr/meclis-te-kadın-sayisiartti/siyasetdetay/13.06.2011/ 1401764/default.htm.
• Yaktıl Oğuz, G. (2010). Erkek Egemen Toplumda Gücün Kanıtı: Kadına Yönelik Şiddet ve Medyadaki Kanıtı. (ss. 433-450). Ömer Özer (Ed.). İstanbul: Literatürk Yayınevi.