19. Yüzyılda Düğünlerde Yapılan İsraf ve Buna Karşı Alınan Tedbirler

Yıl 2017, Cilt: 21 Sayı: 4, 1283 - 1296, 20.12.2017

Murathan Keha

Öz

Hayatlarını nikâh akdi ile
birleştiren iki kişinin bunu bir düğünle ilân edip, kutlamaları her toplumda
rastlanan bir âdettir. Bu âdeti şekillendiren de o toplumun sahip olduğu
geleneklerdir. Bu gelenekler o kadar güçlüdür ki, bunları ortadan kaldırıp,
yeni bir yaşam tarzı ortaya koymak neredeyse imkânsızdır. Düğün öncesi
hazırlıklardan, düğün sonrası yerine getirilecek tüm adetlere kadar her şey, bu
geleneklere göre şekillenmektedir. Bazen bu gelenekler o kadar ağır şartlar
içermektedir ki, insanlar bu yüzden evlenememektedir. İnsanların yerine
getirmeye çalıştığı geleneklere göre yapılan pek çok harcama sırf adet olduğu
için yapılmakta ve aslında kimsenin işine yaramamaktadır. Elbette bu durum da
toplumun sosyal ve ekonomik yapısını bozmaktadır. Çalışmamızda ağır şartlar
içeren ve yapılan masrafların pek çoğu, hem toplum hem de Osmanlı Devleti tarafından
israf olarak değerlendirilen bu geleneklerin Osmanlı toplumu üzerindeki etkisi
ve buna karşılık gerek yerel yönetimlerin, gerekse Osmanlı Devleti’nin almaya
çalıştığı tedbirler ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Nikâh, Men-i İsraf, Düğün

Kaynakça

• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). Sadaret Mektûbî Kalemi (A.MKT.), nr. 26-64.
• BOA. Hariciye Nezareti Mektûbî Kalemi (HR. MKT.), nr. 142-26.
• BOA. Sadaret Mektûbî Kalemi Umum Vilayet Yazışmaları (A. MKT UM.), nr. 395-61.
• BOA. Bosna Müfettişliği (TŞR.BNM.), 19/90.
• BOA. Dâhiliye Nezâreti Muaberât-ı Umumiye İdaresi (DH. MUİ.), nr. 49/1-25.
• Düstûr, (1289-1872), 1. Cilt, 1. Tertip, İstanbul: Matbaa-i Âmîre, 736–741.
• Ceride-i Resmiye, No: 8, 28 Mart 1337 (28 Mart 1921).
• Çolak, A. (2012). “Hadis Temelli Anadolu Düğün Adetleri”. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c.1, S.1, 147-188.
• https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc001/kanuntbmmc001/kanuntbmmc00100055.pdf