16. Yüzyıl Şairlerinden Handanî ve Divanı

Yıl 2017, Cilt: 21 Sayı: 4, 1459 - 1475, 20.12.2017

Hayriye Durkaya

Öz

Handanî,
16. y.y. şairlerindendir. Asıl adı Halil’dir. Doğum tarihi 946 (1539-40) olan
şairin, ölüm tarihi belli değildir. Kanunî Sultan Süleyman, II. Selim ve III.
Murat dönemlerinde yaşamıştır. Nerede doğduğu ve nasıl bir tahsil gördüğüne
dair herhangi bir bilgi yoktur. Bilinen tek eseri, Handanî Divanı’dır. Şairin
hangi tarikata intisap ettiği bilinmemektedir. Ancak eserinden yola çıkarak
Hurufiliğin tesiri altında kaldığı söylenebilir. Divanda Hurufiliğe ait bazı
ıstılahlar bulunmaktadır. Bu çalışmada, 16. asır şairlerinden Handanî’nin
hayatı ve edebî kişiliği hakkında bilgi verilerek Handanî Divanı üzerine değerlendirmelerde
bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Handanî, Handanî Divanı

Kaynakça

• Aksu, H. (1995), “Fazlullah-ı Hurûfi”. DİA, (XII, 278). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Arıkoğlu, İ. (2015). “Işk-Nâme”. Fatih Usluer vd. (Haz.), Hurufilik Bilgisi-Ferişteoğlu Abdülmecid Külliyatı (ss.9-162). Gece Kitaplığı.
• Ayan, H. (2014). Nesîmî Divanı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Dural, G. (2007), “Zamiri”. Türk Dünyası Ortak Edebiyatı-Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, (VII, 704). Ankara: AKM.
• Durkaya, H. (2017). Handanî Divanı (İnceleme-Tenkitli Metin-Sözlük). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Erzurum: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Gölpınarlı, A. (1989). Hurûfîlik Metinleri Kataloğu. Ankara: Türk Tarih Kurumu
• Güneş, D. (2011). Misâlî Divanı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kahraman, B. (1989). Arşî Divanı’nın Tenkitli Metni I-II. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kutluk, İ. (1989). Kınalı-zade Hasan Çelebî-Tezkiretü’ş-Şuara I-II. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Köksal, F. (2006). Sana Benzer Nazire Olmaz-Divan Şiirinde Nazire, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Küçük, O. N. (2016). İbnü’l-Arabî Sayılar ve Rüyalar. İstanbul: Nefes Yayınları.
• Levend, A. (1984). Divan Edebiyatı-Kelimeler ve Remizler Mazmunlar ve Mefhumlar. İstanbul: Enderun Kitabevi.
• Özkan, Ö. (2015). “Osmanlı Şiirinde Bir Edebi Muhit Olarak Kefe (Feodosıa)”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (38), 295-301.
• Schimmel, A. (2004). Tanrı’nın Yeryüzündeki İşaretleri. (Çev.: Ekrem Demirli). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Schimmmel, A. (2011). Sayıların Gizemi. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Şenödeyici, Ö. (2015). Nesîmî ve Hurufilik Kitabı. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Usluer, F. (2009). Hurufilik-İlk Elden Kaynaklarla Doğuşundan İtibaren. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Usluer, F. (2014). Hurufi Metinler 1. Ankara: Birleşik Yayınları.
• Ünver, M. (2003). Hurufîlik ve Kuran-Nesimî Örneği. Ankara: Fecr Yayınevi.
• Yılmaz, K. (2014). Ana Hatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatler. İstanbul: Ensar Yayınları.
• Yılmaz, M. (2013). Kültürümüzde Ayet ve Hadisler-Ansiklopedik Sözlük. İstanbul: Kesit Yayınları.