Resim-Metin İlişkisinde Yapısal ve Bilişsel Kavramların Tasarım Sürecine Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 21 Sayı: 4, 1641 - 1653, 20.12.2017

Adnan Tepecik Tülay Kayabekir

Öz

Kuramcılar resim ve metnin arasındaki eşleşmeyi tanımlamak için
kavramlar oluşturmuşlardır. Bu anahtar kavramlar, bir metnin görsel yolla
anlatımında okuyucunun algı boyutuna göre tasarım üretebilmek açısından anlamlı
veriler sunar. Bu, özellikle bilgi ve öğrenim malzemelerinin tasarımı için
temeldir. Yazılı metin ve resim arasındaki etkileşimin tam olması, bilginin
algılanabilir, kavranabilir, hafızada kalabilir ve hatırlanabilir nitelik
kazanmasına yani izleyicinin bilişsel sistemiyle etkileşim içinde olmasına
yardımcı olur. Bunu destekleyen durum bilişsel ve yapısal ilkeler arasındaki
ilişkidir. Bu nedenle çalışma; özellikle eğitsel bir araç olarak tanımlanan
kitaplarda resim-metin arasındaki ilişkiyi doğru yönergelerle organize etmeği
ve okuyucunun anlamlı yapılar oluşturmasına katkı sağlayacak genel bakış
açısını sunmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Resim-Metin İlişkisi, Bilişsel ve Yapısal Kavramlar

Kaynakça

• Alkan, C. (1979). Eğitim Ortamları. Ankara Üniversitesi: Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları No:85, Ankara.
• Alkan, C. (1995). Eğitim Teknolojisi. Atilla Kitabevi, Ankara.
• Alpan, G. (2008). “Görsel Okuryazarlık ve Öğretim Teknolojisi”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. Aralık 2008. Cilt: V, Sayı: II
• Arizpe, E. Styles M. (2003). Children Reading Pictures. London: By Routladge Farmer, II New Fetter Lane.
• Arnheim, R. (1989). Thoughts on Art Education. Los Angeles: Getty Center For Education in The Arts.
• Becer, E. (1997). İletişim ve Grafik Tasarım. Ankara: Dost Kitabevi,
• Bordwell, D. (1989) (A). A Case for Cognitivism, Iris. London: By İnformation Science Reference.
• Bordwell, D. (1989) (B). Making Meaning: Inference and Rhetoric in The Interpretation of Cinema, Cambridge: Harvard University Press.
• Broer, N.A. Aarnoustse, C.A.J. Kieviet, F.K. Leeuwe, J.F.J.V. (2002). “The Effect of Instructing the Structural Aspect of Text”. Educationals Studies, 28(3): 213-238.
• Demirel, Ö. (1990). Yabancı Dil Öğretimi İlkeler Yöntemler Teknikler. Ankara: Usem Yayınları.
• Dönmez, C. (2006). “Sosyal Bilgı̇lerde Öğrencı̇lerı̇n Okuduğunu Anlama Beceri̇leri̇ni̇n Geli̇şti̇ri̇lmesi̇nde Meti̇n Yapısına Bağlı Olarak Kullanilabi̇lecek Strateji̇ ve Tekni̇kler”. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 139
• Fordham, N.W. Wellman D. Sandmann, A. (2002). Taming the Text: Engaging and Supporting ın Students Social Studies Readings. The Social Studies.
• Garner, J.K., Bochna C.R. (2004). “Transfer of a Listening Comprehension Strategy to Independent Reading in First-Grade Students”. Early Childhood Education Journal
• Glenberg, A. M. Kurley P. Langston, W. E. (1994). Analogical Processes in Comprehension: Simulation of A Mental Model, In Gernsbacher, 609–640.
• Günay, V.D. (2007). Metin Bilgisi. Multilingual Yayınları. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Günay, V.D. Uzdu F. (2008). “Kitap ile Kapağı Arasındaki Göstergeler Arası Serüven”. SDÜArte - Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi.
• Gürkan, T. Gökçe E. (2000). İlköğretim İlk Okuma-Yazma Kitaplarının İncelenmesi. 1. Gyselinck V. Tardieu H. (1999). The Role of Illustrations in Text Comprehension: What, When, For Whom, and Why? Ed. In van Oostendorp H. Goldman, Sr. The Constraction of Mental Operations During Reding, Erlbaum, Mahwah, Nj.
• Sever S. (2000). Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu Sorunlar ve Çözüm Yolları. Ankara: Ed. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi ve Tömer Dil Öğretim Merkezi Yayınları No:1.
• Klemin, D. (1996). The Art of Art for Children’s Books. New York: Potter
• Küçükahmet, L. (2002). Öğretimde Plânlama ve Değerlendirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Levin, J.R. Mayer, R. E. (1993). Understanding İllustrations In Text, Lerning From Textbooks: Theory and Practice. Ed. Andwoodward Bk, Britton A. and Binkly M. Hillsdale: Lawrence Erlbaum Associates. Pettersson, R. (2007). It Depends: Id-Principles and Guidelines, 2nd Ed., Tullinge.
• Lohr, L.L. (2003). Creating Graphics for Learning and Performance. Lessons in Visual Literacy. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Education, Inc.
• Miller, H.B, Burton, J, K (1994). İmages and İmagery Theory.In D.M. Moor& F.M. Dwyer (Eds), Visual Literacy: Aspectrum Of Visual Learning. Englewood Cliffs, Nj: Education Tecnology.
• Nikolajeva, M. Art, Narrative and Childhood. Chapter 4; Picturebook Characterisation: Word/İmage İnteraction. Edit. Styles M., Bearne E., Londan.
• Öztuna, H, Y. (2007). İletişimde Temel Tasarım. Tibyan Yayıncılık.
• Özcan, M. (2004). Bilişsel Bilim Çerçevesinde Filmsel Anlatı ve Görsel Algılama, (Yayınlanmış Y. Lisans Tezi).Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon Sinema Anabilim Dalı,
• Raney, C. (1998). A Matter of Survival. On Begin Visually Literate the English And Media Magazine.
• Sâenz, M.L. Fuchs, L.S. (2002). Examining the Reading Difficulty of Secondary Students with Learning Disabilities. (Expository Versus Narrative Text). Remedial and Special Education, 23 (1): 31-41.
• Schnotz, W. Bannert, M. (2003). Construction and Interference in Learning from Multiple Representation. Learning and Instruction.
• Schnotz, W. (2002). Towards an Integrated View of Learning from Text and Visual Displays. Educational Psychology Review.
• Senemoğlu, N. (1997). Gelişim Öğrenme ve Öğretim, Kuramdan Uygulamaya, Ankara: Spot Matbaacılık.
• Staal, L.A. (2000). The Story Face: An Adaptation of Story Mapping That Incorporates Visualization and Discovery Learning to Enhance Reading and Writing. The Reading Teacher, 54(1): 26-31.
• Tekin, M. (2002). Roman Sanatı (Romanın Unsurları). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Ullman, S. (1984). Visual Routines. Cognition 18.
• Waddil, V.D. (1998). Pictoral Enhencement of Text Memory: Limitations İmposed by Picture Type and Comprehension Skill. Mem. Conbg.