Kültürel Peyzaj Açısından Geleneksel Ağlasun Evleri

Yıl 2017, Cilt: 21 Sayı: 4, 1703 - 1719, 20.12.2017

İhsan Bulut Cihan Değişgeç Hurşit Güney Osman Uzun

Öz

Bu çalışmada Ağlasun yerleşmesinde yaşayan
insanların kültürel birikimlerinin ve coğrafi şartların kültürel peyzajın
önemli bir unsuru olan meskenler üzerindeki yansımalarını tespit etmek
hedeflenmiştir. Araştırmanın genel amaçlarına ulaşılabilmesi için gezi-gözlem
ve mülâkat yöntemleri uygulanmış. Elde edilen verilerin analiz-sentez sürecinde
yorumlanmasıyla çeşitli sonuçlara ulaşılmıştır. Geleneksel Ağlasun evleri temel
ilkeler ve genel karakter açısından, geleneksel Türk ev mimarisi ile paralellik
göstermektedir. Meskenlerin şekillenmesinde doğal şartların yanı sıra gelenek,
görenek ve ekonomik faaliyetler gibi unsurların da etkisi vardır. Meskenlerin
fonksiyonel özellikleri incelendiğinde zemin katın ekonomik faaliyetlere göre
1. Katın ise yaşamsal eylemlere uygun olarak dizayn edildiği görülmektedir. Ayrıca
Geleneksel Ağlasun evleri plan özellikleri bakımından ataerkil bir aile
yapısına hitap etmektedir. Ancak bu durum zamanla değişim göstermiş ve aile
yapısında meydana gelen çözülmelerle yaşayan kişi sayısının azalması veya
evlerin terk edilmesine bağlı olarak bakımsız kalan evler zamanla yıkılmaya yüz
tutmuştur. Ayakta olan geleneksel Ağlasun evlerinde restorasyon yapılarak, hem
kültür varlıklarımız korunmalı hem de bu evler kültürel turizm kaynakları
içerisine alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Kültürel Peyzaj, Kültür, Ağlasun Yerleşmesi

Kaynakça

• Köse, A. (2007). Balıkesir Çevresinde Geleneksel Kırsal Avlu Peyzajı ve Değişimi. Doğu Coğrafya Dergisi, 12(18), 7-38.
• Altaş, N.T., Gök, Y., Doğanay, S. (2006). Domaniç’te Kır Meskenleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 11(16) 63-88.
• Bulut, İ., (2016), Anadolu Konut Kültüründen Kaybolmakta Olan Mesken Şekli:Yozgat’ın Karayapıları, Türk Kültüründe Coğrafya II, 14. Bölüm, Pegem Akademi Yay., s.289-314, Ankara.
• Cansever, T., (1999). Osmanlı Evi, Edt: Güler Eren, Osmanlı Ansiklopedisi(440-449), Ankara: Yeni Türkiye Yayınları. Demirci, D. (2009). Geleneksel Isparta Evlerinde Giriş Düzenlemeleri. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 20, 187-202.
• Ceylan, S. (2015). Ağlasun İlçesinin Alternatif Turizm Kaynakları. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Çevre ve Orman Bakanlığı. (2009). Burdur İl Çevre Durum Raporu.
• Çelik, E. (2013). Ağlasun (Burdur) Ovası’nın Hidrojeoloji İncelemesi.Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Erdoğan, M. (2013). Burdur-Ağlasun Havzasının Hidrojeoloji İncelemesi. (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Gök, Y., Kayserili, A. (2013). Geleneksel Erzurum Evlerinin Kültürel Coğrafya Perspektifinden İncelenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 18(30), 175-216.
• Hançer, M. (1996). Isparta Güneyi, Ağlasun-Bucak Civarının Jeolojik ve Tektonik özellikleri. (Doktora Tezi), Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi,
• Karpuz, H., (1993). Türk İslam Mesken Mimarisinde Erzurum Evleri, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Kayserili, A., Altaş, N.T., (2010). Horasan İlçesi’ndeki Kır Meskenlerinin Kültürel Coğrafya Bakış Açısıyla İncelenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 15(23), 81-102.
• Kocaman, S., Kayserili, A., Kaya, F. (2014). Kültürel Coğrafya Açısından Bir Araştırma: Tarihi Kağızman Evleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 19(32), 145-170.
• Köse, A. (2006). Balıkesir Örneğinde Geleneksel Kırsal Avlu Duvarı. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 159-183.
• Mıtchell, D., (2005) Landscape, CulturalGeography a Critical Dictionary of Key Concepts, Edt.Atkinson, D., Jackson, P., Sibley, D., Washbourne, N., S: 49-56, London : I.B. Tauris.
• Mıtchell, D., (2003) DeadLaborandthePoliticalEconomy of Landscape-California Living, California Diving, Handbook of CulturalGeography, Edt. Anderson, K.,Domosh, M., Pile, S., Thrift, N., S: 233-248, London: SagePublication.
• Orman Ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü (2016). Meteorolojik Bülten.
• Özdemir, Ü., (2000). “Safranbolu’da Köy Meskenleri”, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı: 4, 159-171.
• Ögel, B., (1988).Türk Kültürünün Gelişme Çağları, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.
• Özgüç, N.,Tümertekin, E., (2010). Beşeri Coğrafya İnsan, Kültür, Mekân, Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Sevindi, C, Daşdemir ,D. (2012). “Kuruluşu Gelişmesi ve Fonksiyonel Özellikleri Açısından Midyat Şehri”, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fak. Sosyal Bilimler Dergisi 9(43), 126-159.
• Sözen, M.,Eruzun, C., (2001). Türklerde Ev Kültürü, İstanbul: Doğan Kitapçılık.
• Tıraş, M., Sevindi, C, Kaya, G. (2012). “Yusufeli İlçesinde Köy Yerleşmelerinin Coğrafi Şartlarla İlişkisi”, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fak. Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (43). 241-263.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) (2016). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (Adnks), Veri Tabanı.
• Yürekli, H. Yürekli, F., (2007). Türk Evi Gözlemler Yorumlar, İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları.
• Yıldırım, K.,Hidayetoğlu, M.L., (2006). Geleneksel Türk Evi Ahşap Tavan Süsleme Özelliklerinin ve Yapım Tekniklerinin Çeşitliliği Üzerine Bir İnceleme, Uluslararası Geleneksel Sanatlar Sempozyumu 16-18 Kasım 2006, İzmir.