Ortaokul Öğrencilerinin Algılanan Sosyal Destek Düzeyi ve Benlik Algılarının İncelenmesi

Year 2017, Volume: 21 Issue: 2, 401 - 418, 20.06.2017

Ramin Aliyev , Erhan Tunç

Abstract

Ortaokul
öğrencilerinin algılanan sosyal destek düzeyleri ile benlik algısı puanları
arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından incelendiği bu araştırmanın
çalışma grubu, Diyarbakır il merkezindeki özel ve devlet ortaokulu türündeki
okullarda öğrenim görmekte olan 146’sı kız ve 123’ü erkek olmak üzere toplam
269 öğrenciden oluşmaktadır. Bu çalışmada veri toplama araçları olarak
araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu, ergenlerin algılanan
sosyal destek düzeylerini belirlemede Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ASDÖ) ve
benlik algısını belirlemede Offer Benlik İmgesi Ölçeği (OBİO) kullanılmıştır.
Elde edilen verilerin istatistiksel analizinde İki Yönlü MANOVA ve t testi ve
korelasyon teknikleri kullanılmıştır. Bulgular; algılanan sosyal destek
puanlarıyla benlik algısı puanlarının anlamlı derecede ilişkili olduğunu,
öğrencilerin öğrenim gördükleri sınıf düzeyi, okul türü, cinsiyet, algılanan
başarı düzeyine göre anlamlı farklılaşmalar olduğu ancak anne-baba eğitim
durumu, kardeş sayısı ve algılanan gelir düzeyine göre anlamlı derecede
farklılaşmalar olmadığı görülmüştür. Bulgular, alan yazın ışığında tartışılmış
ve alanda çalışanlar ile yeni yapılacak çalışmalara ilişkin çeşitli önerilerde
bulunulmuştur.

Keywords

Algılanan Sosyal Destek, Benlik Algısı

References

• Allen, S. F., & Stoltenberg, C. D. (1995). Psychological Separation of Older Adolescents and Young Adults From Their Parents: An Investigation of Gender Differences. Journal of Consulting and Development, 73, 542–546.
• Arıcıoğlu, A. (2008). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Algıladıkları Sosyal Destek. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Arslan, Y. (2009). Lise Öğrencilerinin Algıladıkları Sosyal Destek İle Sosyal Problem Çözme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ateş, B. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin sosyal destek algılarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 30.
• Ayyash-Abdo, H., & Alamuddin, R. (2007). Predictors of Subjective Well- Being Among College Youth in Lebanon. The Journal of Social Psychology, 147, 3, 265–284.
• Banaz, M. (1992). Lise Öğrencilerinde Sosyal Destek Kaynakları ve Stres İle Ruh Sağlığı Arasındaki İlişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Baybek, H., & Yavuz, S. (2005). "Muğla Üniversitesi Öğrencilerinin Benlik Saygılarının İncelenmesi". Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 14.
• Bruhn, J. G., & Philips, B. Y. (1984). "Measuring Social Support: A Synthesis of Current Approaches". Journal of Behavioral Medicine, 7,150–170.
• Cutrona, C. E., Cole, V., Colangelo, N., Assouline, S. G., & Russel, D. W. (1994). Perceived parental social support and academic achievement: An attachment theory perspective. Journal of Personality and Social Psychology, 66(2), 369-378.
• Çeçen, A.R. (2008). Öğrencilerinin Cinsiyetlerine ve Ana baba Tutum Algılarına Göre Yalnızlık ve Sosyal Destek Düzeylerinin İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 415-431.
• Çevik, G.B., & Atıcı, M. (2009). Lise 3.sınıf öğrencilerinin benlik saygılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6, 1.
• Çuhadaroğlu, F. (1986). Adölesanlarda benlik saygısı. Uzmanlık Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara.
• Demirtaş, A.S. (2007). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Algılanan Sosyal Destek ve Yalnızlık Düzeyleri İle Stresle Başa Çıkma Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Elbir, N. (2000). Lise Birinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Destek Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Eriş, Y., & İkiz, F.E. (2013). Ergenlerin benlik saygısı ve sosyal kaygı düzeyleri arasındaki ilişki ve kişisel değişkenlerin etkileri. Turkish Studies, 8(6), 179-193.
• Franco, N., & Levitt, M. J. (1998). The social ecology of middle childhood: Family support, friendship quality, and self-esteem. Family Relations, 47, 315-321.
• Güngör, A. (1989). Lise öğrencilerinde öz saygı düzeylerini etkileyen etmenler. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ham, L., Hayes, S.A., & Hope, D.A. (2005). Gender Differences in Social Support For Socially Anxious Individuals. Cognitive Behaviour Therapy, 34(4), 201–206.
• Kahriman, İ., & Polat, S. (2003). “Adölesanlarda Aileden Ve Arkadaşlardan Algılanan Sosyal Destek Ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişki”. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 6.
• Kapıkıran, Ş., & Özgüngör, S. (2009). “Ergenlerin sosyal destek düzeylerinin akademik başarı ve güdülenme düzeyi ile ilişkileri”. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 16(1), 21-30. , 2009
• Karadağ, Ö. (2007). İlköğretim Besinci Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarının Sosyal Destek Kaynakları Açısından İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karataş, Z. (2012). “Ergenlerin algılanan sosyal destek ve sürekli kaygı düzeylerinin incelenmesi”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 19, 257-271
• Kartal, A., & Çetinkaya, B. (2009). “Yüksekokul Öğrencilerinin Algılanan Sosyal Destek Durumları ve Sosyal Desteği Etkileyen Faktörler”. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(12), 3-20.
• Kutlu, Y., Buzlu, S., Sever. A.D., Batmaz, M., & Pektekin, Ç. (1997). İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu öğrencilerinin 4 yıllık eğitim süresi içindeki atılganlık düzeyi ve benlik saygılarının araştırılması. In: IV. Hemşirelik Eğitimi Sempozyumu; 10-12 Eylül; Kıbrıs, KKTC.
• Kuzgun, Y. (2002). Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Ankara: ÖSYM Yayınlar
• Lackovic-Grgin, K., & Dekovic, M. (1994). “Pubertal status, interaction with significan others, and self-esteem of adolescent girls”. Adolescence, 29 (115), 691-701.
• Oktan, V. (2005). “Yalnızlık ve Algılanan Sosyal Destek Düzeyinin Ergenlerdeki Öfkenin Gelişimine Etkisi”. Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 21, 183–192.
• Özkan, İ. (1987). Gençlerde benlik saygısı ile akademik başarı arasındaki ilişki. 23.Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi. İstanbul.
• Palabıyıkoğlu R., Evrengöl A., & Atakurt Y. (1989). Nörotik Belirtileri Olan Ergenlerin Kendini Kabul Düzeyi İle Ana-baba tutumlarının İlişkisi. XXV.Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Bilimsel Çalışmaları Türkiye Ruh Sağlığı ve Tedavi Vakfı Yayınları 1.Sayfa, Ankara, 306-312
• Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton, New Jersey: Princeton University Press.
• Rosenberg, M. (1989. Society and the adolescent self-Image. (Revised ed.). Middletown, CT: Wesleyan University Press.
• Ross, L.T., Lutz, C.J., & Lokey, B. (1999). Perceived social support and attributions for failed support (PSPB.25.896-909).
• Savi-Çakar, F., & Karataş, Z. (2011). “Ergenlerin Yılmazlık Düzeyleri İle Algıladıkları Sosyal Destek Arasındaki İlişki”. Çağdaş Eğitim Dergisi, 36(387), 12-20.
• Saygın, Y., & Arslan, C. (2009). “Üniversite öğrencilerinin sosyal destek, benlik saygısı ve öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi”. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 207 -222.
• Schmidt, N.B., Richey, J.A., & Fitzpatrick, K.K. (2006). “Discomfort intolerance: Development of a construct and measure relevant to panic disorder”. Journal of Anxiety Disorders, 20, 263–280
• Sever, A.D., Hotun, N., Sabuncu. H., & İşsever. H. (1993). İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu ve Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin Benlik Saygıları ve Ruhsal durumlarının Araştırılması. Hemşirelik Bülteni, 7: 95-101.
• Şahin, D., & Güvenç, G.B. (1996). “Ergenlerde aile algısı benlik a1gısı”. Türk Psikoloji Dergisi,11(38):22-32.
• Taysi, E. (2000). Benlik Saygısı, Aile ve Arkadaşlardan Sağlanan Sosyal Destek: Üniversite Öğrencileriyle Yapılan Bir Çalışma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Turner, G. (1999). “Peer Support and Young People Health”. Journal of Adolescence, 22, 567-575.
• Ünsar, S., Kurt-Sadırlı, S., Demir, M., Zafer, R., & Erol, Ö. (2009). “Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Destek Düzeyleri ve Etkileyen Etmenler”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 1(1), 17-29.
• Walker, O.C., Jr., Gilbert A. Churchill, Jr., & Neil M. Ford. (1977). Motivation and Performance in Industrial Selling: Present Knowledge and Needed Research. Journal of Marketing Research, 14, 156-68.
• Yamaç, Ö. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Algıladıkları Sosyal Destek İle Stresle Başa Çıkma Stilleri Arasındaki İlişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yardımcı, K. F. (2007). İlköğretim Öğrencilerinde Algılanan Sosyal Destek İle Öz-Yeterlik İlişkisi ve Etkileyen Değişkenlerin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım, İ. (1997). “Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin Geliştirilmesi Güvenirliği ve Geçerliği”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 81-87.
• Yılmaz, S. (2000). Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin benlik saygısı ve atılganlık düzeyi arasındaki i1işki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Yörükoğlu. A. (1988). Çocuk Ruh Sağlığı. 14.Baskı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.