Deizm Kavramı ve Ortaya Çıkardığı Problemler

Yıl 2018, Cilt: 22 Sayı: 1, 33 - 40, 10.04.2018

Vahdettin Başcı

Öz

Felsefe tarihinde
Aydınlanma düşüncesinin tarihi kökleri milattan önceki 5. Yüzyıl Yunan
düşüncesine kadar uzanır. Bu yüzyılda Sofistler, Aydınlanma kavramını
kullanmamış olsalar da onlar, Aydınlanma hareketinin temsilcisi
konumundadırlar. İlk Çağ Aydınlanmasının ana çizgileri gerek tarih dokusu,
gerek düşünce yapısı bakımından 18. Yüzyıl aydınlanmasına yakın bir benzerlik
gösterir. İlk Çağ Aydınlanmasında din tarafından belirlenmiş olan bir
kültür yapısının dini değerler etkilerini kaybedince, yeni bir kültürün
temelini insanın kendi aklı ile arayıp aydınlatmak istediğini görebiliriz.

Anahtar Kelimeler

deizm

Kaynakça

• Aristoteles. (1993). Metafizik, Çev. Ahmet Arslan, C.II, İzmir.
• Armstrong, K. (1998). Tanrı'nın Tarihi, Çev. Oktay Özel, Hamide Koyukan, Kudret Emiroğlu, Ankara.
• Birand, K. (1998). Aydınlanma Devri Devlet Felsefesinin Tanzimata Tesirleri, Kâmıran Birand Külliyatı, Ankara.
• Birand, K. . (1964). İlkçağ Felsefesi Tarihi, Ankara.
• Bittner, R. (1996). "What is Enlightenment?", What is Englightenment, Ed. James Schmidt, London.
• Cassirer, E. (2000). Aydınlanma Çağının Düşünme Biçimi, Çev. Doğan Özlem, Toplumbilim, Aydınlanma Özel Sayısı, İstanbul.
• Cevizci, A. (2002). Aydınlanma Felsefesi, Bursa.
• Copleston, F. (1991). Felsefe Tarihi, C.5, İngiliz Görgücülüğü, Çev. Aziz Yardımlı, İstanbul.
• Çetin, İ. (1995). John Lock'da Tanrı Anlayışı, Ankara.
• Erdem, H. (2000). İlkçağ Felsefesi Tarihi, Konya.
• Erdem, H.. (1994). "Deizm", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 9, İstanbul.
• Goldman, L. (1999). Aydınlanma Felsefesi, Çev. Emre Arslan, Ankara.
• Gökberk, M. (1974). Felsefe Tarihi, Ankara.
• Hack, Roy Kennetch, B. Ltt. (1959). God in Greek Philosophy to The Time of Socrates, New Jersey.
• Hanratty, G. (1995). Philosophers of The Enlightenment Locke, Hume, Berkeley Revisited, Dublin.
• Hick, John H. (1983). Philosophy of Religion, London.
• Hume, D. (1983). Din Üstüne, Çev. Mete Tunçay, İstanbul . Im Hof, U. (1995). Avrupa'da Aydınlanma, Çev. Şebnem Sunar, İstanbul.
• İmamoğlu, T. (2002). "Jean Jacques Rousseau'nun Siyaset Felsefesi ve Din Kuramı", Tabula Rasa, Sayı: 4, Isparta.
• Kant, I. (1996). "An Answer to the Ouestion: What is Enlightenment?", İngilizce'ye Çev: James Schmidt, Ed. James Schmidt, What is Enlightenment?, London.
• Locke, J. (1998). Hoşgörü Üstüne Bir Mektup, Çev. Melih Yürüşen, Ankara.
• Locke, J. . (2000). İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Bir Deneme, Çev. Meral Delikara Topçu, Ankara.
• Locke, J. . (1963). The Reasonableness of Christianity, The Works of John Locke, Vol. VII, Ed. Thomas Tegg, Darmstadt.
• Mendelssohn, M. (1996). "On the Ouestion: What is Enlightenment?", İngilizce'ye Çev. James Schmidt, What is Enlightenment?, London.
• Mossner, E. C. (1965). "The Enlightenment of David Hume", Introduction to Modernity, Ed. Robert Mollenauer, Austin.
• Mossner, E. C. . (1967). "Deism", The Encyclopedia of Philosophy, Vol. 2, Ed. Paul Edwards, Macmillan Publishing Co, New York.
• Öner, N. (1982). İnsan Hürriyeti, İstanbul.
• Price, J. V. (1978). "Religion and Ideas", The Eighteenth Century, Ed. Pat Rogers, London.
• Scmidt, J. (1996). "What is Enlightenment? A Question, Its Context, and Some Consequences", Ed. James Scmidt, What is Enlightenment?, London.
• Thilly, F. (1995). Felsefe Tarihi, Çev. İbrahim Şener, C.1, İstanbul.
• Timuçin, A. (2000). Aydınlanma Düşüncesi, Toplumbilim, Aydınlanma Özel Sayısı, İstanbul.
• Timuçin, A. (1992). Düşünce Tarihi, İstanbul.
• Voltaire. (1945). Philosophical Dictionary, Fransızca'dan Çev. Herman Irwell Woolf, London.
• Voltaire. . (1963). Felsefe Sözlüğü, Çev. Lütfi Ay, İstanbul.
• Voltaire. . (1998). Candide, Çev. Fehmi Baldaş, İstanbul.
• Voltaire. . (1947). Feylesofça Konuşmalar ve Fıkralar, Çev. Fehmi Baldaş, Ankara.
• Voltaire. . (1989). Webster's Encyclopedic Unabridged Dictionary of the English Language, New York.
• Weiss, P. A. (1965). "The Emergence of Scientific Thought in the Eighteenth Century", Introduction to Modernity, Ed. Robert Mollanauer, Austin.
• Willey, B. (1957). The Seventeeth Century Backround, London.
• Willey, B.. (1966). The Eighteenth Century Backround, Bason.
• Wood, A. W. (1987). "Deism", The Encyclopedia of Religion, Ed. Mircea Eliade, Macmillan Publishing, Vol. 4, New York.