Cumhuriyet Dönemi Ütopyası: ‘Rüyamdaki Okullar’ (1936)

Year 2018, Volume: 22 Issue: 1, 199 - 205, 10.04.2018

Kutsi Kahveci

Abstract

Toplumsal bunalım ve sıkıntıların
arttığı dönemlerde toplumla ilgili incelemelerin ve düşüncelerin çoğalıp yayıldığı
görülmektedir. Bazen bu bunalım ve sıkıntıları çözmek imkânsız veya zor olunca
bu problemleri çözmek isteyenler bir takım hayaller ve ütopyalar oluşturmaya
başlarlar. Cumhuriyetimizin ilk yıllarında da önemli düşünür ve
eğitimcilerimizden olan İsmail Hakkı Baltacıoğlu bu anlamda ‘Rüyamdaki Okullar’
adı altında bir eseri kaleme alarak yeni bir eğitim anlayışı ortaya koymuştur.
Bizde yaptığımız bu çalışmada Baltacıoğlu’nun yaşadığı dönemde eğitim alanında
önemli olan problemlerin hala günümüzde devam edip etmediğini belirlemeye
çalıştık. Yapılan değerlendirme sonucunda o dönemde Baltacıoğlu’nun dile
getirdiği bazı problemlerin günümüzde de devam ettiğini gördük. Bunun için
yeniden bir takım tedbirler alınarak bu problemlerin giderilmesi gerektiğini belirtik.
Ayrıca bu çalışmada gerçekleştirilebilir düşünceler ile ütopik olan
düşüncelerin ayrıştırılması gerektiğini de vurguladık. Öte yandan bu çalışmada
Baltacıoğlu’nun ortaya koyduğu yeni bir okul anlayışını da tanımlamaya
çalıştık. Ona göre okul sadece dört duvardan ibaret değildir. Okulları; fiziki
olarak modern, kapalı sınıflar yerine açık hava sınıfları olan, dayağı eğitim
aracı olarak gören yapının yerine dayağın olmadığı bir yapı, değerlendirmede
sadece yazılı ve sözlü sınava bağlı kalan metodun yerine ürüne, uygulamaya ve
yaratıcılığa göre değerlendirme yapan, sadece yapay işlerle öğrenciyi gerçek
hayata hazırlamaya çalışan sistemin yerine gerçek işlerle uğraştıran, gerçek
sonuçlar alan sistemi; Batıdan gelen ne varsa almalıyız diyen ve Batıdan gelen
ne varsa reddetmeliyiz diyen tutumun yerine bilim konusunda evrenselliği,
kültür konusunda milliği kabul eden bir yer olarak tanımlamıştır. Bu eser çağın
eğitimsel problemlerine, bunalımlarına çözüm üretmek için yazılmıştır ve kısmen
de uygulanması mümkün görünmektedir

Keywords

Eğitim, Eğitim Felsefesi, Okul, Ütopya

References

• Arslanoğlu, İ. (2012) Genel Sosyoloji. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Baltacıoğlu, İ. H. (1944) Rüyamdaki Okullar. İstanbul: Ahmet İhsan Matbaası.
• Baltacıoğlu, İ. H. (1932) Terbiye. İstanbul: Semih Lütfü Sühulet Kütüphanesi.
• Baltacıoğlu, İ. H. (1964) Pedagoji’de İhtilal. İstanbul: Şahıs Yayıncılık.
• Cevizci, A. (2010) Felsefe Sözlüğü (7. Baskı). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Kaçmazoğlu, B. (2013) Türk Sosyoloji Tarihi Üzerine Araştırmalar. (5. Basım). İstanbul: Doğu Kitabevi.
• Kaçmazoğlu, B. (2001) Bir Halk Adamı Olarak Aydının Portresi: İsmail Hakkı Baltacıoğlu. Ankara: Doğu Batı Dergisi. Sayı: 16.
• Mısırlı, M. (2011) ‘Eğitimin Felsefi Temelleri’ Eğitim Bilimine Giriş. (Ed: A. Tanrıöğen, R. Sarpkaya). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sarpkaya, R. (2011) ‘Eğitimin Temel Kavramları’ Eğitim Bilimine Giriş, (Ed: A. Tanrıöğen, R. Sarpkaya). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tozlu, N. (1989) İsmail Hakkı Baltacıoğlu’nun Eğitim Sistemi Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Topses, M. D. (2011) Eğitim Sosyolojisi. İstanbul: Nobel Yayınları.
• Ulaş, S. E. (2002) Felsefe Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.