Erzurum’un Gastronomi Potansiyelinin Kış Turizmi Açısından Değerlendirilme İmkanları ve Sürdürülebilir Turizme Katkısı

Year 2020, Volume: 24 Issue: 2, 795 - 815, 21.06.2020

Kenan Arınç

Abstract

Doğu Anadolu Bölgesi’nin en önemli kentlerinden biri olan Erzurum, son yirmi yılda ulusal ve uluslararası kış sporları organizasyonlarına ev sahipliği yapan Dünya ölçeğinde tanınmış bir kış sporları merkezi haline gelmiş bulunmaktadır. Bununla birlikte bazı dönemlerde nüfusu yarım milyonu aşan Erzurum kentinin bu potansiyelden yeterince yararlanamadığı Palandöken, Konaklı ve Kandilli kış sporları tesislerini kullanan yerli ve yabancı turistlerin kayak merkezlerine yakın otellerde konakladıktan sonra istenilen oranda ekonomik katkı yapmadan kentten ayrıldıkları gözlenmektedir. Oysa Erzurum’un bir lezzet coğrafyasının orta kısmında kaldığını ve önemli bir gastronomi turizmi potansiyelinin olduğunu ifade etmek mümkündür. Kentte hali hazırda yüzlerce kaliteli lokanta bulunmakta ve bu lokantalar cağ kebabı, kadayıf dolması ve çeşitli tencere yemekleri gibi Erzurum yöresine has yerel yemekler sunmaktadırlar. Bilindiği üzere Dünya turizminde gastronomi, turizmin temel bileşenlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Gastronomi potansiyeli zayıf olan turizm merkezlerinin turizm pastasından aldıkları pay yıldan yıla düşerken, turizmi gastronomi ile birlikte düşünen ve buna göre planlama yapan turizm alanlarının ise daha fazla turist çekebildiği istatistiklere yansıyan bir realitedir. O halde Erzurum’un bir planlama olmaksızın gastronomi alanında kat ettiği mesafenin korunması ve daha da geliştirilmesi gereklidir. Kış turizmi potansiyeli, kentin tarihi eser stoku bakımından zenginliğine ilaveten gastronomik açıdan tanıtımının sağlanması ve desteklenmesi, sürdürülebilir turizm ve sürdürülebilir kalkınma açısından büyük yararlar sağlayabilecektir. Bu araştırma etkinliği analitik ve sentetik bilimsel yaklaşım modeli ile gözlem, anket ve mülakat yöntemleri kullanılarak oluşturulmuştur.

Keywords

Erzurum, Gastronomi Turizmi, Kış Turizmi, Sürdürülebilir Gelişme, Sürdürülebilir Turizm

Opportunities to Benefit from the Gastronomical Potential of Erzurum in the Context of Winter Tourism and its Contribution to Sustainable Tourism

Abstract

Erzurum, which is one of the most prominent provinces of the Eastern Anatolia Region, has become a worldwide known winter sports center in the last 20 years, which hosts national and international winter sports organizations. Nevertheless, it has been observed that Erzurum province, which has a population of approximately half-million in certain periods, does not benefit from this potential sufficiently, and local and foreign tourists that use Palandöken, Konaklı and Kandilli facilities leave the town without making the expected economic contribution after their stay in nearby hotels. However, Erzurum is located in the middle of culinary geography and has an important potential for gastronomic tourism. There are hundreds of high-quality restaurants in the city that serve local dishes of Erzurum such as cag kebab, kadayıf dolma (shredded phyllo stuffing) and various homemade food dishes. As it is known, gastronomy is considered as one of the main components of tourism in the context of international tourism. While the share of tourism centers with a weak gastronomical potential reduce year by year, tourism areas that consider tourism in conjunction with gastronomy attract more tourists and this reality reflects itself on statistics. Therefore, there is a need to preserve the progress that Erzurum made in the field of gastronomy without any planning and to improve it further. In addition to the winter tourism potential and richness of the province in terms of historical artifacts, presenting and supporting the gastronomical aspect of the city may bring about major benefits in terms of sustainable tourism and development. The proposed research study was prepared by using the analytic-synthetic scientific approach model and observation, survey and interview methods.

Keywords

Erzurum, gastronomy tourism

References

• Altaş, N. T., Çavuş, A., Zaman, N. (2015). “Türkiye’nin Kış Turizmi Koridorunda Yeni Bir Kış Turizm Merkezi: Konaklı”. Marmara Coğrafya Dergisi 31 : 345-365.
• Arınç, K. (2016). Doğal, Beşerî, İktisadi ve Siyasal Yönleriyle Doğu ve Güneydoğu Bölgeleri, Biyosfer Araştırmaları Merkezi Yayın No: 106, Erzurum, s.1-370.
• Arınç, K. (2018a). Analyzing Erzurum in Terms of Winter Tourism Potential and Sustainable Development. 2nd International West Asia Congress of Tourism Research. 27th-30th September 2018, Van/Turkey, 458-472.
• Arınç, K. (2018b). “Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinin İnanç Turizmi Potansiyeli ile Bölgesel Kalkınma Bakımından Değerlendirilme İmkânları”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (Özel Sayı 2), 2129-2147.
• Atabeyoğlu, Ö.,Turgut, H., Yeşil, P., Yılmaz, H. (2009). “Tarihi Bir Kentin Değişimi: Erzurum Kenti”. İTÜ Dergisi/a, Cilt:8, Sayı: 1, İstanbul, 41-53.
• Barbosa, C. A., (2016). “Lyon-UNESCO’s Creative City of Gastronomy?”. Transnational Marketing Journal, Volume:4, No:2,126-132. e-ISSN: 2041-4692.
• Beygu, A. Ş. (1939), Şimendiferin Kavuştuğu Gün Erzurum, Marifet Basımevi, İstanbul.
• Chaney, S., Ryan, C., (2012). “Analysing the evolution of Singapore’s World Gourmet Summit: An example of gastronomic tourism”. International Journal of Hospitality Management, 31, doi:10.1016/j.ijhm.2011.04.002.
• Correia, A., Moital, M., Costa, C. F., Peres, R., (2008), “The determinants of gastronomic tourists’ satisfaction: a second-order factor analysis”. Journal of Foodservice, 19, 164-176. doi: 10.1111/j.1745-4506.2008.00097.x
• Doğanay, H., Doğanay, S. (2005). “Palandöken Dağı Kış Turizm Potansiyeli ve Değerlendirilmesindeki Yeni Gelişmeler”. Ulusal Coğrafya Kongresi, 29-30 Eylül 2005, İstanbul, 151-166.
• Elmas, B., Akkuş, Ç., Cengiz, G. (2014). “Erzurum İli Temel ve Destekleyici Turistik Ürün Çeşitlerinin Değerlendirilmesi”. LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (1), 84-109.
• Ergüven, M. H., (2015). “Gastronomy and Wine Tourism as a Variety of Special Interest Tourism: Thracian Vineyard Route”, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/10 Summer 2015, p. 449-464 DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8709 ISSN: 1308-2140, Ankara-Turkey.
• Erinç, S. (1953). Doğu Anadolu Coğrafyası. İstanbul Üniversitesi Yay. No: 572, Coğrafya Enstitüsü Yayınları No: 15, İstanbul.
• Everett, S., Atichison, C., (2008). “The Role of Food Tourism in Sustaining Regional Identity: A Case Study of Cornwall, South West England”. Journal of Sustainable Tourism, Vol: 16, No: 2, 150-167. 0966-9582/08/02 150-18 $20.00/0
• Eymirli, E. (2018). Erzurum Kış Turizmi Değerlendirme Raporu. Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Erzurum, 1-45.
• Fields, K., (2002). Demand for the gastronomy tourism product: motivational factors. In: Hjalager, A.-M., Richards, G. (Eds.), Tourism and Gastronomy. Routledge, London, 132–152.
• Heitmann, S., (1979). Tourist Behavior and Tourism Motivation. Research Themes for Tourism, Edited by Peter Robinson, Sine Heitmann and Peter Dieke,www.cabi.org. ISBN-13: 978 1 84593 684 6, 31-44.
• Kırsakal, C. (2010). Erzurum Şehri’nin Sağlık Fonksiyonu. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erzurum.
• Kim, Y. G., Eves, A., (2012). “Construction and validation of a scale to measure tourist motivation to consume local food”. Tourism Management, 33, 1458-1467. doi:10.1016/j.tourman.2012.01.015.
• Kiremitçi, A.R., Turan, S., Özdemir, G., Engin, S., Altınörs. V., Songur, M. (2017). Doğu Anadolu’nun Gastronomi Kalesi: Erzurum Mutfak Kültürü. Erzurum’un Turizm Potansiyeline Gastronomi Kültürü ile Katkı Sağlama Projesi, Erzurum Büyükşehir Belediyesi Yayınları No: 5, Zafer Medya, Erzurum.
• Kivela, J., Crotts, J. C., (2006). “Torism and Gastronomy: Gastronomy’s Influence on How Tourists Experience a Destination”. Journal of Hospitality & Tourism Research, Vol: 30, No: 3, 354-377.
• Landry, C., Bianchini, F., (1995). The Creative City. Londres: by Demos.
• Mitchell, R., Hall, C. M., (2001). “The influence of gender and region on the New Zealand winery visit”. Tourism Recreation Research 26 (2), 63–75.
• Naumann, E. (1893). Vom Golden Horn zu Den Quellen des Euphrat, Berlin.
• Ory, P., (1997). “Gastronomy. In realms of memory. In: Kritzman”. L.D. (Ed.), The Construction of the French Past, vol. 2. Columbia University Press, New York, 443–467.
• Pamuk, B. (2006). XVII. Yüzyılda Bir Serhad Şehri Erzurum. IQ Kültür Sanat Yayıncılık No: 162, Araştırma-İnceleme Dizisi:123, İstanbul.
• Pearson, D., Pearson, T., (2017), “Branding Food Culture: UNESCO Creative Cities of Gastronomy”. Journal of Food Products Marketing, Vol:23, No:3,342-355. http://dx.doi.org/10.1080/10454446.2014.1000441
• Santich, B., (1996). Looking for Flavour. Wakefield Press, Adelaide.
• Santich, B., (2004). “The study of gastronomy and its relevance to hospitality education and training”. Hospitality Management, 23, 15-24.
• Şebin, K., Yazıcı, A.G., Tozoğlu, E., Bostancı, Ö., Karahüseyinoğlu, M.F. (2010). “Yöre Halkının Erzurum Kış Sporları Turizmi ile İlgili Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Beklentileri”. ATABESBD, 12 (1), 18-29.