Alexander McQueen Giysi Tasarımlarında Deformasyon: Bir Vaka Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 4, 1577 - 1605, 31.12.2020

Safiye Sari

Öz

Hayranlık duyulan, taklit edilen, yükseltilen ve yaygınlaştırılan modayı, üslup, tarz ve stil olarak on sekizinci yüzyıldan beri hayatımızda var olan bir kavram olarak görmekteyiz. İlk defa Fransızca üslup anlamına gelen “façon” sözcüğünün karşılığı olarak ortaya çıkmıştır. Kumaş, renk, dekorasyon, motif gibi kavramların beğeniler üzerinden yükseltilmesi ve sonrasında yaygınlaştırılması, modanın kuruluş yıllarına denk gelen dönemlerinin en bilindik konuları arasındadır. Günümüzde moda, genel olarak giysi yaratıcılığının kreasyonlara/koleksiyonlara yansıtıldığı tasarımsal süreçlerin hâkimiyetine işaret eden bir olgu haline gelmiştir (Waquet ve Laporte, 2011). Bu durumu, modanın tasarımla kurduğu bağının giderek güçlenmesi sonucuna bağlayabiliriz. Tasarım, tasarımlananının zihinde canlandırılması ile meydana getirilen biçimlendirmelerdir. Burada biçimden kasıt moda tasarımında oluşturulan giysi formlarıdır. En genel tanımıyla form; bir nesnenin/objenin dış sınırlarını belirlemektir. (“… başka bir deyişle, sanatsal çalışmalarda yapılan iki veya üç boyutlu uygulamaları düzenlemek amacıyla kullanılan tekniklerin bütünüdür”) (Ertok Atmaca, 2014: 51). Deformasyon ise her hangi bir tasarımın, tasarımsal süreçlerinde, tasarımcının klasik ya da geleneksel olanın dışında sınırlarını aşması, tasarımı oluştururken tasarımı farklı formlarla sergilemesini ifade eder. Tasarımda yaratılan bu biçimsizleşme/biçimsizleştirme işlemi, formun bozulması ya da genel yapısından sapması ile formun değişmesi anlamına gelir. Deforme olmuş bir tasarım; özgün biçiminden başkalaşmaya uğramış; biçimini, formunu değiştirmiş, özünden sapmış olma özellikleri ile dikkat çeker. Moda tasarımında deformasyon işlemi, yeni formlar tasarlama; tasarımın siluet yapısını bozma, tasarımda kullanılan unsurları yeni ve farklı bağdaştırmalarla kullanma gibi klasik ya da geleneksel form kalıplarının dışına çıkarak alışılmadık, aykırı ve şaşırtıcı tasarımsal formlar yaratma olarak değerlendirilebilir. Araştırma da; moda tasarımında kullanılan deformasyon işlemi tasarımsal bağlamda incelenmiş, incelemeye konu olan deformasyon işlemin de moda tasarımcı Alexander Mcqueen örneklemi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularından çıkan en önemli sonucu; moda tasarımında son zamanlarda sıklıkla kullanılan tasarımda deformasyon işlemi, tasarımın genel formunda/siluetinde, oran ve hatlarında ileri düzeyde yapılan değişimler, farklılıklar ve başkalaşmaları gösteren bir sanat tasarım uygulamasıdır.

Anahtar Kelimeler

Moda tasarımında Deformasyon, Alexander Mcqueen, Tasarım

Deformation on Alexander McQueen Garment Designs: A Case Study

Öz

Admired, imitated, promoted and popularized, fashion is a concept that has existed in daily life since the eighth century. It is known to originate with the French word 'facon'. Sorting his designs, concepts such as fabric, color, decoration, pattern, form, and tastes were found in these periods. The process of creating clothing forms by adhering to certain rules based on aesthetics, art and design is dated to the Bauhaus school where design elements and principles are shown in the workshop environment. In this process that clothing designs have gone through until today; The ineffectiveness of known clothing forms in expressing new forms, and the efforts of designers to try new and different forms, herald the change in the characteristic structure of the form. The deformation that emerged with this approach has enabled the use of clothing design elements with new and different associations and thus contrary-surprising-admirable clothes to emerge. In the scope of the study, deformation used in clothing designs; Illustrated on Alexander McQueen clothing designs. In this context, some clothes belonging to the artist; What kind of content it is given in artistic sense and how the design elements are associated with form-silhouette-structure and material are explained through tables, drawings and visuals.

Anahtar Kelimeler

Fashion,, design,, form,

Kaynakça

• Çınar, K., Çınar, S. (2018). Temel Tasarım, KTO Karatay Üniversitesi Yayınları, Birinci Basım, Konya.
• Ertok Atmaca, A. (2014). Temel Tasarım, Nobel Akademk Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti. 1. Basım.
• Güngör, Hulusi, (1972). Temel Tasar, Çeltük Matbaa Yayınları, İstanbul.
• Sari, S. (2020). Temel Tasarım, Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını, Erzurum.
• Seylan, A. (2005). Temel Tasarım, Dağdelen Basım Yayın Ltd Şti, Ankara.
• Seylan, A. (2019). Temel Tasarım, Yem Yayın, Genişletilmiş 2. Baskı, İstanbul.
• TDK, (2020). “Öge’nin Tanımı”, 14.09.2020 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
• TDK, (2020). “Form’un Tanımı”, 01.09.2020 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
• Tunalı, İ. (1989). Felsefenin Işığında Modern Resim, Remzi Kitabevi, 3. Basım, İstanbul.
• Waquet, D. Laporte M. (2011). Moda, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Yılmaz, M. (1993). Barajlara Yerleştirilen Deformasyon Ölçme Donatımları, Yüksek Lisans Tezi, İ. T. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Ziss, A. (1984). Estetik, çev: Yakup Şahan, İstanbul: De Yayınları.
• URL 1. https://tr.pinterest.com/pin/391179917612706439/ 11.10.2020 tarihinde erişilmiştir.
• URL2.11.10.2020 tarihinde https://www.denimjeansobserver.com/mag/2015/02/04/txell-miras-2015-2016-fall-autumn-winter-080-barcelona-fashion-womens-angles-weave-braid-layers-chunky-knit-drapery-organic-wrap-cardboard-cube/ adresinden erişilmiştir.
• URL 3. 08.09. 2020 tarihinde https://tr.pinterest.com/pin/494129390341782037/ adresinden erişilmiştir.
• URL 4. 05.08.2020 tarihinde https://tr.pinterest.com/pin/402157441706922806/ adresinden erişilmiştir.
• URL 5. 14.09.2020 tarihinde https://tr.pinterest.com/pin/166422148714091951/ adresinden erişilmiştir.
• URL 6. 22.09.2020 tarihinde https://tr.pinterest.com/pin/192247477814633337/ adresinden erişilmiştir.
• URL 7.28.09.2020 tarihinde https://tr.pinterest.com/pin/46443439876932623/ adresinden erişilmiştir.
• URL 8.17.09.2020 tarihinde https://tr.pinterest.com/pin/78601955966430762/ adresinden erişilmiştir.
• URL 9.08.08.2020 tarihinde https://tr.pinterest.com/pin/141019032051555799/ adresinden erişilmiştir.
• URL 10. 13.10.2020 tarihinde https://tr.pinterest.com/pin/298645019038609276/ adresinden erişilmiştir.
• URL 11. 27.106.2020 tarihinde https://tr.pinterest.com/pin/444026844487509500/ adresinden erişilmiştir.
• URL 12. 18.08.2020 tarihinde https://tr.pinterest.com/pin/29132728816921997/ adresinden erişilmiştir.
• URL 13. 18.18.1010 tarihinde https://tr.pinterest.com/pin/398427898253543078/ adresinden erişilmiştir.