Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin İletişim Kavramına Yönelik Metaforik Algılarının İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 25 Sayı: 1, 71 - 97, 27.03.2021

Murat Bayram Yılar Pınar Tağrikulu

Öz

Bu çalışmanın amacı, eğitim fakültesi öğrencilerinin iletişim kavramına yönelik metaforik algılarını incelemektir. Nitel yaklaşımın benimsendiği araştırmanın çalışma grubunu Karadeniz Bölgesi’nde bulunan bir üniversitenin Eğitim Fakültesi’nin farklı bölümlerinde öğrenim görmekte olan 156 öğrenci oluşturmaktadır.
Çalışmada mecazlar yoluyla veri toplama tekniğine başvurulmuştur. Veri toplamak amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen metafor formu kullanılmıştır. Formda “iletişim bence……….’ya benzer. Çünkü………..” ifadesine yer verilmiş, boşlukları öğrencilerin doldurmaları istenmiştir. Geliştirecekleri metaforlar konusunda öğrencilere bir sınır konulmamış böylece zihinlerindeki imgelere ket vurmadan, bir nitel araştırmada olması gereken şekilde zengin veriler elde edilmesi sağlanmaya çalışılmıştır. Toplanan verilerin analiz edilmesi sürecinde ise sırasıyla kodlama ve ayıklama, örnek metafor imgesi derleme, kategori geliştirme ve geçerlik ile güvenirliği sağlama aşamaları takip edilmiştir. Yapılan analizler ile öğrencilerin toplam 507 geçerli metafor imgesi ürettikleri tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda iletişim kavramına ilişkin metafor imgelerinin ortak bir tema altında toplanmasıyla 10 kavramsal kategori elde edilmiştir. Genel itibariyle öğrencilerin iletişim kavramına ilişkin algılarının olumlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerin insanoğlunun hayatında iletişim ve iletişim becerilerinin ne kadar önemli olduğu konusunda farkındalıklara sahip oldukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İletişim, iletişim becerileri, öğretmen adayları, metafor

An Investigation of the Faculty of Education Students' Metaphoric Perceptions Regarding the Concept of Communication

Öz

The aim of this study is to examine the metaphorical perceptions of education faculty students towards the concept of communication. The working group of the research, in which the phenomenological design of qualitative approach is adopted, consists of 156 students studying in different departments of the Faculty of Education of a university in the Black Sea Region. Data collection technique through metaphors was used in the study. The metaphor form developed by the researchers was used to collect data. In the form, "I think communication is similar to ……….". Because ……… .. ”expression was included and students were asked to fill in the blanks. No limits were placed on the students regarding the metaphors they would develop, so it was attempted to obtain rich data as it should be in a qualitative research, without impeding the images in their minds. In the process of analyzing the collected data, coding and sorting, sample metaphor image compilation, category development and ensuring validity and reliability stages were followed, respectively. With the analysis, it was determined that the students produced a total of 507 valid metaphor images. As a result of the research, 10 conceptual categories were obtained by gathering metaphor images related to the concept of communication under a common theme. It has been observed that the metaphors produced by the students regarding the concept of communication are mostly concentrated in the category of "communication as an element that makes life easier and provides return". In general, it was concluded that students' perceptions of the concept of communication were positive. In addition, it was determined that students have awareness of how important communication and communication skills are in human life.

Anahtar Kelimeler

Communication, communication skills, teacher candidates

Kaynakça

• Acar, V. (2009). Öğretmen Adaylarının iletisim Becerileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Burdur.
• Ahkemoğlu, H. (2011). A study on metaphorical perceptions of EFL learners regarding foreign language teacher. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akkök, F. (2006). İlköğretimde sosyal becerilerin geliştirilmesi (öğretmen el kitabı). 4. Basım, İstanbul: Özgür Yayınları.
• Akyurt, N. (2009). Sağlıkta iletişim ve Marmara Üniversitesi sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerileri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(11), 15-33.
• Arifoğlu, B. ve Sala Razı, G. (2011). Birinci sınıf hemşirelik öğrencilerinin empati ve iletişim becerileriyle iletişim yönetimi dersi akademik başarı puanı arasındaki ilişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4, 7-11.
• Başar, G., Akın, S. ve Durna, Z. (2015). Hemşirelerde ve hemşirelik öğrencilerinde problem çözme ve iletişim becerilerinin değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 125-147.
• Bingöl, G. ve Demir, A. (2011). Amasya sağlık yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerileri. Göztepe Tıp Dergisi, 26(4), 152-159.
• Ceyhan, A.A. (2011). İnternet kullanma temel nedenlerine göre üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanımı ve algıladıkları iletişim beceri düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 59-77.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri desen ve analiz. (A. Aypay Çev. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının iletişim becerilerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesİ. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 567-576.
• Çevik, D. B. (2011). Müzik öğretmeni adaylarının iletişim becerileri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 31(1). 1-13.
• Deveugele, M., Derese, A., De Maesschalck, S., Willems, S., Van Driel, M., & De Maeseneer, J. (2005). Teaching communication skills to medical students, a challenge in the curriculum?. Patient Education and Counseling, 58(3), 265-270.
• Dilekman, M., Başçı, Z. ve Bektaş, F. (2008). Eğitim fakültesi öğrencilerinin iletisim becerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 223-231.
• Ebert, K. A., & Prelock, P. A. (1994). Teachers’ perceptions of their students with communication disorders. Language, Speech, and Hearing Services in Schools, 25(4), 211-214.
• Erigüç, G. ve Eriş, H. (2013). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerileri: Harran Üniversitesi Örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(46), 232-254.
• Eriksson, A., & Carlsson, C. J. (2013). From apprenticeship genres to academic literacy: Problematising students’ and teachers’ perceptions of communication activities in an ICL environment. Journal of Academic Writing, 3(1), 67-83.
• Forceville, C. (2002). The identification of target and source in pictorial metaphors, Journal of Pragmatics, 34, 1–14.
• Gore, J. M., Griffiths, T., & Ladwig, J. G. (2004). Towards better teaching: Productive pedagogy as a framework for teacher education. Teaching and Teacher Education, 20(4), 375-387.
• Gülay, H. ve Akman, B. (2009). Okul öncesi dönemde sosyal beceriler. Ankara: Pegem Akademi.
• Gülbahar, B. ve Sıvacı, S. Y. (2018). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri ile sınıf yönetimi yeterlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 268-301.
• Gürşimşek, I., Vural, D. E. ve Demirsöz, E.S. (2008). Öğretmen adaylarının duygusal zekâları ile iletisim becerileri arasındaki iliski. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 1-11.
• Halimah, L., & Sukmayadi, V. (2019). The role of "Jigsaw" method in enhancing Indonesian prospective teachers' pedagogical knowledge and communication skill. International Journal of Instruction, 12(2), 289-304.
• Hannah, A., Millichamp, C. J., & Ayers, K. M. S. (2004). A communication skills course for undergraduate dental students. Journal of Dental Education, 68(9), 970-977.
• Humphris, G. M., & Kaney, S. (2001). Assessing the development of communication skills in undergraduate medical students. Medical education, 35(3), 225-231.
• İnceoğlu, M. (2004). Tutum, algı, iletişim. Ankara: Elips Kitap.
• Joshi, A., Eberly, J., & Konzal, J. (2005). Dialogue across cultures: Teachers' perceptions about communication with diverse Families. Multicultural Education, 13(2), 11-15.
• Kaya, A. (2012). İletişime giriş: Temel kavramlar ve süreçler. A. Kaya (Ed.), Kişilerarası ilişkiler ve iletişim içinde (ss.2-28). Ankara: Pegem Akademi.
• Kıssal, A., Kaya, M., ve Koç, M. (2016). Hemşirelik ile beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin iletişim beceri düzeyleri ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3, 134-141.
• Lakoff, G., & Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil (Çeviren: G. Y. Demir). İstanbul: Paradigma.
• Levine, P. M. (2005). Metaphors and Images of Classrooms. Kappa Delta Pi Record, v:41, n:4, Indianapolis.
• Levy, J., & Wubbels, T. (1992). Student and teacher characteristics and perceptions of teacher communication style. The Journal of Classroom Interaction, 27(1), 23-29.
• Long, G., Stinson, M. S., & Braeges, J. (1991). Students' perceptions of communication ease and engagement: How they relate to academic success. American Annals of the Deaf, 136(5), 414-421.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (S. Turan Çev. Ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor. (Çeviren: G. Bulut), İstanbul: MESS Yayın No:280.
• Ngang, T. K., Hashim, N. H., & Yunus, H. M. (2015). Novice teacher perceptions of the soft skills needed in today’s workplace. Procedia-Social and Behavioral Sciences. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.02.338.
• Okalidou, A., & Kampanaros, M. (2001). Teacher perceptions of communication impairment at screening stage in preschool children living in Patras, Greece. International Journal of Language & Communication Disorders, 36(4), 489-502.
• Otuz, B., Görkaş-Kayabaşı, B., ve Ekici, G. (2018). 2017 sosyal bilgiler dersi öğretim programı beceri ve değerlerinin anahtar yetkinlikler açısından analizi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 11(4), 944-972.
• Oxford, R., Tomlinson, S., Barcelos, A., Harrington, C., Lavine, R., Saleh, A., & Longhini, A. (1998). Clashing metaphors about classroom teachers: Toward asystematic typology for the language teaching field, System, 26, 3-50.
• Özçakır, A. (2002). Tıp eğitiminde iletişim ve klinik beceriler dersi verilmeli mi? İn-tern öğrenci görüşleri. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 22(2), 185-189.
• Partnership for 21st Century Skills, [P21], (2007). 21st Century Skills Map: Social Studies. Erişim linki: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED519491.pdf
• Ramdhani, N., Ancok, D., Swasono, Y., & Suryanto, P. (2012). Teacher quality ımprovement program: empowering teachers to ıncreasing a quality of Indonesian’s education. Procedia-Social and Behavioral Sciences. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.12.134
• Rots, I., Aelterman, A., Devos, G., & Vlerick, P. (2010). Teacher education and the choice to enter the teaching profession: A prospective study. Teaching and Teacher Education. https://doi.org/10.1016/j.tate.2010.06.013.
• Ryan, M., & Healy, A. (2009). It's not all about school: Ways of disrupting pre-service teachers' perceptions of pedagogy and communication. Teaching and Teacher Education, 25(3), 424-429.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Saban, A., Koçbeker, B. N. ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramı¬na ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eği¬tim Bilimleri, 6(2), 461-522.
• Saraçoğlu, A. S., Yenice, N. ve Karasakaloğlu, N. (2009). Öğretmen adaylarının iletişim ve problem çözme becerileri ile okuma ilgi ve alışkanlıkları arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 187-206.
• Shaw, J. R., Barley, G. E., Hill, A. E., Larson, S., & Roter, D. L. (2010). Communication skills education onsite in a veterinary practice. Patient Education and Counseling, 80(3), 337-344.
• Toy, S. (2007). Mühendislik ve hukuk fakülteleri öğrencilerinin iletisim becerileri açısından karsılastırılması ve iletisim becerileriyle bazı değiskenler arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Trilling, B., & Fadel, C. (2009). 21st century skills: Learning for life in our times. Francisco: Jossey-Bass.
• Tutuk, A., Al, D. ve Doğan, S. (2002). Hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerisi ve empati düzeylerinin belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 6(2), 36-41.
• Uyanık-Balat, G., Sezer, T., Bayindir, D. ve Yilmaz, E. (2019). Self-esteem, hopelessness and communication skills in preschool teacher candidates: A mediation analysis. Cypriot Journal of Educational Science. 14(2), 278-293.
• Yalçın, S. (2018). 21. yüzyıl becerileri ve bu becerilerin ölçülmesinde kullanılan araçlar ve yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 51(1), 183-201.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin yayıncılık.
• Yılmaz, B. (2007). Üniversite öğrencilerinin kisilerarası iletisim becerileri ve bağlanma stilleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Yılmaz, M., Üstün, A. ve Odacı, H. (2009). Okul öncesi öğretmen adaylarının iletişim becerileri düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Giresun Üniversitesi Ka¬radeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 8-19.
• Zıllıoğlu, M. (1996). İletişim nedir? (2. Basım). İstanbul: Cem Yay.