Gümrük Birliği Teorisi ve İktisadi Bağlamda Statik ve Dinamik Etkileri

Yıl 2021, Cilt: 25 Sayı: 3, 903 - 920, 28.09.2021

Nurullah Erem

https://doi.org/10.53487/ataunisosbil.930685

Öz

Küresel entegrasyon sistemi ülke ekonomileri için çeşitli risk ve tehditler oluşturmakla birlikte, bu ekonomiler için önemli fırsatları da bünyesinde barındırmaktadır. Bölgesel ve küresel ölçekte yeni ekonomik dengeler kurulmaktadır. Özellikle gelişmekte olan ekonomiler için kırılganlığın arttığı bir ortamda hiç kuşkusuz bütün bu güç dengelerini uluslararası rekabet gücünden bağımsız değerlendirmek mümkün değildir. Bir taraftan GATT ve devamında DTÖ’nün uluslararası ticareti serbestleştirme yönündeki çabaları sonucunda dünya ticaretindeki liberalleşme eğilimleri güçlenirken, diğer taraftan bu serbestleşme düşüncesine ve uygulamalarına tezat olarak görülebilecek istisna kapsamında, 1950’lerden sonra başta gümrük birlikleri olmak üzere bölgesel ekonomik entegrasyonlar önemli bir ivme kazanmıştır. Bu bölgesel ekonomik entegrasyonların en önemlilerinden birisi gümrük birlikleridir. Bu çalışmamızda gümrük birliklerinin oluşumuna genel olarak değinildikten sonra, gümrük birliği teorisi ve iktisadi bağlamda statik ve dinamik etkileri ayrıntılı olarak değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik entegrasyonlar, gümrük birliği teorisi, uluslararası ticaret.

Kaynakça

• Atmaca, R. (1995). “Gümrük Birliği ve Olası Etkileri”. Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 6 (16), 15-27.
• Ay, S. Ç. (2005). “Gümrük Birliği Sürecinde Türkiye’nin Dış Ticaretinde Meydana Gelen Yapısal Değişmeler”. İktisadi Araştırmalar Vakfı, İstanbul.
• Aynagöz, Ö. (2003). “Gümrük Birliği Teorisinin Gelişimi”. Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 13 (44), 23-39.
• Bakkalcı, A. C. (2002). “Avrupa Birliği ile Türkiye Arasında Gerçekleştirilen Gümrük Birliği’nin Kaynak Dağılımı Üzerine Etkileri”. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:17 (2), 39-53.
• Çak, D., Çak, M. (2007). “Gümrük Birliği’nin Getirdikleri ve Götürdükleri: Dış Ticaret Vergileri ve İhracat Gelirleri Analizi”. İstanbul Ticaret Odası, Yayın No: 2007-68, İstanbul.
• Demir, O., Temur, Y. (1998). “Gümrük Birliği’nin İlk İki Yılı Değerlendirmesi”. Dış Ticaret Dergisi, Ekim 1998, (11).
• Doğan, N. (2004). “On Yıllık Dönemde Gümrük Birliği’nin Etkileri ve Sonuçları Üzerine Bir Değerlendirme”. Mevzuat Dergisi, (79), 1-13.
• Dura, C., Atik, H. (2007). Avrupa Birliği, Gümrük Birliği ve Türkiye. Genişletilmiş 3. Baskı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Elmas, G. (1995). “Gümrük Birliği ile Türkiye”. Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 6 (16), 5-15.
• Erçakar, M. E. (2005). “Gümrük Birliği ve Türkiye’nin Dış Ticaretine Etkileri” İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 7 (2).
• Ertürk, E. (2006), Uluslararası İktisadi Birleşmeler. Geliştirilmiş 4. Baskı, Bursa: Alfa Aktüel Yayınları.
• Gökdemir, L., Karaman, E. (2008). “Onuncu Yılında Gümrük Birliği: Ne Beklendi? Ne Gerçekleşti?. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (2), 277-296.
• Halıcıoğlu, F. (1997). “Türkiye-AB Gümrük Birliği ve Alternatiflerinin Statik Etkileri”. Sosyal Bilimler Dergisi, III (1), 61-72.
• Hobikoğlu, E. H. (2007). “Gümrük Birliklerinin Ekonomik Etkileri ve Türkiye Ekonomisi: Gümrük Birliği Yansımaları”. Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 65-82.
• Karluk, R. (1998a). Uluslararası Ekonomi. Yenilenmiş 5. Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Karluk, R. (1998b). Uluslararası Ekonomik Mali ve Siyasal Kuruluşlar. 4. Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.
• Kılıç, R. (2005). Türkiye-AB İlişkileri ve Gümrük Birliği. Gözden Geçirilmiş 2.Baskı, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Kızıltan, A. vd. (2008). “Gümrük Birliği’nin Türkiye’nin Avrupa Birliği ile İhracat ve İthalatına Etkisi”. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 22 (1), 83-99.
• Moussis, N. (2004). Avrupa Birliği Politikaları Rehberi (Guide to European Policies), Çeviren: Ahmet Fethi, İstanbul: Mega Press.
• Seyidoğlu, H. (1999). Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama. 13. Baskı, İstanbul: Güzem Yayınları.
• Temiz, D. (2009). “Gümrük Birliği ile Birlikte Türkiye’nin Dış Ticaretinde Yapısal Değişimler Oldu Mu?”. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 8, 115-138.
• Uyar, S. (2000). “Ekonomik Bütünleşmeler ve Gümrük Birliği Teorisi”. Dış Ticaret Dergisi, 19.
• Yıldırım, E., Dura, C. (2007). “Gümrük Birliği’nin Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri Konusundaki Literatüre Bir Bakış”. Erciyes Üniv. İ.İ.B.F. Dergisi, (28), 141-177.
• Yıldız, M. (1999). “Ekonomik Entegrasyonlar ve AB”. Dış Ticaret Dergisi, (15), 1-14.