Özel Eğitim Alanında Çalışan Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Year 2021, Volume: 25 Issue: 4, 1692 - 1709, 28.12.2021

Sinan Akbaş , Şükrü Ada , Hale Gönenç

https://doi.org/10.53487/ataunisosbil.971208

Abstract

Bu çalışmanın amacı 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Bursa ili merkez ilçelerinde görev yapmakta olan özel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmen ve yöneticilerin örgütsel adalet algıları ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkisini incelemek ve bu kurumlarda çalışan öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasında anlamlı fark olup olmadığını ortaya koymaktır. Araştırma tarama modelinde ve nicel yöntemle gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın hedef evrenini, Bursa ili merkez ilçelerinde (Osmangazi, Nilüfer, Yıldırım) bulunan özel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmen ve yöneticiler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini 174 özel eğitim öğretmeni ve yöneticisi yer almaktadır. Araştırmada Örgütsel Adalet Algısı Ölçeği Polat (2007) ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Ölçeği Polat (2007) ölçekleri kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS programı kullanılmıştır. Özel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmen ve yöneticilerin örgütsel adalet algıları ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkilerinde cinsiyet, yaş, çalışma süreleri gibi değişkenlere bağlı olarak anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla t-testinden yararlanılmıştır. Örgütsel adalete ilişkin araştırmaların sonucunda elde edilen bulgular değerlendirildiğinde öğretmen ve yöneticilerin örgütsel adalete ilişkin algılarının “çok yüksek düzeyde” olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunun sonuca göre öğretmenler ve yöneticiler çalıştıkları kurumları çok yüksek düzeyde adil olarak tanımlamaktadırlar. Örgütsel vatandaşlık davranışlarına ilişkin araştırmalar sonucunda ulaşılan veriler incelendiğinde öğretmenlerle yöneticilerin, örgütsel vatandaşlık davranışlarının tamamında “çok yüksek düzeyde” davranışlara sahip oldukları saptanmıştır.

Keywords

Özel Eğitim, Örgütsel Adalet, Örgütsel Vatandaşlık, Okul, Öğretmen, Davranışlar, İlişki, İnceleme, Araştırma, Makale, Çalışma, Özel, Kurum, İdareci, Yönetici, Müdür, Otizm, Özel Birey, Sistem, İdare, Yönetim, Eğitim, Eğitim Bilimleri, Eğitim Yönetimi

References

• Alıç, M. (1995). Örgütler. Eğitim Yönetimi Dergisi.
• Bursalıoğlu, Z. Eğitim Yönetiminde Teori ve Uygulama. 13.Baskı, Ankara: Pegem Akademi, 2016.
• Can, A. Spss ile bilimsel araştırma süresince nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi, 2013.
• Çökük, S. (2013). Örgütsel Adaleti Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Konya İlindeki Özel Eğitim Kurumlarında Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Ertürk, E. (2014). Sosyal Mübadele Teorisi Bağlamında Güç Mücadelesi ve Örgütsel Adalet Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• İşbaşı, J. (2000). Çalışanların Yöneticilerine Duydukları Güvenin ve Örgütsel Adalete İlişkin Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışının luşşmasındaki Rolü: Bir Turizm İşletmesinde Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Kaya Y.Ö. (2015). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi (Balıkesir İli Merkez İlçe Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Laçinoğlu, Z. (2010) İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algıları İle Bazı Örgütsel Davranışlar Arasındaki İlişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Organ, D.W. (1988). Organizational Citizenship Behaviors: The Good Sldier Syndrome. Canada: Lexington Books.
• Organ, D. W., & Konovsky M. (1989). Cognitive Versus Affective Determinants of Organizational Citizenship Behavior. Journal of Applied Psychology, 74, 1,157-164.
• Organ, D.W. (1997). Organizational Citizenship Behaviors: Its Construct Clean-Up Time. Human Perormance, 10(2), 85-97.
• Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan örgütsel adaletin bireylerarası saldırgan davranışlar üzerindeki etkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Temmuz- Aralık(21), 77-96.
• Pehlivan, A.E. (2020).Örgütsel Adalet ve Örgütsel Vtandaşlık Davranışı Arasındaki İlişkide Örgütsel Güvenin Aracılık Rolü: Kamu Sektöründe Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Polat, S. (2007). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algıları, Örgütsel Güven Düzeyleri ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki. Doktora Tezi. Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Sökmen, A., Boylu, Y. (2011). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Cinsiyete Göre Farklılık Gösterir mi? Otel İşletmeleri Açısından Bir Değerlendirme. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 147-163.
• Yüksel, M. (2015). Örgütsel Adalet ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.