COVID-19 Salgınında Sürdürülebilir Turizmi Yeniden Düşünmek

Year 2022, Volume: 26 Issue: 4, 404 - 412, 27.12.2022

Tolga Korkusuz

Abstract

COVID-19 salgını dünya çapında ciddi bir halk sağlığı sorunu oluşturmuştur. Hızla yayılan Covid-19 virüsü nedeniyle yetkililer günlük hayatın normal akışını kısıtlayıcı tedbirler almışlardır. Alınan tedbirler neticesinde uluslararası uçuşlar başta olmak üzere turizme yönelik doğrudan birçok kısıtlayıcı önlem alınmıştır. Bu bağlamda çalışmanın amacı sürdürülebilir turizmin Covid-19 gibi krizler karşısındaki tepkisini belirlemek ve salgın sürecinin olumlu-olumsuz etkilerini ortaya koymaktır. Çalışmada kullanılan nitel veriler doküman ve haber incelemeleri gibi kaynaklardan ortaya konulmaya çalışılmıştır. Nicel açıdan ise turist ve salgın istatistikleri gibi veriler incelenmiştir. Nitel ve nicel veriler bütünleştiğinden çalışmayı paralel karma yöntem olarak değerlendirmek mümkündür. Bu doğrultuda doğal ve kültürel alanlara yönelik turist akışında düşüşler gözlenmiştir. Bu düşüşün sonucunda ise turizm endüstrisinin büyük bir yara aldığını söylemek mümkündür. Turizm istihdamının düşmesi ve gelirlerin azalması görülen en büyük olumsuz yönlerdendir. Öte yandan turist akışının düşüşü bazı olumlu gelişmelere de neden olmuştur. Olumlu gelişmelerin arasında doğal alanlara yönelik talebin azalması neticesinde oluşan yenilenme süreci başta gelmektedir. Ayrıca kültürel alanlara yönelik turist akışı azalmıştır. Böylece kısa bir süre de olsa zarar gören kültürel alanların yükü de azalmıştır. Bilindiği üzere turistlerin bu alanlara yönelik yıpratıcı etkileri bulunmaktadır.

Keywords

COVID-19, turizm, sürdürülebilirlik, pandemi, salgın.

References

• 15 Turistik Bölgeyi Gezenin Seyahat Masrafları Devletten. (2021, Şubat 13). Şubat 25, 2021 tarihinde Turizm Aktüel: https://www.turizmaktuel.com/haber/15-turistik-bolgeyi-gezenin-seyahat-masraflari-devletten#.YCgpm8FR4f8.twitter adresinden alındı
• 2020: Worst Year In Tourism History With 1 Billion Fewer International Arrivals. (2021, Ocak 21). Şubat 25, 2021 tarihinde World Tourism Organization: https://www.unwto.org/taxonomy/term/347 adresinden alındı
• (2021, Ocak 25). Sustainable Development: https://www.unwto.org/sustainable-development adresinden alındı
• Andersen, K. G., Rambaut, A., Lipkin, W. I., Holmes, E. C., & Garry, R. F. (2020). The proximal origin of SARS-CoV-2. Nature medicine, 26(4), 450-452.
• Aşı Pasaportunu Hangi Ülkeler İstiyor? (2021, Şubat 18). Şubat 25, 2021 tarihinde Turizm Aktüel: https://www.turizmaktuel.com/haber/asi-pasaportunu-hangi-ulkeler-istiyor#.YC47R2XryCI.twitter adresinden alındı
• Berman, J. D., & Ebisu, K. (2020). Changes in U.S. Air Pollution During The COVID-19 Pandemic. Science of The Total Environment, 739. doi:https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2020.139864.
• Bostan, A., & Aydın, A. (2020). Covid-19 Sürecinin Ekonomide Turizm Sektörüne Etkileri. A. Özdemir, & M. Eser (Dü) içinde, Covid-19 Pandemi Sürecinin Sosyo-Ekonomik ve Politik Etkileri (s. 181-198). Ankara: Nobel Akademik.
• Bozkurt, A. (2016). Kültürel Turizm. İstanbul: Kriter Yayınevi.
• Budeanu, A. (2005). Impacts and Responsibilities for Sustainable Tourism: A Touroperator’s Perspective. Journal of Cleaner Production, 2(13), 89-97.
• Burcu, K. (2020). Covid-19 (Yeni Koronavirüs) Salgınının Turizm Sektörüne Muhtemel Etkileri. USOBED Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(1), 17-27. doi:https://doi.org/10.46452/baksoder.727208
• Corona virüs etkisi: Hava kirliliği azalıyor, karbondioksit oranı artıyor. (2020, Haziran 3). NTV Haber: https://www.ntv.com.tr/teknoloji/corona-virus-etkisi-hava-kirliligi-azaliyor-karbondioksit-orani-artiyor,Sz6b60-FBk-cpFrcmr-2Mw adresinden alındı
• Coronavirus disease (COVID-19). (2020, Ekim 12). World Health Organization: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub/q-a-detail/coronavirus-disease-covid-19 adresinden alındı
• Coronavirus Disease 2019 (COVID-19). (2020, Mayıs 12). NYC Heath: https://www1.nyc.gov/assets/doh/downloads/pdf/imm/covid-19-daily-data-summary-deaths-05132020-1.pdf adresinden alındı
• Covid: Vaccination Will Be Required to Fly, Says Qantas Chief. (2020, Kasım 23). Şubat 25, 2021 tarihinde BBC News: https://www.bbc.com/news/world-australia-55048438#:~:text=International%20air%20travellers%20will%20in,necessity%22%20when%20vaccines%20are%20available. adresinden alındı
• COVID-19 Coronavirüs Pandemic. (2020, Şubat 10). Worldometer: https://www.worldometers.info/coronavirus/ adresinden alındı
• COVID-19 Nedir ? (2021, Şubat 10). T.C. Sağlık Bakanlığı: https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66300/covid-19-nedir-.html adresinden alındı
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma Deseni (3. b.). Ankara: Eğiten Kitap.
• Çıtak, N., & Çalış, Y. E. (2020). Covid-19 Salgınının Turizm Sektörü Üzerine Olan Finansal Etkileri. Ida Academia Muhasebe ve Maliye Dergisi, 3(2), 110-132.
• David J. Telfer, R. S. (2008). Tourism and. Routledge.
• Demir, M., Demir, Ş. Ş., Davras, G. M., Bulgan, G., & Davras, Ö. (2017). Genel Turizm, Kavramlar ve Farklı Boyutlarıyla Değerlendirme. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Demir, M., Günaydın, Y., & Demir, Ş. Ş. (2020). Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Türkiye'de Turizm Üzerindeki Öncülleri, Etkileri ve Sonuçlarının Değerlendirilmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(1), 80-107. doi:https://doi.org/10.24289/ijsser.734263
• Doğanay, H., & Zaman, S. (2016). Türkiye Turizm Coğrafyası (5. b.). Erzurum: Pegem Akademi.
• Draft landscape and tracker of COVID-19 candidate vaccines. (2021, Şubat 10). World Health Organization: https://www.who.int/publications/m/item/draft-landscape-of-covid-19-candidate-vaccines adresinden alındı
• Erol, S. I. (2020). Covid-19'un Turizm Sektöründe İstihdama Etkisi: İtalya, İspanya ve Türkiye Örnekleri. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 8(2), 38-49.
• Faruk, A., & Serkan, R. (2020). Covid-19 Pandemisi ve Turizm Üzerindeki Etkileri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(Salgın Hastalıklar Özel Sayısı), 233-258.
• Genel Korona Virüs Tablosu. (2021, Şubat 10). T.C. Sağlık Bakanlığı: https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66935/genel-koronavirus-tablosu.html adresinden alındı
• Gökmen, Y. (2020). Covid-19 Salgınının Yayılımına Genel Bir Bakış. M. Polat, & M. Aslantaş (Dü) içinde, Bir Virüsün Öğrettikleri, Covid-19 Sonrası Yönetim, Ekonomi ve Toplumun Analizi (s. 15-51). Ankara: Nobel Akademik.
• Habertürk. (2012). Arap Baharı Mısır'da turizme zarar verdi! www.haberturk.com: https://www.haberturk.com/ekonomi/turizm/haber/768595-arap-bahari-misirda-turizme-zarar-verdi adresinden alındı
• Hall, C. M., & Wood, K. J. (2021). Demarketing Tourism for Sustainability: Degrowing Tourism or Moving the Deckchairs on the Titanic? Sustainability, 13. doi:https://doi.org/10.3390/su13031585
• Hoegh-Guldberg, O. (1999). Climate Change, Coral Bleaching and The Future of The World's Coral Reefs. Marine and Freshwater Research, 50(8), 839-866. doi:https://doi.org/10.1071/MF99078
• International Tourism, Number of Arrivals. (2021, Şubat 18). World Bank: https://data.worldbank.org/indicator/ST.INT.ARVL adresinden alındı
• Kervankıran, İ., & Bağmancı, M. F. (2020). Bildiğimiz Turizmin Sonu mu? COVID-19’un Türkiye’deki Turizm Hareketliliğine Etkisi. Türk Coğrafya Dergisi, 76, 19-32.
• Kiraz, G., & Altun, Ö. (2020). Değişen Turizm Trendleri. İstanbul: Hiperyayın.
• Korkusuz, T., Kayserili, A., & Özdemir, M. (2018). 2015 Rusya Jet Krizinin Palandöken Kış Turizmine Etkileri. Osmanlı Hakimiyetinin 500. ve Kuruluşunun 100. yılında Uluslararası Erzurum Sempozyumu (s. 494-508). Erzurum: Erzurum Teknik Üniversitesi Yayınları.
• Lin, Y., Kelemen, M., & Tresidder, R. (2018). Post-disaster tourism: building resilience through community-led approaches in the aftermath of the 2011 disasters in Japan. Journal of Sustainable Tourism, 26(10), 1766-1783.
• Mansfeld, Y., & Winckler, O. (2015). Can this be spring? Assessing the impact of the “Arab Spring” on the Arab tourism industry. Tourism: An International Interdisciplinary Journal, 63(2), 205-223.
• McGuinness, D. (2012, Haziran 3). Russian tourists return to Georgia despite 2008 war. BBC: https://www.bbc.com/news/world-europe-18285840 adresinden alındı
• Monserrate, M. A., Ruano, M. A., & Alcalde, L. S. (2020). Indirect Effects of COVID-19 on The Environment. Science of the Total Environment, 728, 1-4. doi:https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2020.138813
• Ozan, B., & İlal, N. Ç. (2020). Coronavirüsün (Covid-19) Turizm Sektörü Üzerindeki Ekonomik Etkileri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(1), 125-139. doi:https://doi.org/10.24289/ijsser.728121
• Özgüç, N. (2015). Turizm Coğrafyası. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Peter, O., & Guy, A. (2021). COVID-19’s Effects On Future Pro-Environmental Traveler Behavior: An Empirical Examination Using Norm Activation, Economic Sacrifices and Risk Perception Theories. Journal of Sustainable Tourism. doi:https://doi.org/10.1080/09669582.2021.1879821
• Scott, D. (2021). Sustainable Tourism and the Grand Challenge of Climate Change. Sustainability , 13(4). doi:https://doi.org/10.3390/su13041966
• Snehal, L., & Pratibha, G. (2020). Indirect Impact of COVID-19 on Environment: A Brief Study in Indian Context. Environmental Research, 188, 1-10. doi:https://doi.org/10.1016/j.envres.2020.109807
• Sriring, O. (2010, Nisan 7). Q+A: Are Thai protests hurting tourism and the economy? Reuters: https://www.reuters.com/article/us-thailand-economy-tourism/qa-are-thai-protests-hurting-tourism-and-the-economy-idUSTRE63619D20100407 adresinden alındı
• Şahin, İ. F., Sever, R., Koca, H., Kayserili, A., & Altaş, N. T. (2009). Turkey Forest with Respect to Sustainability. 1. International Symposium on Sustainable Development, (s. 191-194). Saraybosna.
• The 17 Goals. (2021, Ocak 25). sdgs.un.org/: https://sdgs.un.org/goals adresinden alındı
• Turist Sayısı ve Turizm Geliri. (2020, Şubat 23). TÜRSAB: https://www.tursab.org.tr/istatistikler/turist-sayisi-ve-turizm-geliri adresinden alındı
• Turizmde Eski Günlere Dönmek Yıllar Sürecek. (2021, Ocak 25). Şubat 25, 2021 tarihinde Turizm Aktüel: https://www.turizmaktuel.com/haber/turizmde-eski-gunlere-donmek-yillar-surecek#.YA7nkIJSGdY.twitter adresinden alındı
• UNWTO. (2020, Eylül). UNWTO World Tourism Barometer. 18(5). doi:https://doi.org/10.18111/wtobarometereng
• UNWTO, E. (2013). Sustainable Tourism for Development. Madrid, İspanya: World Tourism Organization. https://www.e-unwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284415496 adresinden alındı
• Wahl, J., Lee, S., & Jamal, T. (2020). Indigenous Heritage Tourism Development in a (Post-)COVID World: Towards Social Justice at Little Bighorn Battlefield National
• Monument, USA. Sustainability, 12. doi:doi:10.3390/su12229484
• Wang, S. M. (2009, Kasım 19). An Analysis of International Tourism Development. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 14(4), 351-370. https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/10941660903023952?needAccess=true adresinden alındı
• Weaver, D. (2011). Can sustainable tourism survive climate change? Journal of Sustainable Tourism, 19(1), 5-15. doi: https://doi.org/10.1080/09669582.2010.536242
• Where Does Travel & Tourism Create The Most Jobs? (2020, Şubat 23). World Travel & Tourism Council: https://worldtraveltourismcouncil.medium.com/ adresinden alındı
• Williams, S. (2009). Turizm Geography, A New Synthesis (2. Baskı b.). London: Routledge.
• Yenişehirlioğlu, E., & Salha, H. (2020). COVID 19 Pandemisinin Türkiye İç Turizmine Yansımaları: Değişen Talep Üzerine Bir Araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 355-368.
• Yerli Turist Eşe Dosta Gitti, 18 Milyar 864 Milyon Lira Harcadı. (2021, Ocak 24). Şubat 25, 2021 tarihinde Turizm Aktüel: https://www.turizmaktuel.com/haber/yerli-turist-ese-dosta-gitti-18-milyar-864-milyon-lira-harcadi#.YA6NTGC602g.twitter adresinden alındı
• Zoğal, V., & Emekli, G. (2020). The Changing Meanings of Second Homes During Covid-19 Pandemic in Turkey. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 42, 168-181.