СЕРЕБРЯННЫЕ РУДНИКИ АНАТОЛИИ И РУМЕЛИИ (1453-1789)

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 1060 - 1084, 05.07.2019

Erdem Saka

Öz

Османская империя строго настрого контролировала работу серебрянных рудников, а также ввоза и вывоза их за границу. У османов серебрянные монеты имеют очень важное значение с политической и экономической точек зрения, как средство обмена для финансирования крупной военной промышленности и интенсивных войн. Иными словами, история золотых и серебряных рудников в Османской империи также является историей османских денег; история металлов, таких как медь, железо и свинец, в некотором роде является историей военной промышленности. Османская империя очень скоро приобрела регионы серебряных рудников в Румелии. Османы получили важный доход с захватом этих серебряных рудников. Они целенаправленно стремились к регулярной эксплуатации и к непрерывному производству работ в шахтах Анатолии и Румелии. В этой работе опираясь на хронику, путевые и исследовательские книги, а также на книги по праву будут затронуты темы использования серебра в социальной и экономической жизни Османской империи, а также будут затронуты важнейшие горнодобывающие регионы, такие как Гюмющьхане, Амасия, Сидрекапысы и Ново Брдо.

Anahtar Kelimeler

Османская империя, Анатолия, Ново Брдо, Гумушане, Серебро

Anadolu ve Rumeli Gümüş Madenleri (1453-1789)

Öz

Osmanlı
İmparatorluğu, gümüş madenlerinin işletimini, denetimini ve yurtdışına giriş
çıkışlarını sıkı sıkıya denetlemiştir. Osmanlılarda, büyük bir harp sanayini ve
yoğun savaşları finanse etmek için bir mübadele aracı olarak gümüş sikkeler, siyasî
ve iktisadî açıdan çok önemlidir. Yani bir bakıma Osmanlı Devleti’nde altın ve
gümüş madenlerinin tarihi aynı zamanda Osmanlı parasının tarihi; bakır, demir
ve kurşun gibi madenlerin tarihi de bir bakıma harp sanayi tarihidir.  Osmanlı Devleti, Rumeli’deki gümüş madeni
çıkarılan bölgeleri hızlı bir şekilde temellük edinmiştir. Osmanlılar, Gümüş madenlerinin
ele geçirilmesiyle önemli bir gelir kalemi elde etmiştir. Anadolu ve Rumeli madenlerinin
düzenli bir şekilde işletilmesini ve üretimin devamlılığını esas almıştır. Bu
çalışmada başta mühimme defterleri olmak üzere kronikler, seyahatnâmeler ve
araştırma-inceleme eserlerden yararlanarak
Osmanlı sosyal ve ekonomik hayatında gümüşün kullanım alanlarını inceledik.
Ayrıca, Gümüşhane, Amasya, Sidrekapısı ve Novo Brdo gibi gümüş madeni tedarik
edilen en önemli maden bölgelerini kısaca incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı İmparatorluğu, Anadolu, Novo Brdo, Gümüşhane

Silver Mines The Anatolia and Rumeli (1453-1789)

Öz

The
Ottoman Empire strictly controlled the operation, control and entry and exit of
silver mines. The silver coins, as a means of exchange for financing a large
war industry and intensive wars, are very important politically and
economically. In other words, the history of gold and silver mines in the
Ottoman Empire is also the history of Ottoman money; The history of metals such
as copper, iron and lead is in a way the history of warfare. The Ottoman Empire
quickly conquered the regions where the silver mine was extracted in Rumelia.
The Ottomans, obtained an important income item with the seizure of these
mines. It is based on the regular operation of the mines in Anatolia and
Rumelia, and the continuity of production. In this study, we examined the usage
areas of silver in Ottoman social and economic life by making use of
chronicles, travel books and research-examination works, especially in the
mühimme register. In addition, we briefly examined the most important mining
regions where silver mines were supplied such as Gümüşhane, Amasya, Sidrekapısı
and Novo Brdo.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Empire, Anatolıa, Novo Brdo, Gümüşhane

Kaynakça

• THEVENOT, J., 1655-1656’da Türkiye, çev. Nuray Yıldız, İstanbul: Kervan Yayıncılık, 1978. TIZLAK, F., Osmanlı Döneminde Keban-Ergani Yöresinde Madencilik (1775-1850), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1997. TURAN, M., “Madenciliğimizin Tarihsel Gelişimi”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, 47-63, İstanbul İletişim Yayınları, 2013. ÜÇÜNCÜOĞLU, A. G. ve -KÖMÜRLÜ, E., “Osmanlı Dönemi Gümüşhane İli Madencilik Tarihine Genel Bir Bakış”, Yer Altı Kaynakları Dergisi, sy. 9, (2016): 97-104. YILMAZER, Z., Abdulkâdir (Kadrî) Efendi Tarihi, c. II, Ankara Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2003.