Arab Sources on Arran city Tiflis

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 1097 - 1111, 05.07.2019

Şahlar Şərifov

Öz

During the Arab Caliphate, all the lands of Albania were part of
Arran. Medieval Arab historians say that Tiflis was the third largest town in
Arran. Tiflis also described as a border town of Islam. The population of the
city of Tiflis is composed of Muslims from the Sunni sect. City was under the jurisdiction of the Muslim
Jafarid dynasty.The presence of Turkic origin in Tiflis the compact settlement
of the Azerbaijan Turks in the southern part of Tiflis, and the fact that the
researchers are paying special attention to the issue of the history and origin
of the emirate are urgent and necessary. Georgian sources point to the location
of the Turkic tribes in the surrounding areas of Tiflis, saying that these are
Turkic lands, for the first time in the IV century of the IV century, after the
use of the Sasani troops as a defensive fortress, showing that the city was
remembered by the IV century.

 Arran, Tiflis, Curzan, Debil, Habib ibn Maslama, Salman ibn Rabia

 

Anahtar Kelimeler

Arran, Tiflis, Curzan, Debil, Habib ibn Maslama

Ərəb Mənbələrində Arran Şəhəri Tiflis

Öz

Xilafət dövründə Arran deyildikdə əsasən Azərbaycan
Albaniyasının əraziləri nəzərdə tutulurdu. Orta əsr ərəb mənbələri, səyyahları,
coğrafiyaşünasları Tiflisin Arranda üçüncü böyük şəhər olduğunu qeyd edirlər. Eyni
zamanda strateji əhəmiyyətinə görə Tiflisi İslamın sərhəd şəhəri adlandırıblar.
Əhaliyə gəlincə Tiflisin əhalisi sünni məzhəbindən olan müsəlmanlardan ibarət
olmuşdur. Şəhəri isə Cəfərilər
sülaləsi idarə etmişdir. Bu
ərazilərdə tarixən türk mənşəli buntürk və hunlar yaşamışlar. Tiflisdə türk mənşəli
yer adlarının olması, Tiflisin cənubuna qədər olan ərazilərdə Azərbaycan türklərinin
kompakt məskunlaşması, tədqiqatçılar tərəfindən əmirliyin tarixinin və mənşəyinin
saxtalaşdırılması məsələsinə xüsusi diqqət yetirməyi daim aktual və zəruri
edir. Ərəb müəlliflərinin əsərlərində Tiflisin Arranın –
Albaniyanın – Şimali Azərbaycanın sərhəd şəhəri kimi qeyd edildiyi, əhalinin
eynilə Azərbaycan əhalisi kimi sünni müsəlmanlar olduğu nəzərə çarpır. Gürcü mənbələri
Tiflis ətrafı ərazilərdə qədimdən türk tayfalarının məskunlaşmasını qeyd etməklə
buraların türk torpağı olduğunu qeyd etmiş, Tiflis haqqında ilk dəfə IV əsrin
II yarısında, buranın Sasani qoşunları tərəfindən müdafiə qalası kimi istifadə
edilməsindən sonra məlumat vermiş, bununla da şəhərin IV əsrə kimi onlara yad
olduqlarını göstərmişlər.

Anahtar Kelimeler

Arran, Tiflis, Curzan, Dəbil, Həbib ibn Məsləmə

Арабские источники о городе Аррана Тифлисе

Öz

Во время арабского халифата все земли
Албании были частью Аррана. Средневековые арабские историки, путешественники,
географы говорят, что Тифлис является третьим по величине городом в Арране. В
то же время Тифлис также называют
пограничным городом Ислама для его стратегического значения. Что касается
населения, то отмечается, что население города Тифлис состоит
из мусульман из секты суннитов. Город быль под юрисдикцией
мусульманской династии Джафаридов.В этих районах исторически сложились турецкие бунтюрки и гунны.
Наличие турецкого происхождения в Тбилиси, компактное поселение азербайджанских
турок в южной части Тифлиса и тот факт, что исследователи уделяют особое
внимание вопросу истории и происхождения эмирата, являются насущными и
необходимыми.В работах арабских авторов очевидно, что Тифлис называется Арран -
Албания - пограничный город северного Азербайджана, а население -
мусульмане-сунниты, точно так же, как население Азербайджана.Грузинские
источники указывают на расположение турецких племен в окрестностях Тифлиса,
сообщая, что это турецкие земли, впервые в IV веке IV века, после использования
сасанских войск в качестве оборонительной крепости, показывая, что город
запомнился в IV веке.

Anahtar Kelimeler

Арран, Тифлис, Джурзан, Дебил, Хабиб ибн Маслама

Kaynakça

• İBN XORDADBEH, Kitab əl-məsalik və-l-mamalik, Leyden: E.J.Brill. 1967. KALANKATUKLU, M., Albaniya tarixi. Mxitar Qoş – Alban salnaməsi. Müqəddimə, tərcümə, qeyd və şərhlər akademik Ziya Bünyadovundur, Bakı: “Elm” nəşriyyatı 1993. ŞIHABƏDDIN ƏBU ABDULLAH YAQUT, Mucəm əl-Buldən. II cild, Beyrut: Dar Sader, 1977. VƏLIXANLI, N.M., IX-XII əsr ərəb coğrafiyaşünas – səyyahları Azərbaycan haqqında, Bakı: Elm, 1974.