Nadir shah Afshar in the “Carmelite Chronicle”

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 5 - AKADEMİK TARİH VE DÜŞÜNCE DERGİSİ- Prof. Dr. Yagub Mahmudov 80. Yıl Armağanı Özel Sayısı/, 210 - 230, 30.12.2019

Sevinc Melikzade

Öz

An important part of the history of Azerbaijan, the Safavid state and its collapse, the formation of the Nadir Shah Empire, is one of the important historical periods. At the beginning of the XVIII century the Safavid state was weakened. During this period, the country was under attack by neighboring states. Afqan’s rebellion, the division of the Azerbaijani province of Ottoman and Russia, an important part of the state, further aggravated the current political situation. At the same time, from Kizilbash-Turk Afshar dynasty who had been transferred to Khorasan, Nadir, began to fight for the territorial integrity of the Safavid state. For 5 years, he has kept Afghans, Russians and Turks away from the country. He put an end to the Safavid state, which lost its prestige and laid the foundations of the Afshar State. Carmelite information about the Nadir Shah Afshar’s efforts to put an end to secration discrimination in Islam, for the purpose to send an ambassador to the Ottoman Empire, to translate the holy books of all religions into Persian was studied. The article explores the missionaries’ work, how they convey political events to Europe, and the Carmelites’ writing about the Christian situation in the country. Here are some interesting facts about two letters the Roman Pope wrote to Nadir shah , and some of the privileges that his son Rzaqulu gave to Christians while Nadir was in India.

Anahtar Kelimeler

Carmelites, Roman Pope

Nadir Şah Əfşar “Karmelitlərin Xronikası”nda

Öz

Azərbaycan tarixinin mühüm tərkib hissəsi olan Azərbaycan Səfəvilər dövləti və onun süqutu, Nadir şah imperiyasının yaranması, öyrənilməsi vacib olan tarixi dövrlərdən biridir. XVIII əsrin əvvəllərində artıq Səfəvi dövləti zəifləmişdi. Belə bir dönəmdə ölkə qonşu dövlətlərin hücumuna məruz qaldı. Əfqanların üsyanı, dövlətin mühüm əhəmiyyətə malik hissəsi olan Azərbaycan vilayətinin Osmanlı və Rusiya arasında bölüşdürülməsi mövcud siyasi vəziyyəti daha da kəskinləşdirdi. Belə bir zamanda Xorasana köçürülmüş qızılbaş-türk əfşar sülaləsindən olan Nadir öz sərkərdəlik məharətini göstərərək, Səfəvi dövlətinin ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizəyə başladı. Beş il ərzində əfqanları, rusları, türkləri ölkə sərhəddindən uzaqlaşdırdı. Nüfuzunu itirmiş Səfəvi dövlətinə son qoyaraq Əfşarlar dövlətinin əsasını qoydu. Məqalədə missionerlərin fəaliyyəti, baş verən siyasi hadisələri Avropaya hansı şəkildə çatdırmaları, ölkədəki xristianların vəziyyəti haqqında karmelitlərin yazdıqları araşdırılmışdır. Burada Roma papasının Nadir şaha yazdığı iki məktubu, Nadir şah Hindistanda olarkən oğlu Rzaqulunun xristianlara bir sıra imtiyazlar verməsi haqqında maraqlı məlumatlar vardır. Nadir Şah Əfşarın dini ishahat keçirərək İslamda məzhəb ayrı-seçkiliyinə son qoymağa cəhd etməsi, bu məqsədlə Osmanlı imperiyasına elçi göndərməsi, bütün dinlərin müqəddəs kitablarının farscaya tərcümə etdirməsi haqqında karmelitlərin məlumatları araşdırılmışdır.

Anahtar Kelimeler

Karmelit Xronikası, Roma Papası

Надир шах Афшар в «Кармелитской хронике»

Öz

Важной частью истории Азербайджана, государсва Сефевидов и его распада, формирования Империи Надир-Шах, является один из важных исторических периодов. В начале XVIII века государство Сефевидов было уже ослаблено. В этот период страна подверглась нападению со стороны соседних государств. Восстание афганцы, разделение азербайджанской провинции Османской империи и России, aважной части государсва, еще более усугубило нынешнюю политическую ситуацию. В то же время Надир, из турк-кызылбаш афшарская династия, которая была переведена в Хорасан, начало бороться за территориальную целостность государство Сефевидов. В течение 5 лет он удерживала афганцев, русских и турок от страны. Он положил конец государсву Сефевидов, которое утратило свой престиж и заложило основы государсва Афшар.В статье исследуется работа миссионеров, как они передают политические события в Европу, а также сочинения кармеритов о христианской ситуации в стране. Там есть некоторые интересные факты о двух письмах, которые Римский папа написал Надир-Шаху, и о некоторых привилегиях, которые его сын Рзакулу дал христианам, когда он был в Индии. Кармелиты изучали информацию о попытках Надир шаха Афшара положить конец религиозной дискриьинации в исламе, отпрaвить посла в Османскую империю и перевести священные книги всех религий на персидский язык.

Anahtar Kelimeler

Важной частью истории Азербайджана, государсва Сефевидов и его распада

Kaynakça

• MAMEDOVA, R. “Politika Nadir şaxa в отношении религиозных меншинств”. Bakı Universitetinin Xəbərləri, Humanitar Elmlər seriyası, №4, 2011, 152-160.
• PİLİPÇUK, Y. V. “Nadir –şax i Qruziya”. İranname. №4, 2018, 238-271.
• A CHRONICLE OF THE CARMELITES IN PERSIA. Vol.1. London-New-York: Tauris, 2012.
• FRASER, J. The history of Nadir Shah, formerly called Thomas Kuli Khan, the Present Emperor of Persia. London: Central Archaelogical library, 1742.