Azerbaijan-Tatar Relations in the Field of Enlightenment and Education in the Context of the Jadidism Movement at the Beginning of the 20th Century (until 1917).

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 5 - AKADEMİK TARİH VE DÜŞÜNCE DERGİSİ- Prof. Dr. Yagub Mahmudov 80. Yıl Armağanı Özel Sayısı/, 356 - 373, 30.12.2019

нигяр шарифзянова

Öz

The article explores the Azerbaijani-Tatar relations in the field of education from the beginning of the 20th century until 1917. The Jadidism movement that arose in the second half of the 19th century among the Crimean and Tatar intelligentsia was initially associated with the reform of schools. The distribution and development of the ideas of Jadidism in Azerbaijan, as well as its positive impact on the sphere of enlightenment and education, including women, are traced. Under the influence of the Jadidism movement, the female Muslim movement, which operated in the Crimea, and then further developed in Azerbaijan, also developed at the beginning of the 20th century. The significance and importance of the joint vigorous activity of the Tatar and Azerbaijani intelligentsia in this area in this period of time is revealed.

Anahtar Kelimeler

jadidism movement, new method schools

Азербайджано-татарские Связи В Области Просвещения И Образования В Контексте Движения Джадидизма В Начале XX Века (до 1917 г.)

Öz

В статье иccледуются азербайджано-татарские связи в сфере просвещения и образования с начала XX века до 1917 года. Движение джадидизма зародившееся во второй половине XIX века среди крымской и татарской интеллигенции поначалу было связано с реформированием школ. Прослеживается распространение и развитие идей джадидизма в Азербайджане, а также положительное его влияние на сферу просвещения и образования, в том числе женского. Под воздействием движения джадидизма в начале XX века получило развитие и женское мусульманское движение, которое действовало в Крыму, а затем получило свое дальнейшее развитие в Азербайджане. Раскрывается значение и важность совместной активной деятельности татарской и азербайджанской интеллигенции в этой сфере в данный отрезок времени

Anahtar Kelimeler

движение джадидизма, новометодные школы

XX. Yüzyılın Başlarında (1917’e kadar) Aydınlanma ve Eğitim Alanında “Usûlü Cedid” Hareketi Bağlamında Azerbaycan-Tatar İlişkileri

Öz

Bu makalede XX. yüzyılınbaşlarından 1917 yılınakadar aydınlanma veeğitim alanında Azerbaycan-Tatar ilişkileri raştırılmaktadır. XIX. yüzyılın ikinci yarısında Kırım ve Tatar aydınları arasında ortaya çıkan “Usûlü Cedid” Hareketi, ilk başlarda okullardakı reformla illişkiliydi. Azerbaycanda Ceditçilik düşüncesinin yayılması ve gelişiminin aydınlanma ve eğitim alanıyla paralel olarak, kadınlar üzerinde de olumlu etkisi görülmüştür. Ceditçilik hareketinin etkisi ile Kırım’da faaliyet gösteren, sonralar Azerbaycan’da gelişen Müslüman Kadın Harekatı, XX. yüzyılın başlarında daha da ilerledi. Söz konusu dönemde Tatar ve Azerbaycanlı aydınların bu alandakı ortak çalışmalarının önemi ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

“Usûlü Cedid” Hareketi, “Usûlü Cedid” Okullar

Kaynakça

• İstoriya tatar s drevneyşıh vremen v 7 tomah.Tom 6. Kazan, 2013.
• İSHAKOV S.M. Pervaya russkaya revolutsiya i musulmane Rossiyskoy imperii. Moskva, 2007.
• Jurnal “İzvestiya Astrahanskogo gubkoma RKP(b) ”№ 2(14), aprel 1925.
• KAZİYEV M. Nariman Narimanov (jizn i deyatelnost). Baku, 1970.
• Kavkaz. 2 iyun, 1986.
• Kazanskiy veçer. №222, 1907.
• NAZARLİ A. Narodnoye obrazovaniye v Azerbaydjanskoy Respublike (1918-1920).Baku, 2008.
• NAFİGOV R.İ. Tukay i ego okrujenie. Kazan, 1986.
• TAHİRZADE N. İz istorii azerbaycanskoy intelligentsii. Baku, 2009.