Ermənistandakı Azərbaycan Toponimlərinə Dair Dövlət Siyasəti Və Nəticələri

Yıl 2021, Sayı: 2, 747 - 768, 25.06.2021

Kərim Şükürov

Öz

Azərbaycanın tarixi İrəvan bölgəsində 1918-ci ildə Ermənistan dövləti yaradıldıqda buradakı toponimlərin böyük əksəriyyəti Azərbaycan mənşəli olub. 1920-ci ildə Ermənistanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra, Sovet Rusiyasının dəstəyilə onun ərazisi Azərbaycan torpaqları hesabına genişləndirilmiş, nəticədə orada Azərbaycan mənşəli toponimlərin sayı yenidən artmışdır. Ermənistanda həyata keçirilən erməniləşdirmə siyasəti daxilində Azərbaycan mənşəli yer adlarının dəyişdirilməsi məqsədyönlü dövlət siyasətinə çevrilmişdir. Məqalədə ilk dəfə olaraq Ermənistanda Azərbaycan mənşəli yer adlarının dəyişdirilməsinin dinamikasına dair cədvəl hazırlanmış, bu prosesin miqyası ilə dövlət hakimiyyətinin siyasi xətti arasında əlaqə araşdırılmışdır. Müəyyən edilmişdir ki, Ermənistanda mövcud olan bütün hakimiyyətlərin dövründə bu siyasət sistemli şəkildə həyata keçirilmiş, nəhayət oradakı Azərbaycan mənşəli yer adları tamamilə xəritədən silinmiş, böyük bir tarixi irs məhv edilmişdir. Nə tarixən, nə də müasir dövrdə dünyanın heç bir dövlətində belə təcrübəyə rast gəlinməmişdir.

Anahtar Kelimeler

Azərbaycan, Ermənistan, toponim, dövlət siyasəti, yer adlarının dəyişdirilməsi

The state policy and consequences related to Azerbaijani toponyms in Armenia

Öz

When the Armenian state was established in the historical region of Azerbaijan - Iravan in 1918, a large part of the toponyms here were of Azerbaijani origin. After the establishment of Soviet Union in Armenia in 1920, with the support of Soviet Russia, its territory was expanded at the expense of Azerbaijani lands, and as a result of this the number of toponyms of Azerbaijani origin increased again. Within the policy of Armenianization carried out in Armenia, the renaming of places of Azerbaijani origin has become aplanned state policy. For the first time, the presented article provides a table on the dynamics of renaming places of Azerbaijani origin in Armenia, and examines the relationship between the scale of this process and the political line of state power. It was determined that this policy has been implemented systematically during all the governments that existed in Armenia, thus, the names of places of Azerbaijani origin were completely erased from the map, and a great historical heritage has been destroyed. Neither during any historical periods nor in modern times has such an experience been found in any country in the world.

Anahtar Kelimeler

Azerbaijan, Armenia, toponym, the state policy, renaming the places

Kaynakça

• Toponomiya Armeniyi, https://ru.wikipedia.org/wiki/(05.06.2021).
• Tyurkskie toponimı v Armeniyi, https://ru.wikipedia.org/wiki/(05.06.2021).
• ŞOPEN İ., İstoriçeskiy pamyatnik sostoyaniya Armyanskoy oblasti v epoxu yeya prisoyedineniya k Rossiyskoy imperii, İmperatorskaya Akademiya Nauk, Sankt-Peterburq 1852.
• ŞYUKUROV, K., Azerbaydjan v sisteme mejdunarodnıx otnoşeniy. Dokumentı i materialı 1648-1991, Elm, Baku 2020.
• EKOZYANC, F., İsrael Ori, Lareç Pandorı. Kniqa. 1: Persiya, İzdatel Vorobyev A.B., Moskva 2020.